Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
artystycznewydająsięzawieraćwtych
autokomentarzachwokół„milczenia”.Jestto,
popierwsze,uznaniecytatu,cudzego
słowa,zaszczególnieważny
składnikwiersza,powtórezaś,intuicja,
żewcaleniemusibyćdrogądooddaniatragediiZagłady
wątpliwacodoswejskuteczności
próbaposzukiwaniasłów,które„precyzyjnie,adekwatnie”
przylegajądorzeczywistości.
Zacznijmyodowegocudzegosłowa.Wcyklu
Odczytaniepopiołów
przybieraonoróżnorodnąpostać
itworzysięwokółniegocała–milczącawłaśnie
–dramaturgiawiersza.W
LiściedoMarcChagalla
sątowspomnianerelacjedzieci:opowieśćoRóżyGold,
któratkwiławleśnymbunkrzeprzez18miesięcy;relacja
chłopcaukrytegozaszafą,myślącego,żejużzawszetam
pozostanie;innegochłopca,zmuszonegomówićdoswej
mamy„pani”;wreszciekogoś,ktosłyszałostatnią
rozmowęmatkiidzieckaprzedichzgładzeniem.Ale
wsąsiedztwietychjednostkowychgłosów-relacjitakże
pojawiająsięcytaty.Poetawprowadzadowiersza
teziarnakonkretu,relacjedzieci,abywkolejnych
częściachzderzyćjez„listem”,najpierwspokojnie,
stopniowokonfrontującymepizodyZagładyzescenami
idyllicznychobrazówChagalla:„Jakaszkoda,żePannie
znaRóżyGold,/najsmutniejszejzłotejróży//[…]Jaka
szkoda,żePannieznaFrycka!/Jegomatkazdążyła
urodzićgotuż-tużprzedwojną”,wdrugiejczęścizaś
świadomieodwołującymsiędoretorykipatosu,wizji
globalnej:„OtowersetyzNajnowszegoTestamentu./W
nimsześćmilionówkartzwęglonych,//[…]Ipowstały
nowepustynie:/piaskiMajdanka,Sobiboru,/wydmy
TreblinkiiBełżca”.
Chcielibyśmymożepotraktowaćtemonologijakogłosy
samegopoety.Aletojednaktakżesą,jeślinie„cytaty”,
tonapewnorole,jakieprzyjmuje,wjakiewchodzi
podmiotautorski,każącbudowaćsięsensomwiersza
gdzieśpomiędzytymiopowieściami,w„międzysłowiu”,
zatemznówpoprzez„milczenie”.Formąbudowaniasensu
