Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Afekt,emocja,nastrój
woduje,żemamyskłonnośćdoprzypisywaniawinyinnym,asmutek
sprawia,żepostrzegamyróżnesytuacjejakopozostającepozakon-
trolą.Ogólnadyspozycjapoznawczaodnosisiędowieluobiektów
zotoczenia,osobaodczuwającaokreślonynastrójmawięcpoczucie,
żejestonwieloobiektowy(multi-objectdirected).Ponadto,chociaż
nastrójjestzwykleświadomy,towynikającazniegodyspozycjanie
musibyćjawna.Osobamożerealizowaćjakieśzadaniapoznawcze,
niezdającsobiesprawy,żeprzetwarzanieinformacjiprzebiegapod
dyktandodominującegonastroju.Wtakiejsytuacjitrudnoprzypisać
nastrojowiokreśloneukierunkowanienapojedynczylubwogólena
jakikolwiekobiekt.Dlategowwielusytuacjachmamywrażenie,że
nastrójniemawpływunanaszemyśliizachowania,awięcżejest
bezobiektowy(objectless).
Intencjonalnośćstanowinatyleważnyczynnikodróżniającyna-
strojeodemocji,żetwórcymetodykwestionariuszowejbadającejod-
czuwanestanyafektywnewykorzystaligodozbudowaniakontekstu
pozycji(Beedieetal.,2011).Wkwestionariuszutympozycjadotyczą-
canastrojuniezawierakonkretnegoobiektuukierunkowania(np.„Je-
stempoirytowanyzpowoduwieluróżnychzdarzeń”),apozycjado-
tyczącaemocjiwskazujekonkretnyobiekt(np.„Robięsięnerwowy,
gdymyślęotymzdarzeniu”).
Zpowyższychakapitówczęściowowynikakolejnawłaściwośćod-
różniającanastrojeodemocji.Jestniąobecnośćprzyczyn.Zarówno
emocje,jakinastrojemająprzyczyny.Możnadyskutowaćnatemat
ichcharakteru,boniektórzybadaczeuważają,żeemocjewyzwala-
neprzezkonkretnepojedynczebodźce(Ekman,1999),anastro-
je-przezcałąsytuacjęijejogólnycharakter,np.pogodę(Schwarz
iClore,1983),alboprzezczynnikiwewnętrzne,takiejakdystrybucja
hormonów(Davydov,Shapiro,GoldsteiniChiczdemet,2005).Nie-
mniejnajsilniejdoświadczaneróżnicemiędzytymizjawiskamispro-
wadzająsiędostopniauświadomieniaichprzyczyn.Ludziezwykle
potrafiąwskazaćprzyczynęemocji,aleniewstaniepowiedzieć,
cowywołałoodczuwanynastrój(Beedieetal.,2005).Zdarzasięjed-
nak,żeiprzyczynaemocjipozostajeniejasna.NaprzykładOhman,
DimbergiEsteves(1989)wywoływalireakcjęstrachuprzeztakbar-
dzokrótkotrwałąprezentacjębodźca,żeuczestnicybadanianiezda-
walisobiezniegosprawy.Autorzynazwaliwzbudzonystanemocją,
17