Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Transdyscyplinarność
23
Transdyscyplinarność-przeniesionanagrunttransaktów-oprócz
tego,żeprzejęłanajważniejszezałożeniatransnaukidotycząceposze-
rzaniamiędzydziedzinowejwymiany,wymagałaprzystosowaniaich
dopraktykartystów,naukowcówiinżynierów.Ważnąrolęwtym
względzieodegrałyhasłapostmodernistówianarchistów.Stworzyły
onetematycznezapleczedlaekscentrycznychprojektówizachęcały
dotestowanianowychrozwiązańformalnychikoncepcyjnych,wykra-
czającychpozadawnemetodologiczneprzyzwyczajenia.
Atrakcyjnośćpostmodernizmuwynikałaztego,żewyrażałzwąt-
pieniewsystemyorazhierarchie.Tworzyłmodelerozproszone,na-
kładającesięnasiebie,polifoniczne13.Podważałzasadnośćpodziałów
nanaukiteoretyczneipraktyczne(stosowane)-wskazującnato,że
corazwiększaliczbabadańmacharakterteoretycznyipraktycznyjed-
nocześnie.Kwestionowałteżznaczeniepodziałunanaukiempiryczne
(indukcyjne,doktórychzaliczasięnaukiprzyrodnicze:biologię,che-
mięifizykę)iformalne(dedukcyjne),któremającharakterpozado-
świadczalnyiopierająsięnaaksjomatachsformułowanychwoparciu
oprawalogiki(dotakichnależąlogikaimatematyka)14.Naukapost-
modernistycznaniepodzielałamodernistycznegotriumfalizmu,który
wyrósłnagrunciewiarywniezwyciężonewłaściwościludzkiego
rozumu,fascynacjinowymitechnologiami(którenaprzełomieXIX
iXXstuleciazmieniłystandardyżyciaspołecznego)icywilizacją
zdolnądookiełznaniaprostejnatury.Miałaraczejcharakterpesymi-
stycznyiwyrażałazwątpieniewpotencjałtradycyjniepojmowanej
naukowości.Postulowałazerwanieztradycyjnymimetodologicznymi
boundaries.TheMacyFoundationConferencesonCyberneticsasacasestudy
inmultidisciplinarycommunication,nCybernetica.JournaloftheInternational
AssociationforCybernetics”1994,nr3-4,s.350-352.Zob.także:R.Kötter,
P.Balsiger,InterdisciplinarityandTransdisciplinarity.AConstantChallenge
ToTheSciences,nIssuesinIntegrativeStudies”1999,nr17,s.87-120.
13Por.B.Kita,Pasażetransdyscyplinarne,nKulturaWspółczesna”1999,nr3,
s.28-35.
14Por.S.Amsterdamski,Międzyhistoriąametodą.Sporyoracjonalnośćnauki,
Warszawa1983;K.R.Popper,Logikaodkrycianaukowego,tłum.U.Niklas,War-
szawa1977;T.S.Kuhn,Strukturarewolucjinaukowych,tłum.H.Ostromęcka,
Warszawa2001;idem,Przewrótkopernikański.Astronomiaplanetarnawdziejach
myśliZachodu,tłum.S.Amsterdamski,Warszawa2006.
