Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
facetiarum),JohannesaHulsbuscha(Silvasermonum
iucundissimorum),HeinrichaBebela(Facetiae),JohannesaGasta
orazApophtegmatum[...]locicommunesKonrada
Lykostenesa[37].CzęśćznichwykorzystałprzedRejemtwórca
popularnegoSowiźrzała.WielewskazujenaznajomośćEmblematów
Alciatusa[38].LiczneprzykładyRejzaczerpnąłodReinharda
Lorichiusa(InstitutioprincipisChristiani,wpol.przekł.Księgi
owychowaniuićwiczeniukażdegoprzełożonego),znałtakżedzieło
BaptystyFulgosiusaFactorumdictorumquememorabiliumlibri
IX,aprawdopodobnierównieżpopularnewówczasKsięgi
owychowaniuErazmaGlicznera,napewnotekstyanonimowe,jak
GestaRomanorum(Historierzymskie),Historia
Aleksandra[39].Śledziłtakżebieżącąpolemikęreformacyjną.
Rejaśredniowiecznakulturaliteracka.Twórczośćdialogowa
zdecydowaniewskazuje,żeRejwzorowałsięnawierszowanych
dialogachtypuśredniowiecznego.Ślademśredniowiecznychlektur
Rejatakżeformuływprowadzająceteksthicincipit(„tu
poczynająsię”),atakżerozmaitewspornikipamięci,przywołujące
niedawnąjeszczekoniecznośćuczeniasiętekstównapamięć,
imyślenieobrazami,któretakiezapamiętywanieumożliwia[40].
Formułahicincipitstanowireliktkonwencjiśredniowiecznych
wskazującychnarozpoczynaniesiędziełalubjegowyodrębnionych
części.WtensamsposóbzachowałsięRej,któryzarówno
wŹwierzyńcu,jakiŻywocieczłowiekapoczciwegoinformuje,gdzie
sięrozpoczynatekst(np.„Atusiejużpocznąwtóreksięgi”...),
pomimożejesttomiejsceoznaczonewdrukuioczywistedla
czytelnika.Rejwprawdziezakładał,żejegoodbiorcapotraficzytać,
alewiedziałrównież,żeci,doktórychchciałbydotrzeć,
niekoniecznieznająpismo.WidocznejesttozwłaszczawŻywocie
człowiekapoczciwego,wktórymRejzwracasiętakżedosłuchacza
izalecapośrednictwolektoratym,którzysaminiepotrafiączytać:
„Ajesliżesamczytaćnieumiesz,więckomuinszemukazać,
coby[...]przeczedł”.
Zakładając,żecopewienczasczynisięprzerwywlekturze,Rej
streszcza,coważnegodotejporyzostałoopisane,zapowiadatemat
kolejnychrozważań,referujewskrócieprzedstawionejuż
zagadnienie,anawetwprostprzypominakonkretnefragmenty:
„ajakośotymwyszszejsłychał”(np.2,1,7;2,4,5;3,2,1).
Naukapowinnabyćzapamiętana,to,coważne,trzeba„do