Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Rozdział2
Ryc02010KrzywadenaturacjiDNA0
RoztwórzawierającydwuniciowąhelisęDNAogrzewa
się,atopnieniehelisymierzysiępoprzezwzrost
absorbancjiprzy260nm.Temperatura,wktórej50%
cząsteczekDNAwystępujewformiejednoniciowej,
nazywasiętemperaturątopnienia,T
WprzedstawionymprzypadkuT
mwynosiok.80oC.
m.
2.7NietypowestrukturydrugorzędoweDNA
DawniejcząsteczkęDNApostrzeganojakonieruchomy,liniowyciągzapisuinformacjigenetycznej.Odpołowy
lat60.ubiegłegowiekuzaczętozdawaćsobiesprawę,żecząsteczkatamożeprzybieraćróżneformyibyćdośćgięt-
ka.Poprzezzmianywdrugo-itrzeciorzędowejbudowiecząsteczkatamożeregulowaćwzórekspresjigenów,zapi-
sanywformieliniowejsekwencjinukleotydów.Nietypowestrukturydrugorzędowe,takiejakwybrzuszenia(ang.
slippedstructures),strukturykrzyżowe(ang.cruciforms)itrójniciowehelisyDNA,sąogólnierzeczbiorączależ-
neodsekwencjinukleotydowej(ryc.2.12).Niektóreznichmogązależećodstopniasuperhelikalnegozwinięciaczą-
steczkiDNA(zob.niżej).WczasierozluźnienianapięciatorsyjnegocząsteczkiDNAsuperhelikalnośćgwarantuje
zmagazynowaniewjejobrębieenergiipotrzebnejdotworzeniaomawianychstruktur.
Strukturyzawierającewybrzuszenia
Oddawnapostulowano,żestrukturyzawierającewybrzuszeniamogąpowstawaćwrejonachsekwencjipowtórzo-
nychtandemowo.PowtórzenietandemowewDNAtworządwielubwięcejsąsiadującekopieoidentycznejlubprawie
identycznejsekwencjinukleotydowej,połączonezesobąwsposóbokreślanygłowa-ogon(sekwencjaczytananatej
samejniciwtymsamymkierunkujesttakasama).Naprzykład,sekwencja5!-TACGTACGTACGTACG-3!zawiera
czterytandemowepowtórzeniasekwencjiDTACG”(ryc.2.12A).
Strukturyzawierającewybrzuszeniazidentyfikowanoinvitropowyżejsekwencjipromotorowych(np.wczasie
eksperymentównadwydajnościąreakcjitranskrypcji).Oichistnieniuprzekonanosięstosującenzymy,któreroz-
cinająwiązaniafosfodiestrowewjednoniciowychrejonachDNA,alenierozcinajątychwiązańwrejonachdwuni-
ciowych.Niewykluczone,żerejonytakiepełniąistotnefunkcjewoddziaływaniachDNA-białko.Wdodatkuzdia-
gnozowanokilkachoróbgenetycznych,będącychefektemzwiększaniasięliczbykopiitrójnukleotydowychpo-
wtórek,występującychzarównowrejonachkodujących,jakiniekodujących(Choroby.Ramka2.1;zob.teżpod-
rozdz.7.2).TrójnukleotydowepowtórkisąpowodemprzyjmowaniaprzezDNAbardzoniezwykłychstruktur,
