Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
Odniesieniadorzeczywistościniezatemdanebezpo-
średnio,leczHinscenizowane”,Hodgrywane”,cowprzypadku
sztukiteatrujestotyleistotne,żepodrugiejstronieaktuar-
tystycznegoznajdujesięwidzzeswoimbagażemdoświadczeń,
którenakładanaodbiórprzedstawienia.Ikiedymowaoznaku
teatralnym,tonietylkowzwykłymtegosłowaznaczeniu,ale
takżejakoswegorodzajubodźcu(stimulus)wywołującymre-
zultatrozpoznaniairozumienia,jakrównieżreakcjeafektywne
i/lubfizyczne”
3
.Obiestronyartystycznegoprzedsięwzięcia
uwarunkowanekontekstemzewnętrznymobejmującymrealia
polityczno-społeczne,ideologiczne(wwiększymbądźmniej-
szymichnatężeniu),przekonaniaisferęafektywną.Wprocesie
komunikacjiteatralnejchodziorozpoznanietychżeiprzenie-
sienienapoziomsymbolicznegorozumieniakondycjiludzkiej
wdanymczasieimiejscu.Spektaklmożeprowadzićkutakie-
murozpoznaniu,jeślijużniecałkowitemu,toprzynajmniej
częściowemu,gdynawiążekontaktzpublicznością,postawi
pytanianurtującebądźtylkozasugerujeaktualnośćpewnych
informacjioświecieizjawiskachwnimzachodzących.Iwła-
śniedyspozycjęteatrudowychyleniawstronęrzeczywistości
pojmowanejnietylkojakomaterialnykonkretżycia,alemoże
nawetbardziejjakoprzestrzeńdoświadczenia,któremożna
włączyćwtekst,określammianemtropu.Przyjmujębowiem
zaRyszardemNyczem,że:HOdniesieniedoświatajesttrwa-
łyminieusuwalnym«tropizmem»literatury”
4
.Skoroliteratury,
toiteatru,jakożewiększośćkomentowanychtuspektaklima
jednakmocnąpodstawęliteracką,próczkilkuprzywołanych
okazjonalnieprzykładówteatrupostdramatycznego.Wwido-
wiskutekstualizacjarealnegoodbywasięnakilkupoziomach:
słowa,scenografii,gestyki,ruchu,aktorskiegowykonania,ale
takżepoprzezaluzyjneodczytanieposzczególnegoelementu
przedstawienia.
3
HEt,quandnousparleronsdesignethéâtral,nousenvisageronsle
signenonseulementcommesigneausensusueldeceterme,mais
aussicommestimulusproduisantnonseulementdeseffetsderecon-
naissanceetd’intellection,maisdesréactionsaffectiveset/ouphy-
siques”.A.Ubersfeld,LirelethéâtreII.L’écoleduspectateur,Belin,
Paris1996,s.20.
4
R.Nycz,Literaturajakotroprzeczywistości.Poetykaepifanii
wnowoczesnejliteraturzepolskiej,Universitas,Kraków2001,s.12.