Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wspomina,jak„bardzo,bardzosłaby[…],niegodny
spraw,którychchciałbydosięgnąć”,byłjakiśwczesny
jegoutwóroZagładzie.Zostałongorącopochwalony
przezsamegoTuwima,amimoto–stwierdzaFicowski
–„wciążmiałemuczucie,żemuszęswójniespełniony
zamiarzrealizować,aleniewiemczyjesttowogóle
możliwe”15.Zwracateżnasząuwagęrzeczinna–jak
częstowdokonywanychprzezFicowskiego
autocharakterystykachtego„nowegojęzyka”,który
wkońcuodnalazłiktórymnapisał
Odczytanie
popiołów
,wracamotyw„milczenia”,będącego
paradoksalnąreceptąnapoezjęoZagładzie:
„Czaspłynąłijaniewiedziałem,czyprzyniesie
mikiedykolwieksłowa,któreniebędąsłowami
obrażającymisprawę,którejchciałybysłużyć[…],słowa,
któreniosłybyzesobąwalormilczenia[…]”16.
„Pisząc–pragnąłempowiedziećto,comiałbymnaten
tematdopomilczenia.Stądmojewieloletnie
próbyprzymierzaniasię,bysłowompodporządkowaćcoś,
cojestzaciężkie,trudne,niemożliwewręcz
doudźwignięcia”17.
„Abynapisaćcoś,oczymmożnabezujmydlatematu,
dlasprawy,októrejsiępisze,tylkomilczeć,
posłużyłemsięcytatamizrelacjiocalałychdzieci”18.
Spróbujmyprzyjrzećsiębliżejsprawieowego
„milczenia”,bowydajesię,żeprzywoływaneprzez
Ficowskiegopojęcieskrywakluczdozrozumieniapoetyki
jegocykluoZagładzie,żedasięjeprzełożyćnapewne
kategorietejpoetyki.Ostatnizprzytoczonych
autokomentarzynazywa„milczeniem”cytatyzrelacji
ocalałychdzieciżydowskichwpoemacie
ListdoMarc
Chagalla
.WinnymwywiadziemówiFicowski,iżwtym
utworzezdołałzbliżyćsiędotematu„tylkoprzez
nieporadnośćsłów,którewidzą,żetegoudźwignąćnie
mogą,którenietająswojejbezradności.Stądcytaty
zrelacjidzieci[…]gdziesłowonajprostszezprostych,
nagleprzezkontrastoddajeto,cojestniewyrażalne
słowempróbującymnazwaćprecyzyjnie,adekwatnie.
Boniematakichsłów”19.Dwieważnekoncepcje
