Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Analizadyskursuwpostawachspołecznychietykietach
1.4.Rolaiznaczenieetykiet
39
Powyższeustaleniadotycząceogólnejrolijęzykawewspółczesnejsocjo-
logii,implikacjiperspektywybadawczejanalizydyskursuorazwyrażania
sądów,oceniopiniiwpostawachspołecznychzostanąuzupełnioneopod-
stawoweinformacjeodnoszącesiędoetykietjęzykowych.Ichpotoczna
stosowalność,zakorzenieniewjęzykupolskimorazwyrazistośćskłaniają
dozgłębieniaproblemu.Etykiety,jakofenomenyjęzykowe,zostanąopi-
sanewczęściempirycznejniniejszejpracy.
Samadefinicjaetykietykierujeuwagęnazachowaniezwiązanezpew-
nymkulturowookreślonymceremoniałem,przypisanymdodanejrelacji
społecznejizależnymodwieluczynników.Najważniejszymznichjestbez
wątpieniastatuspartnerówkomunikacjiinterpersonalnej,gdyżtowłaśnie
potencjałstratyfikacyjnykształtujeformęrozmowyizakresdopuszczal-
negozachowaniaobydwustron.Terminologiazwiązanazetykietąkon-
centrujesięwokółwyraźnejsymbolikiodnoszącejsięzawszedokultury
iwyuczonychsposobówzachowania.
Etykietatozbiórsymboli,którychtreśćsemantycznaumożliwiaprzewidywa-
niecharakterustosunkówspołecznych,zwłaszczapomiędzyosobamiobcymi
[Martin1993:354].
Stosującsiędozapisówetykietypodczaskontaktuzobcymi,jednostka
wyrażanadzieję,żejejkonwencjonalnezachowaniewobecpartnerazo-
stanieodwzajemnioneikontaktspołecznyodbędziesiębezstosowania
zbędnejsiłyczyagresji.
Takuzasadnionyterminetykiety,częstospotykanynagrunciejęzyka
potocznegoczybardziejoficjalnego(np.protokółdyplomatyczny),nie
majednakdokładnegoodwzorowaniawteoriinaznaczaniaspołecznego.
Etykietajestnagrunciezarównosocjologiidewiacji,jakikryminologiiro-
zumianajakoopisowyistereotypowywizerunekdanegoobiektu,najczęś-
ciejzbiorowości,którewyróżniająsięodcałościspecyficznymzachowa-
niemczywyglądem.Samonaznaczaniejestarbitralnymprzydzielaniem
etykietdodanychjednostekbądźgrupzuwaginaichekspresyjnośćalbo
nieprzystawaniedoszerszegotła.Należyrównieżdodać,żeproceslabe-
linguspołecznegouzależnionyjestodróżnorakichkontekstówwystępują-
cychaktualniewdanejkulturze.Będątom.in.zwyczaje,obyczaje,moda,