Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LosyPolakówwywiezionychnaSyberięwewspomnieniachzesłańców
21
szanianarodówimperium.Politykatakabyłasystematycznie
realizowanaodczasówcaraIwanaGroźnego,azarządówJó-
zefaStalinazyskałarangęoficjalnejpolitykinarodowościowej
państwasowieckiego(Matelski2017:148).
Syberiawpolskiejświadomościhistorycznejkojarzysię
nieodparciezzesłaniemorazkatorgą.RosyjskiSybirzłowrogo
wpisałsięwlosyżołnierzykonfederacjibarskiejorazinsurek-
cjikościuszkowskiejjużwXVIIIstuleciu.WXIXwiekurze-
szepowstańcówlistopadowychwygnałazkrajuperspektywa
zsyłkinaSybir.Polacy,którzybylimasowowcielaniwszeregi
rosyjskiejarmii,podczasprzymusowejsłużbyczęstowłaśnie
naSyberiidokonywaliżywota.Ogromrepresjiorazstratna
kilkadziesięciolecizahamowałpolskieaspiracjeniepodległo-
ściowe.WXXwiekusybirackisłownikcarskiej(białej)Rosji
uzupełnionyzostałonową,sowiecką(czerwoną)terminologię,
poprzezdodanietakichsłówjakłagierczygułag.Sowieckie
zbrodniepopełnionenaPolakachosiągnęłyskalęprzemysłową,
apolskieofiaryrepresjinaterytoriumZSRRliczonesąwmi-
lionach.Dlawielusybirakówsynonimemsłowa„Syberia”sta-
łosię„Piekło”(Magdoń2015:425-426).
Wlatach1940-1941najwyższewładzeZSRRprzeprowa-
dziłynaziemiachtzw.ZachodniejUkrainyorazZachodniej
Białorusi(KresyWschodnieIIRP)czterymasowedeportacje
ludnościpolskiej.WysiedleniaPolakówprzebiegaływedługusta-
lonegowcześniejprzezNKWD2schematu.Najpierw,wnocy,
2LudowyKomisariatSprawWewnętrznych-centralnyorganadministra-
cjipaństwowejwZSRRwlatach1934-1946orazpolicjapolityczna.Jednoczył
wszystkiesiłypolicyjneiporządkowezzarządemGułaguiwywiadempoli-
tycznym.NKWDwrękachStalinastałsięgłównymnarzędziemterroruiludo-
bójstwa.NKWDdziałałrównieżnaterenachzajętychprzezArmięCzerwoną
podczasIIwojnyświatowejipojejzakończeniu.W1946r.NKWDzostał
przekształconywMinisterstwoBezpieczeństwaPaństwowego.https://ency-
klopedia.pwn.pl/haslo/NKWD;3948022.html[dostęp:2.12.2019].
