Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UNIWERSYTETHUMANISTYCZNO-PRZYRODNICZYIM.JANADŁUGOSZAWCZĘSTOCHOWIE
BibliotekaDługosza
t.II
KILKASŁÓWWSTĘPU
K
gospodarczej1.Szerszymkręgomczytelniczymznanajestniemalwyłącznie
sięgahenrykowska,wpisanaodkilkulatnalistęświatowegodziedzictwa
ludzkości,wykorzystywanabyładotychczasnaogółjakoźródłodohistorii
jakozabytek,wktórymzapisanonajstarszepolskiezdaniewypowiedziane
przezpewnegoCzechadojegopolskiejżony,azapisanewłacińskiejksiędze
przezniemieckiegomnicha.JużsamatauwiecznionawKsiędzehenrykowskiej
scenawskazuje,żeźródłotostanowiznakomiteświadectwowspółżycianaŚlą-
skuśredniowiecznymrozmaitychetniczniespołeczności,któremimoistnieją-
cychmiędzyniminapięćtworzyływkonsekwencjiwmiaręjednolitąkulturę-
miejscowąodmianęeuropejskiejcywilizacjiepokigotyku.
WaloryKsięgihenrykowskiejdlapoznaniaówczesnejrzeczywistościtym
bardziejoczywiste,żejejautorzy(opatPiotrijegokontynuator)toludzieonie-
zwykłejwprosterudycji,zwprawąstosującyznanesobiezasadyfilozofiischo-
lastycznejdoopisaniawydarzeńpozorniebanalnych.Językźródła,pozornie
prosty,jestwistociewyrafinowanyipozwalanadaćopisywanymwydarzeniom
głębszysens.Zgodniezówczesnąteoriąliteraturyopowieścitenależyodczy-
tywaćnaczterechpoziomach:dosłownym,metaforycznym,moralnymi-
wreszciejaknaautorówduchownychprzystało-mistycznym.Analizawszyst-
kichtychpoziomówznaczeńumożliwiaodkrycieideiporządkującychogląd
światawidzianegooczamiśredniowiecznychintelektualistów.Zmysłobserwa-
cjiautorówKsięgihenrykowskiejpozwalanamjednaktakżepoznać,jakwspo-
łecznejpraktycerealizowanoideewolności(pojmowanejwaugustyńskimdu-
chu),władzyświeckiejiduchownej,własności,sprawiedliwości,jakodczuwano
upływczasu,czymbyłaówczesnamoralność,anawetpoczuciehumoru.Ztego
teżwzględudlawspółczesnegobadaczaśląskiegośredniowiecza,atakżedla
1
Historiębadańzabytkuprzedstawiakilkuautorów:JózefMatuszewski,(idem,Najstarszepol-
skiezdanieprozaiczne.Zdaniehenrykowskieijegotłohistoryczne,Wrocławetc.1981),Wojciech
Mrozowicz,(idem,Księgahenrykowska.Cenniejszaniżzłoto,niżzłotonajczystsze,[w:]Historia
MagistraVitae.Dolnośląskiedziedzictworeligiiikultury,red.ks.MichałPielaSDS,Wrocław
2015,s.126-140)orazRomanGrodecki(idem,Wstęp,[w:]Księgahenrykowska;ztekstułaciń-
skiegoprzetłumaczyłiwstępempoprzedziłRomanGrodecki,Poznań-Wrocław1949,s.9-58).