Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
…dopsychologiiświatopogląduscjentystycznego
wsposobachodnoszeniasiędorelacjipomiędzynaukąainnymisystemami
ideimożnanapotkaćprzejawyswoistegofundamentalizmu,któregohasła-
podobniejaksłynnejformuły„pozaKościołemniemazbawienia”-dająsię
zawrzećwsformułowaniu„pozaNaukąniemamądrości”.Ciekawieodnosi
siędotegozagadnieniaUmbertoEco(2011),którypokazuje,żeosiemnasto-
idziewiętnastowiecznipropagatorzyscjentyzmuwceludeprecjacjiideireli-
gijnychimputowaliKościołowikatolickiemupoglądynatematkształtuZiemi
wrzeczywistościniepodzielaneprzezmyślicielizwiązanychztąinstytucją.
Wskazanezjawiskomożezresztąstanowićprzykładjednejzestrategiiwyko-
rzystywanychwprocesie„wymyślaniawrogów”,stanowiącyminspiracjędla
tytułucałegotomuesejówwłoskiegosemiologa.
Stwierdzenieistnieniacharakterystycznychdladanegookresuhistoryczne-
gouwarunkowańmającychwpływnasposobyinterpretowaniarzeczywistości
przezdużegrupyludzi,ichprzekonaniaiwartościpozwalawysnućwniosek,że
formamentalnościwystępującadziśwobrębiezachodniegokręgukulturowego
wznacznymstopniuopierasięnatreściachzakorzenionychwsferzenaukowej
(zob.Nisbett,2016).Zuwzględnieniemtego,żepomiędzyludźmimogąwystę-
powaćróżnicewstopniunasyceniasposobówspostrzeganiaświataaspektami
związanymizelementamisystemunaukowego,sformułowanokoncepcjęświato-
pogląduscjentystycznego,określanegomianemscjentoteizmu(Jach,2015b).
Pojęciemtymokreślonazostała„formaświatopogląducharakteryzującasię
tendencjądouzasadnianiawłasnychprzekonańizachowańustaleniaminauko-
wymiorazfunkcjonowaniemnapodstawiestwierdzeńformułowanychprzez
naukowców,powiązanazuznawaniemjęzykanaukowegozanajdoskonalszy
inajbardziejwartościowysposóbodnoszeniasiędoświataorazwystępujących
wnimzjawisk”(Jach,2015b,s.154).Należyprzytymporazkolejnypodkreś-
lić,żescjentoteizmniejestświatopoglądemnaukowym,leczświatopoglądem
unaukowionym,wktóregoramachtreściodnoszącesięmiędzyinnymidona-
ukowychzałożeń,koncepcjiorazodkryćsłużąprzedewszystkimdobudowania
kontekstudokonywanychspostrzeżeń,ewaluacjiidziałań.
Wobrębieświatopogląduscjentystycznegoobjawiająsiętendencjedoidea-
lizowaniaelementówsystemunaukowegoorazprzypisywaniaimcech,które
bądźniesąznimpowiązane,bądźwystępująwnimwmałowyrazistejfor-
mie.Dotypowychdlascjentoteizmuprzekonańorazdziałańnależąmiędzy
innymi:włączaniedowypowiedzinadowolnytemattreścinawiązującychdo
naukowychkoncepcji,odkryćlubnomenklatury,spostrzeganiewyłączniepozy-
23
