Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ChrześcijańskiestudiakomparatystyczneXIXiXXwieku:konfrontacjakoncepcjiZachoduiWschodu
35
specyficznychdlaposzczególnychdyscyplin,atakżebrakkompetencjiipopełniane
błędymerytoryczne.
Innymzarzutemzestronybadaczyzprofesjonalnymstatusemuniwersyteckim,
apowtarzanympoprzezdziesięcioleciawXIXiXXwieku,miałbyćwykazywany
brakobiektywizmunaukowegoczywręcztendencyjność,wynikającezzaanga-
żowaniareligijnegoautorów,duchownychchrześcijańskichwszystkichnurtów,
katolickiego,prawosławnegoiprotestanckiego.Tendencyjnośćwynikaćmiała
zzabiegówudowadnianiawyższościczyjedynościprawdyzawartejwnaukach
chrześcijańskich,zamiastobiektywnejanalizymateriału–któraoczywiściemogła
prowadzićdotakiejkonkluzji.Brakobiektywizmunaukowegomiałwynikaćtakże
zpragmatycznego,misjonarskiegocelupodejmowanychstudiówporównawczych.
Idealizowanyobrazobiektywizmunaukowegopopularyzowanybyłprzez
środowiskauniwersyteckiewdziewiętnastowiecznychspołeczeństwachzachod-
nich,aciąglejeszczepowszechnieakceptowanywwiekuXX.Utrwalałpercepcję
wiarygodnościakademickiegoreligioznawstwakomparatystycznegooraznega-
tywnąpercepcjępracautorówowyraźnejafiliacjireligijnej,zwłaszczaduchownych
imisjonarzy.Zaaprobowanespołecznieschematykognitywneniezawszewytrzy-
mująkrytycznąiuważnąanalizęchrześcijańskichtekstówkomparatystycznych.
Przyuznaniuwieluniedostatkówpracbędącychrezultatembadańnaukowych
duchownychimisjonarzykatolickich,prawosławnychczyprotestanckichzauważyć
idocenićnależyichosiągnięcianaukowe.
Kontrowersjemiędzyprzedstawicielamiobunurtówkomparatystykichrze-
ścijańsko-buddyjskiejbywałyniekiedybardzopubliczne,boleśnieraniąceiostre.
Znakomitymprzykłademmożebyćfaktodmówieniauznaniawartościpracirkuc-
kiegomisjonarzaprawosławnegoInnokientijaAleksandrowiczaPodgorbunskiego
(InnokentiiAlexandrovichPodgorbunskii)przezpetersburskiegoprofesora
AleksiejaMatwiejewiczaPozdnejewa(AlekseiMatveevichPozdneev)30.Zarzuty
zestronypowszechnieuznanegoautorytetunaukowegoodnosiłysiędobraków
metodologicznychorazbrakuobiektywizmuzracjiprzynależnościdooficjalnych
strukturkościelnych.
Zauważyćjednaknależy,żedynamicznierozwijającewXIXiXXwiekuba-
danianaukowenadgenezą,rozwojem,naukamiizróżnicowaniembuddyzmu
wymagaływieluiróżnorodnychsponsorów,państwowychiprywatnych,świeckich
ireligijnych.Badaniatewykorzystywanebywałynietylkowcelachmisyjnych,ale
takżedladoraźnychcelówpolitycznych.Zarzutywięcwysuwaneprzezświeckich,
profesjonalnych,mającychafiliacjeinstytucjinaukowychhistoryków,antropo-
logów,religioznawcówipolitologówpodadresemduchownychchrześcijańskich
wszystkichtrzechgłównychnurtów,katolickiego,protestanckiegoiprawosław-
nego,niezawszebyłyadekwatne.
30
A.Peck,OrthodoxChristrianResearchonTibetanBuddhism:ACaseofFatherInnokentiiAlek-
sandrovichPodgorbunskii,nPrzeglądReligioznawczy”2014,nr3,s.207-221.
