Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
PreludiumsetnejrocznicyodzyskaniaprzezPolskęniepodległościstanowiłylata
2007-2015,kiedypodwóchwiekachprzypomnianobarwnąepokęnapoleońską
iupamiętnionohistorięKsięstwaWarszawskiego,którenamapieEuropyprzetrwa-
łowprawdziekrótkiczas,alejegoistnieniedlaprocesukształtowaniasięnaszejna-
rodowejtożsamościmiałokonsekwencjedużobardziejdalekosiężne,niżmogłosię
wtedykomukolwiekwydawać.KsięstwoWarszawskie1utworzonewTylżynamocy
traktatówpokojowychFrancjizRosją(7lipca1807r.)iPrusami(9lipca1807r.)for-
malnieprzetrwałodo3maja1815r.,gdynakongresiewiedeńskimRosjapodpisała
zPrusamiiAustriąkonwencjebilateralneojegopodzialeitrójstronnąkonwencję
outworzeniuWolnegoMiastaKrakowa.Jednakjużw1813r.krajzostałzajętyprzez
wojskarosyjskie.
Pamięćoistnieniutegopierwszegopolskiegopaństwaodczasurozbiorówtrwała
wświadomościPolakówwdalszych,trudnychdziesięcioleciach,naznaczonychbra-
kiembytupaństwowego,iodegrałaniebagatelnąrolęwprocesiedążeniaPolaków
doniepodległości.Faktutegoniezmieniłonawetto,żeKsięstwoWarszawskienie
zaspokoiłoambicjiówczesnychPolaków.Objąwszyswymzasięgiemzaledwienie-
wielkączęśćdawnychterytoriówRzeczpospolitej,pozostawałopodsilnąkontrolą
Francji,którawtamtymczasie,wdobieswejmocarstwowejpozycjinakontynencie
europejskim,stałasięjedynągwarantkąjegobezpieczeństwa,ochronyprzedeks-
pansywnąpolitykąRosji,AustriiiPrus,acozatymidzie-jegotrwania.Istnie-
nietegoniewielkiegokrajuodcisnęłogłębokiśladwpolskiejhistorii,pobudzającna
długowyobraźnięPolakówwspomnieniemchwałypolskiegooręża.Ideałlegionisty
walczącegoweWłoszech,nieustraszonegoszwoleżeraspodSomosierry,zcałymna-
rodowympanteonembohaterów,którychimionalśniądziśnaŁukuTriumfalnym
wParyżu,zapalałdowalkiuczestnikówwalknarodowowyzwoleńczychwcałymXIX
iXXw.Historiografia,nietylkopolskaczyfrancuska,podkreślaogromnąrolęist-
nieniaKsięstwadlakształtowaniasięuczućnarodowychPolaków2.
Jednymznajwiększychdobrodziejstw,jakiepozostawiłaPolakomnapoleońska,
porewolucyjnaFrancja,byłbagażhasełwolnościiniepodległości,którewykrzyki-
walidumniepolscyżołnierze,walczączaswójkraj.Polskalegendanapoleońska,któ-
1
UtworzonewTylżypaństwonosiłonazwęKsięstwoWarszawskie(DuchédeVarsovie),aleFrancuzi
częstookreślalijejakoWielkieKsięstwoWarszawskie(GrandDuchédeVarsovie).Od1809r.zwykł
jetakokreślaćsamNapoleon,mimożenazwataniewidniejeoficjalniewżadnychdokumentach;
M.Kukiel,VuessurletrônedePologneen1812,„RevuedesEtudesNapoléoniennes”1932,z.32,s.65.
OkreśleniategoużyłwtytuleswychwspomnieńsamambasadorD.Pradt:Histoiredel’ambassadedans
leGrandDuchédeVarsovie,Paris1815.
2
A.Grab,NapoleonandtheTransformationofEurope,Basingstoke-NewYork2003,s.187.
9