Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
1.Niepełnosprawnośćintelektualna–defnicje,przyczyny,klasyfkacje
Czynnikiśrodowiskoweobejmujączynnikidziałająceprzedurodzeniemna
zarodek,apóźniejpłód(np.zakażeniawirusowe,pasożytnicze,przechodzenieprzez
matkędzieckaróżyczki,toksoplazmozy,niedożywieniematki,nadużywaniealko-
holu),obecnewtrakcieporodu(np.urazymechaniczne,niedotlenienie)ipourodze-
niudzieckawewczesnychokresachjegożycia(np.przebycieniektórychchorób
zakaźnych,urazów,zatruć)[Piotrowicz,Wapiennik2004].
Czynnikiem,któregoniemożnapominąć,wskazującnaprzyczynyniepełno-
sprawnościintelektualnej(szczególniewstopniulekkim),sątakżedeterminan-
tykulturowo-rodzinne,którełączonesąnajczęściejzlekkimstopniemniepeł-
nosprawnościintelektualnej.Uwzględniającperspektywęoddziaływaniapodłoża
społecznego,możnawskazaćdwarodzajekonsekwencji[Orzeł2013:87].Pierw-
szystanowiwynikpozbawieniadzieckabodźcówsensorycznychorazspołecznych
poprzezizolacjępolegającąnp.nazatrzymaniudzieckawdomupodczastrwania
okresurozwojowego[Carsoniwsp.2003].Drugiwynikazniewłaściwychinter-
akcjidzieckaznajbliższymotoczeniemspołecznymikulturowym[Cierpiałkow-
ska2011].
Podziałprzyczynwedługkryteriumczasupowstanianiepełnosprawności
przedstawiasięnastępująco[Czochańska1985]:
t
czynnikidziałająceprzedpoczęciem(genetyczne,monogeniczne,wieloczyn-
nikowe,chromosomalne,inne);
t
czynnikidziałającewtrakcieżyciapłodowego(zakażeniabakteryjne,wiruso-
weipasożytnicze,wadyżywienia,czynnikichemiczne,fizyczne,immunolo-
giczne,zaburzeniałożyska,hipoksjawewnątrzmaciczna);
t
czynnikizwiązanezporodem(wcześniactwo,zamartwica,urazporodowy);
t
czynnikidziałająceponarodzinach(zakażenia,urazy,czynnikichemiczne,
fizyczne,żywieniowe,izolacjaspołecznaikulturowa).
1.5.Wybranesposobyklasyfkowania
Klasyfikacjaniepełnosprawnościintelektualnejstanowizadanieodużymstopniu
trudnościzewzględunaogromneróżnicepomiędzyzaburzeniamiwystępującymi
wzależnościodstopniaobniżeniasprawnościintelektualnej,rozległościigłęboko-
ściuszkodzeńwośrodkowymukładzienerwowymczywreszciewspółwystępowa-
niachoróblubinnychzaburzeń.
Wzależnościodprzyjętychkryteriówoceny(np.psychologicznych,społecznych,
medycznych,pedagogicznych)powstałyliczneklasyfikacjeniepełnosprawności
intelektualnej.
Kryteriaodnoszącesiędoaspektówpsychologicznych,ewolucyjnych,społecznych,
pedagogicznychimedycznychwrazzichkrótkimopisemprzedstawiatabela1.1.
Najprawdopodobniejnajszerzejznanąipopularnąjestklasyfikacjapsychologiczna
opartanawartościwskaźnikastopniarozwojuumysłowego,jakimjestilorazin-
