Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gdybypróczsiłyrzutu,toczącéjgonaokołosłońca,niebyłotrzymał
jeszczeinnéj,którastosownadojegoodległościodsłońca,zawsze
gowtejsamejodległościutrzymujeinaokołoziemiprowadzi.
Wczasiejednegoroku,gdyteobadwaciałaniebieskieobiegswój
wodległości20milionówmilokołosłońcaodbywają,odbywatakże
księżycruchwodległości51,500mil12razykołoziemi.Abysobie
jaśniéjwytłómaczyćtenruchpołączony,musimysięmyśląprzenieść
dojegośrodkowegopunktu,tojestdosłońca.Tuwidzielibyśmy
ziemięwłaśniewtéjwielkości,jaknamsiępokazujeSaturn,
odbywającąbardzoregularnyobiegodprawejkulewejstroniew365¼
dni,gdyledwiewidzianypunktwkołoziemiporuszasię,odbywając
każdyobrótokołoniéjw29½dni,takwtymczasie,tonaprawo,
tonalewoziemi,toprzednią,tozaniąsięznajduje;jednaksięnigdy
nieoddalaodniéjwięcéj,jaktylkooczwartączęśćśrednicyksiężyca,
takjakonasięnampokazuje.
Odmianyksiężyca.
Ztegobieguokołoziemiisłońca,powstająowewszystkieodmiany
izaćmieniaksiężyca.Stanowiskoksiężycapomiędzyziemią
asłońcem,zowiesięnowiemksiężyca;ponieważbędącprawieprzez
pięćdniniewidzialnym,awkilkadnipóźniéjzwróconyjestksiężyc
takdalecekulewéjczyliwschodniéjstronie,poprawéjczęścijego
odsłońcaoświeconéjpołowy,pokazujesięnamwpostaciwązkiego
paska;tozjawiskoprzybywającegoksiężyca,któregowydrążeniecoraz
więcéjsięwypełnia,przybierawsiedmdniponowiupostaćpółtarczy
inazwiskopierwszéjkwadry.Granicaświatła,którąjasnaczęść
księżycaodciemnéjoddzielaiktóradotądwklęsłąbyła,ateraz
wprostązamieniłasięlinię,przybierawypukłąpostać,którasięcoraz
daléjpociemnejczęściksiężycarozszerzając,w15dniponowiudaje
sięwidziećwpełniksiężyca,jakcałkiemoświeconaokrągłatarcza;
bogdyziemiaznajdujesięwtenczaspomiędzyksiężycemasłońcem,
pokazujenamwięccałąodsłońcaoświeconąpołowę.Ażesięksiężyc
jeszczedaléjkulewéjstronieposuwa,zwracasięwięcdonas
naprawéjstroniezwolnaczęśćciemnéjjegopołowy;oświeconaczęść
ubywa,wypukłagranicaświatłastajesięposiedmiudniachprostąlinią
iksiężycokazujesięnamwostatniéjkwadrze.Księżycnieprzestaje
zbliżaćsiędoswegostanowiska,międzyziemiąisłońcem;część
widzialnazmniejszasię,liniagranicznaświatłarobisięwklęsłą,która
sięcorazbardziéjzwęża,nakoniecostatniapręganiknie,iprawie
po30dniachnówksiężycapomiędzysłońcemiziemiąnastajeiznowu
prawieprzezcałepięćdnibywadlanasniewidzialnym.