Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
15
Dużopólpiaszczystychzwysokimiwydmamiwykształconychjestwdolinach
Widawki,Pilsi,Grabiiwichsąsiedztwie(WysoczyznaŁaska,KotlinaSzczercow-
skaiWysoczyznaBełchatowska)orazwmiędzyrzeczuLuciążyiPilicy(Równina
Piotrkowska).SzczególnieuprzywilejowanajestKotlinaSzczercowska,aroz-
mieszczeniewydmjesttudośćzróżnicowane(Gawlik1969,1970).Wzachod-
niejczęściKotlinywydmjestniewieleimałe,ponieważosiągajązaledwie
2-3mwysokościwzględnej.Natomiastwmiaręprzesuwaniasięnawschód,ku
doliniePilsi,wydmjestcorazwięcej,aichwysokościwzględneczęstoprzekra-
czają10-15m,osiągającmaksymalnienawet20m.ZkoleiWysoczyznaŁaska
obfitujewdużewydmyparaboliczne,aramięjednejznajwiększychformosiąga
3,5kmdługości.
WystępowaniewydmwmiędzyrzeczuPilicyiDrzewiczkiwiążesięprzede
wszystkimzdolinamirzecznymi.Najlepiejwykształconeformywydmowezlo-
kalizowanenaśrodkowympoziomieterasowymPilicy,DrzewiczkiiCzarnej.
Nagromadzeniewydmmożnaobserwowaćtakżewobrębiepłatówsandrowych,
aleichwysokościwzględnesięgajątylkodo5m.
Ogólniemożnapowiedzieć,żewydmywystępujągłównienapłaskichtera-
sachrzecznych,sandrach,czasemnarówninach:fluwioglacjalnychlubglacjal-
nychzbudowanychzglinzwałowych(ryc.6).
Ryc.6.Miejscalokalizacjiwydmśródlądowych
1-glinazwałowa;2-piaskiiżwiryfluwioglacjalne;3-piaskiimułki
fluwioperyglacjalne;4-piaskiinamułydendolinnych;5-piaskieolicznewwydmach
Źródło:opracowaniewłasne.
Wydmywystępujątakżewrównoleżnikowympasiewpółnocnejczęściwo-
jewództwa,wobrębietzw.PradolinyWarszawsko-BerlińskiejzBzurąiNerem.
Polawydmowetutajjednakmniejszeibardziejizolowane.Nadbudowujątrzy
terasy:niską,średniąiwysoką(Krajewski1977).Naniskiejiśredniejznajdują
sięraczejnieliczneiniższeformywydmowe,częstoozatartychrysachrzeźby.
Liczniejszeibardziejwyraźniewykształconewydmywystępująnapoziomiewy-
sokim(ryc.7).
BardzomałowydmwystępujenapółnocodBzury(RówninaKutnow-
ska)iwwąskimpasierównoleżnikowymnawschódodŁodzi(Wzniesienia
Łódzkie).