Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
popularnościąPostylla–zbiórkazańdoużytkudomowego.Utwór
tenożywczowpłynąłnarodzimątwórczośćpostyllograficzną,
wtymrównieżkatolicką(Postillacatholica,tojestkazanie
nakażdąniedzielęinakażdeświętoprzezcałyrokJakubaWujka)
iKościółwschodni.W1565r.powstałkomentarzdobiblijnejksięgi
Apocalypsis,wzorowanynautworzeHeinrichaBullingera
InApocalypsim[...]concionescentum...
OdsamegoniemalpoczątkuRejtworzyłdrobneutwory
okolicznościowe.Stopniowojegotwórczośćewoluowaławstronę
formcorazwiększychicorazbardziejróżnorodnych.Wydawane
wrazznutami:Christequiluxesetdies,Hejnałświta,Pieśń
nabożnazPismaŚwiętego,Podobieństwożywotaczłowieka
krześcijańskiego,Przestrachnazłesprawyludzkiegożywota,
PrzyczynagniewuPańskiegobyłypieśniamireligijnymi.Wformie
luźnychdrukówzostaływydanewierszowanepsalmyLXXXV(inc.
NakłońPaniekumnieuchoTwoje),CXIII(inc.Gdyszliprzodkowie
nasizEgiptu).
OdczasuwydaniakancjonałuopracowanegoprzezLutra(1524)
–zbiorupieśninarokkościelny–zaczęłypojawiaćsięlicznezbiory
pieśninabożnychwjęzykachnarodowych.Zamieszczanownich
m.in.tzw.pasterstwodomowe(czylipieśniporanne,wieczorneoraz
związanezposiłkami)ipsalmywwyborze.Niezwyklepopularne
pieśniRejazamieszczanebyływwielukancjonałachnietylko
protestanckich.JużwPieśniachchrześcijańskich,dawniejszych
inowych,którychchrześcijani[...]używaćmają(1559)
opracowanychprzezJanaSeklucjana[23]znalazłysię:Hejnałświta
iPieśńnabożna,wtymsamymrokuwśpiewnikuBartłomieja
Groickiegozamieszczono:Hejnałświta,Christequiluxesetdies
iPsalmCXIII[24].Niezabrakłoichtakżewnajpopularniejszym
spośródnichpt.Cantional,alboPieśniduchowne(1587,apóźniej
wlicznychwydaniach)[25]ułożonymprzezPiotraArtomiusza.
Ideałyświeckie.ŹwierzyniecidołączonedońFiglikiotwierają
dziejepolskichdrukowanychzbiorówepigramatów.Pierwszyznich
liczykilkasetpisanychtrzynastozgłoskowcemośmiowierszy
podzielonychnaczteryczęści.Wpierwszymrozdzialeznalazłysię
pouczającehistoriedotyczącebohaterówświataantycznego
iczasównowożytnych,wdrugim–wizerunkiwładców,senatorów,
przedstawicielikultury,duchowieństwa„zacnegonarodu
polskiego”,wtrzecim–charakterystykazawodów,urzędów
