Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
ROZDZIAŁ21.PRAWOCOULOMBA
Prawdopodobnieniezauważyszgo,ażdochwili,gdydotknieszklamkilub
innejosoby.wtedy,jeślitwójładunekniezrównoważonyjestwystarcza-
jącoduży,pomiędzytobąatyminnymobiektemprzeskoczyiskra,likwi-
dująctymsamymtwójniezrównoważonyładunek.Takieiskrzeniemoże
byćirytujące,aniekiedynawetniecobolesne.Ładowanieirozładowanie
niezachodziwwarunkachdużejwilgotności,ponieważwodawpowietrzu
neutralizujetwójniezrównoważonyładunekprawietakszybko,jaksięon
natobiegromadzi.
Dwiemazwielkichtajemnicfizykisąpytania:(1)dlaczegocząstkiwe
%
czegoistniejądwa(aniepowiedzmyjedenalbotrzy)rodzajeładunkuelek-
trycznego.Tegopoprostuniewiemy.Mimotonaukowcyprzeprowadzając
mnóstwodoświadczeńpodobnychdonaszychpokazów,stwierdzili,że:
wszechświeciemająładunekelektryczny(czymjestonwistocie?)i(2)dla-
Cząstkizładunkamielektrycznymiotakichsamychznakachodpychają
się,acząstkizładunkamioprzeciwnychznakachsięprzyciągają.
ZachwilęzapiszemytęregułęwpostaciilościowegoprawaCoulomba
dlasiłyelektrostatycznej(elektrycznej),działającejmiędzynaładowanymi
cząstkami.Określeniaelektrostatycznaużywasięwcelupodkreślenia
faktu,żeładunki,októrychmowa,albospoczywają,alboporuszająsię
bardzowolno.
Pokazy.wróćmyterazdonaszychpokazów,abyzobaczyćwnichcoś
więcejniżmagięizrozumiećprzyczynyruchuprętów.Gdypocieramy
szklanyprętjedwabnąszmatką,niewielkailośćładunkuujemnegoprze-
nosisięzprętanajedwab(podobniejakztwojegociałanadywan),po-
zostawiającnapręcieniewielkąilośćnadmiarowegoładunkudodatniego.
(wyjaśnienie,wktórąstronęprzepływaładunekniejestoczywisteiwy-
magamnóstwadoświadczeń).Pocieramyprętjedwabiem,abyzwiększyć
liczbępunktówstyczności,azatemi(ciągleniewielką)ilośćprzekazywa-
negoładunku.Zawieszamynaładowanyprętnanici,abygoodizolować
elektrycznieodotoczenia(takżebyprętniemógłzostaćzobojętnionyelek-
tryczniepoprzeznapłynięcieładunkuwystarczającegodoneutralizacjijego
Rys021020a)Dwaprętynaładowane
ładunku).Gdypocieramyjedwabnąszmatkądrugipręt,ontakżeładujesię
ładunkamitegosamegoznakusię
dodatnio.Kiedyzbliżamygodozawieszonegopręta,obydwaprętyodpy-
odpychają.b)Dwaprętynaładowane
chająsię(rys.21.2a).
ładunkamioprzeciwnychznakachsię
Gdypocieramyfutremprętplastikowy,przejmujeonzfutraniezrów-
przyciągają.Znakiplusoznaczają
noważonyładunekujemny.(Tutakżeznajomośćkierunkuprzepływu
wypadkowyładunekdodatni,aznakiminus
—wypadkowyładunekujemny
ładunkuwymagałamnóstwadoświadczeń).Jeśliprętplastikowy(nała-
dowanyujemnie)zbliżymydozawieszonegoprętaszklanego(naładowa-
negododatnio),todwaprętybędąwzajemniesięprzyciągać(rys.21.2b).
wszystkieteefektysąsubtelne.Niemożnazobaczyćaniładunku,anijego
przepływu,atylkoefektytychzmian.
Przewodnikiiizolatory
Różnemateriałymożnaogólnieklasyfikowaćzgodniezmożliwościąprze-
pływuwnichładunkuelektrycznego.Przewodnikisąmateriałami,wktó-
rychładunekelektrycznymożesięporuszaćdośćswobodnie.Sątona
przykładmetale(takiejakmiedźwprzewodzieelektrycznymzasilającym
