Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UNIWERSYTETHUMANISTYCZNO-PRZYRODNICZYIM.JANADŁUGOSZAWCZĘSTOCHOWIE
BibliotekaDługosza
t.II
JĘZYKKSIĘGIHENRYKOWSKIEJIPROBLEMYZJEGO
TŁUMACZENIEMIZROZUMIENIEM
O
[tj.henrykowskiego]claustrilatinesemperconferebat”1.Interesującybyłby
patPiotr,autorKsięgihenrykowskiej,piszeoksięciuwielkopolskim,żebył
toczłowiekHquodammodoliteratus,undefraterPetruscellerariushuius
niewątpliwiezapisowychrozmówhenrykowskiegocystersazksięciemoddają-
cymsięascezie.Niestety,znamytreśćjednejtylkoznich.Dotyczyonaporady
prawnej,jakiejksiążęudzieliłPiotrowiwsprawiewykupuposiadłościBrukali-
cówwOchli2.Ionajednakrzucapewneświatłonasprawęnastuinteresującą-
język,jakimposługujesięautorźródła.
Zwracanasząuwagę,lubpowinienjąskupić,zwrotopisującyrodzajuczo-
nościksięcia.Władcato,powtórzmy,Hquodammodoliteratus”.Niejestwięc
Przemysłpoprostuczłowiekiemuczonym,lecztylkoHjakoś,poniekąd,wpe-
wiensposób”uczonym3.Wykształcenieksięciasprowadzasię,zdaniemPiotra,
dopewnejznajomościłacinyumożliwiającejmuwmiaręswobodneprowadze-
nierozmówwtymwłaśniejęzyku.ZkilkuzatemznaczeńsłowaHliteratus”Piotr
wybierajedno,toodnoszącesiędoznajomościjęzyka.JestwięcPrzemysłnie
tyle,jakwpolskimtłumaczeniuRomanaGrodeckiego,człowiekiemHwpew-
nymstopniuuczonym”,leczczłowiekiemHponiekądznającymłacinę”4.Wpraw-
dzieznajomośćłacinytoteżznamiępewnegowykształcenia,czysamokształ-
ceniaraczejwtymwypadku,leczsensźródłowegoprzekazuworyginalejest
niecoodmiennyodtego,jakinadałmupolskitłumacz.Małaróżnicawtłuma-
czeniu,awięcwinterpretacjiźródłowegoprzekazu,możestaćsięprzyczyną
1
LiberfundationisclaustriSancteMarieVirginisinHeinrichow,czyliKsięgahenrykowska,wyd.
JózefMatuszewski,StanisławRospond,tłum.RomanGrodecki,Wrocław1991(dalejcyt.
L.henr.),s.150.
2
Szerzejzob.:MarekCetwiński,Wielkopolskapodróżhenrykowskiegomnicha(zflKsięgihenry-
kowskiej”),HPiotrkowskieZeszytyHistoryczne”2003,t.5,s.25-32.
3
JózefMatuszewski,Sposobyoddawaniapolskichnazwmiejscowości(NM)wśredniowiecznych
tekstachłacińskich,łacińskich,[w:]idem,Pismawybrane,t.4,Łódź2001,s.134,przyp.34.
4
L.henr.,s.52:HNależywszakżewiedzieć,żetenżeksiążępanPrzemysłbyłzaswegożywota
bardzoprzychylnytutejszemuklasztorowi,abyłwpewnymstopniuuczony,przetobratPiotr,
piwniczytegoklasztoru,zawszeznimrozmawiałpołacinie”.
