Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
WtymkontekściesłynnaCycerońskadefinicjarespublicaestres
populi(Rep.1,39),wokółktórejtoczysięcaładyskusjauczestników
dialoguDerepublica,nabieraszczególnegoznaczenia.Istotnie,rzecz-
pospolita(respublica)musibyćuwspólnąsprawą”(respopuli)wszyst-
kichobywateli,anieusprawąposzczególnychobywateli”czyujednego
obywatela”szukającychukorzyściwłasnej”-innymisłowy,byistnieć,
niemożebyćusprawątyrana”(ubityrannusest[ł]nullamesserempu-
blicam,Rep.3,43).Stądrzeczpospolitamusibyćtakkonstytucyjnie
urządzona,bywolnośćbeztyranazagwarantowaćizapewnićwszyst-
kimobywatelomrównyudziałwrządach(Rep.2,61).Wyrazemwolno-
ścijestszerokisamorządobywatelski,którywykluczaarbitralnąwolę
uzewnętrznego”wobecobywatelityrana.Tensamorząddeterminu-
jeswoistąspecyfikęrozwiązańinstytucjonalnychwwieluobszarach
m.in.worganizacjiwymiarusprawiedliwości,ochronieporządkupu-
blicznegoczyadministracji.
Wostatnichlatachmożnazaobserwowaćrosnącezainteresowa-
niemyśląpolityczno-prawnąMarkaTulliuszaCycerona14,przyczym
14Tozainteresowanieznajdujeswójwyrazwmonografiachorazlicznych
opracowaniachartykułowych.Zob.m.in.:N.Wood,Cicero’sSocialandPoliti-
calTought,Berkeley1988;CicerothePhilosopher,ed.J.G.F.Powell,Oxford
1995;Ch.Habicht,CicerothePolitician,Baltimore-London1990;J.Harries,
CiceroandtheJurists.FromCitizens’LawtotheLawfulState,London2006;
K.Tempest,Cicero:PoliticsandPersuasioninAncientRome,NewYork2011;
Cicero’sPracticalPhilosophy,ed.W.Nicgorski,NotreDame2012;W.Nicgor-
ski,CiceroandtheRebirthofPoliticalPhilosophy,NotreDame2012;idem,
Cicero’sSkepticismandHisRecoveryofPoliticalPhilosophy,NotreDame2016;
J.W.Atkins,CiceroonPoliticsandtheLimitsofReason,Cambridge2013;J.Za-
recki,Cicero’sIdealStatesmaninTeoryandPractice,London2014;R.Woolf,
Cicero:TePhilosophyofaRomanSceptic,London2015;Cicero’sLaw.Rethink-
ingRomanLawoftheLateRepublic,ed.P.J.duPlessis,Edinburgh2016;
G.B.Smith,PoliticalPhilosophyandtheRepublicanFuture:ReconsideringCic-
ero;NotreDame2018;M.Schofield,Cicero:PoliticalPhilosophy,Oxford2021;
M.C.Hawley,NaturalLawRepublicanism.Cicero’sLiberalLegacy,Oxford2022;
L.Paulson,CiceroandthePeople’sWill.PhilosophyandPowerattheEndofthe
RomanRepublic,Cambridge2023.Nagrunciepolskimwpierwszejkolejności
należyzwrócićuwagęnakanonicznepraceautorstwafilologówklasycznych:
T.Zieliński,CiceroimWandelderJahrhunderte,Leipzig1897;K.Morawski,