Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Król-kapłanicesarz-katechon
zwieluwykształconychgreckichmężów
109
.LudzieciprzynieślizesobąnaZachód
podstawowearchetypyorientalnejsztukiimperialnej,m.in.wizję,jakwinien
wyglądaćtron,naktórymzasiadacesarz(cotakpodkreślaP.E.Schramm)
110
.
PrzedewszystkimzaśprzywieźlidoNiemiecbizantyjskątradycjęcesarzajako
bytuDchrystopodobnego”(christomimesis)
111
.Byćmoże,żeprzywieźlizesobą
takżepopularnąwBizancjumideęcesarzajakokatechona
112
,októrejbędziemy
zarazszerzejdyskutować.
BizantyjskadoktrynachristomimesisspopularyzowanawNiemczechwcza-
sachOttonaIIiIIIniejestnam,niestety,dobrzeznana.Śladyjejniezachowałysię
wznanychnamźródłachpisanych,ponieważzachodniaEuropawXwiekuge-
neralniepozostawałaniepiśmienna,anielicznekronikiodnotowująwydarzenia,
alenieopisująidei.Christomimetycznateologiapolitycznachętniebyłajednak
wyrażanaprzezartystówpracującychnacesarskiezlecenieitosztukawłaśnie
jestdlanasźródłemwiedzyotejkoncepcji
113
.
109
ZwracająnatenelementuwagętakżeH.-W.Haussig,Historiakultury…,s.189;R.McKitterick,
OttonianintellectualcultureinthetenthCenturyandtheroleofTheophano,[w:]A.Davids,The
EmpressTheophano.ByzantiumandtheWestattheturnoftheFirstMillenium,Cambridge1995,
s.169-193;G.Duby,Czasykatedr.Sztukaispołeczeństwo980-1420,Warszawa1997,s.17-18.
110
P.E.Schramm,HerrschaftszeichenundStaatssymbolik,op.cit.,t.II,s.638-642.
111
Natematideicesarzabizantyjskiegojakochristomimesiszob.np.A.Grabar,L’empereurdans
l’artbyzantin,Paris1936;E.Voordeckers,ImperialartinByzantiumfromBasilItoBasilII
(867-1025),[w:]A.Davids,TheEmpressTheophano…,s.231-243;A.Carile,PoliticalThoughtin
Byzantiumasseenby20thCenturyHistorians,[w:]A.Panaino,A.Piras(red.),SchoolsofOriental
StudiesandtheDevelopmentofModernHistoriography,Bologna2004,s.57;D.Olster,Ideolo-
gicalTransformationandtheEvolutionofimperialPresentationintheWakeofIslamVictory,
[w:]E.Grypoeu,M.Swanson,D.Thomas(red.),TheEncounterofEasternChristianitywith
EarlyIslam,Leiden2006,s.61n.
112
G.Podskalsky,ByzantinischeReichseschatologie:diePeriodisierungderWeltgeschichteinden
vierGrossreichen(Daniel2und7)unddemtausendjährigenFriedensreiche(Apok.20),Mün-
chen1972;B.McGinn,Antychryst.Dwatysiącelatfascynacjiczłowiekazłem,Warszawa1998,
s.124-130.
113
Niemożnajednakzapominaćiodrugiejdrodzeprzekazubizantyjskiejteologiipolitycznej
—awięciideichristomimesis—amianowicienormańskiejSycylii,gdziedoktrynętęodzwier-
ciedlająbizantyjskiemozaikiprzedstawiającemiejscowegokrólaRogeraIIjakoChrystusalubteż
wyobrażeniaChrystusaztwarząmonarchy(G.diMarzo,DellaBelleartiinSiciliadaiNormani
sinoallafinedelsecoloXIV,T.II,Palermo1859,s.36-37,46-47,65-67,85-106,159-163;G.
Gharib:LeIconediCristo.Storiaeculto,Roma1993,s.167-169;W.Tronzo:ByzantineCourt
CulturefromthePointofViewofNormanSicily.TheCaseoftheCappellaPalatinainPalermo,
51
