Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zjawiskofotoelektryczne.Fotonpromieniowania
rentgenowskiegooenergiiniecowiększejodenergii
wiązaniapowłokielektronuatomu,naktórytrafia,
oddająccałąswojąenergię,wytrącatenelektronpoza
atom.Takielektronnazywasię
fotoelektronem
.Następ-
stwemzjawiskafotoelektrycznegojestpowstanie
dwóchjonówifotonówpromieniowaniacharakte-
rystycznegowwynikuzmianpołożeniaelektronów
napowłokachatomu(ryc.2.41).Zjawiskofotoelek-
tryczneodgrywaistotnąrolęwprocesiepochłaniania
promieniowania.
Rycina2i41iZjawiskofotoelektryczne.
RozpraszanieComptona.Zjawiskotowystępuje
wtedy,gdyfotonuderzawelektronpowłokize-
wnętrznejatomu,któramaniskąenergięwiązania.
Elektronzostajewyrzuconypozaatom,apozostała
energiafotonutworzynowyfoton–odłuższejfali
izmienionymkierunku,nawetdo1800(ryc.2.42).
Atompozbawionyelektronustajesięjonem.
Rycina2i42iRozpraszanieComptona.
Pozatrzemawymienionymizjawiskamiwza-
jemnegooddziaływaniapromieniowaniarentge-
nowskiegoimateriiistniejąjeszczeinne,takiejak
zjawiskotworzeniaparirozpadująderatomu.Zja-
wiskotworzeniaparizwiązanyztymefektanihila-
cjiznajdujązastosowaniewpozytonowejtomogra-
fiiemisyjnej.
2.4.3.Właściwościpromieniowania
rentgenowskiego
Promieniowanierentgenowskiemanastępujące
właściwości:
.zmniejszaswojenatężeniezkwadratemodleg-
łości,
.ulegaosłabieniu,przenikającprzezmaterię,
.wywołujejonizacjęmaterii,
.wywołujezjawiskoluminescencji,
.działanaemulsjęfotograficzną,
.madziałaniebiologiczne.
Zmiananatężeniapromieniowania.Powstające
wogniskulampypromieniowanierentgenowskie
rozchodzisięwkształciewiązki.Wmiaręoddala-
niasięodogniskanatężeniepromieniowaniamaleje
zkwadratemodległości.Matoistotneznaczeniedla
technikiwykonywaniazdjęćrentgenowskichoraz
dlaochronypacjentairadiologa.Zezjawiskatego
wywodzisięprostazasada,żeodległośćjestnajlepszą
ochronąprzedpromieniowaniem.
Osłabianiepromieniowania.Zjawiskoosłabienia
promieniowaniaspowodowanejestpochłanianiem
irozpraszaniempromienirentgenowskichprzenika-
jącychprzezciałopacjenta.Zapochłanianiepromie-
niowaniaodpowiedzialnyjestgłównieefektfoto-
elektrycznyzależnyodliczbyatomowejpierwiast-
ka.Częścimiękkie,zbudowanegłówniezwodoru
(Z=1),węgla(Z=6),azotu(Z=7)itlenu(Z=8),
wytwarzająbardzomałofotoelektronów(tab.2.8).
Natomiastkości,zawierającewapń(Z=20),wy-
twarzająichznaczniewięcej.Dlategowobrazie
rentgenowskimwystępująróżnicezaczernienia
międzypowietrzem,tkankamimiękkimiikością.
Fotonypromieniowaniarozproszonegobiegnące
wróżnych,przypadkowychkierunkachniebiorą
udziałuwtworzeniuobrazurentgenowskiego.Po-
wodująjegodegradację,poszarzającbłonęfotogra-
ficzną.
Wielkośćosłabieniapromieniowaniarentgenow-
skiegoprzenikającegoprzezciałozależyodenergii
promieniowania,efektywnejliczbyatomowejróż-
nychzwiązkówitkanekorazichwzględnejgęsto-
ści(tab.2.9),atakżeodgrubościobiektu.
Miękkie
44
czĘśĆOGÓLNA
