Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
ROZDZIAŁ1
Komórki:podstawowejednostkiżycia
Rys.1.28.Mikrotubulepomagają
rozdzielićchromosomywdzielącej
siękomórcezwierzęcej.Transmisyjna
mikrografaelektronowaoraz
schematycznyrysunekukazująpodwojone
chromosomyprzyczepionedomikrotubul
wrzecionamitotycznego(omówione
wrozdz.18).Gdykomórkasiędzieli,
otoczkajądrowaulegarozpadowi,aDNA
kondensujewwidzialnechromosomy,
zktórychkażdyuległpodwojeniu,do
utworzeniaparysprzężonychzesobą
chromosomów.Zostanąoneostatecznie
rozprowadzonedooddzielnychkomórek
potomnychzapomocąmikrotubul
wrzeciona.Patrztakżepanel1.1,s.12–13
(mikrofotografadziękiuprzejmościConly
L.Rieder,Albany,NewYork)
chromosomy
podwojone
mikrotubule
wzdłuższlakówcytoszkieletu(
flm1.5
).Zarównokomórkizwierzęce,jak
iroślinnezaśzależneodcytoszkieletu,gdydochodzidorozdzielania
składnikówichwnętrzamiędzydwiekomórkipotomnewtrakciepodziału
komórkowego(patrzrys.1.28).
Udziałcytoszkieletuwpodzialekomórkowymmożebyćjegonajbardziej
pierwotnąfunkcją.Nawetbakteriezawierająbiałka,któreodległymi
krewniakamibiałektworzącychelementycytoszkieletuuczestniczącego
weukariotycznympodzialekomórkowym;ubakteriibiałkatetakżetwoż
rząwłókna,którebiorąudziałwpodzialekomórki.Szczegółowoprzyjż
rzymysięcytoszkieletowiwrozdziale17,określimyjegorolęwpodziale
komórkowymwrozdziale18idokonamyprzeglądujegoodpowiedzina
sygnałyzewnętrznewrozdziale16.
Cytozolniejestukłademstatycznym
Wnętrzekomórkiznajdujesięwciągłymruchu.Cytoszkieletjestdynaż
micznąungląlinbiałkowych,którenieustanniewiązanezesobą
irozdzielanenaczęści;jegowłóknamogąpowstawaćizanikaćwciągu
minut.Białkamotorycznewykorzystująenergięzmagazynowanąwcząsż
teczkachATPdoprzetaczaniasięwzdłużowychtorówikabli,przeż
mieszczającorganelleibiałkawcytoplazmieiprzebiegającwpoprzek
komórkiwkilkasekund.Wdodatkudużeimałecząsteczki,którewypełż
niająkażdąwolnąprzestrzeńwkomórce,zbliżająsięioddalająodsiebie
wwynikunieuporządkowanychruchówtermicznych,nieustanniezdeż
rzającsięwzajemnielubzinnymistrukturamiwzatłoczonymcytozolu
komórki.
Zarównoruchliwanaturawnętrzakomórki,jakiszczegółystruktury
komórkiniezostałyoczywiściedocenione,gdynaukowcyporazpierwż
szyujrzelikomórkiwmikroskopie;wiedzaostrukturzekomórkibyła
gromadzonapowoli.Niektórezkluczowychodkryćzostaływymienione
wtabeli1.1.Dodatkowowpanelu1.2podsumowanonajważniejsze
różnicemiędzykomórkamizwierząt,roślinibakterii.
Początkowokomórkieukariotycznemogłybyć
komórkamidrapieżnymi
Typowekomórkieukariotyczne10razydłuższeioobjętości1000razy
większejniżkomórkiprokariotyczne,choćwkażdejgrupieznajdziemy
ogromnezróżnicowanierozmiarów.Mająrównieżcałyzestawcech
jądrokomórkowe,wszechstronnycytoszkielet,mitochondriaiinneorgaż
nelle,któryoddzielajeodbakteriiiarcheonów.