Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
nZabijemywassłowami”
Wpolskiej–ciągledośćubogiej–literaturzeprzedmiotuprowokacja
kulturowajestpostrzeganaprzedewszystkimjakodziałanieocharakterze
obstrukcyjnym,wymierzonegłówniewkulturękonsumpcyjną.Coznaj-
dujetakżeodzwierciedleniewtłumaczeniuangielskiegooryginału(culture
jamming)jakozagłuszanielubklinowaniekultury
.
Prawdopodobniepierwszymtekstemprzybliżającymistotęprowoka-
cjikulturowejwPolscebyłwspomnianyjużartykułMichałaKorczyńskie-
go.Autortłumaczyangielskiterminculturejammingjakonzagłuszanie
kultury”idefiniujegojakopewnąformąingerencjiwnkonkurencyjny”
przekaz.Jegozdaniem,nzagłuszaczekultury”ndekonstruująpojedyncze
przekazy
,tworzącsiećdziałańkontestujących”.Zagłuszaniekulturywy-
mierzonejest–wopiniiautora–wkonsumpcjonizmihedonizm13.Podob-
nysenspojęciaprowokacjikulturowejzawierasięwdefinicjiSkórzyńskiej
ztymzastrzeżeniem,żeangielskizwrotculturejammingtłumaczyonanie
jakonzagłuszaniekultury”,leczjakojejnklinowanie”.Autorka,zaliczając
nklinowaniekultury”domiejskiegoartivismu14,stwierdza,żepraktykata
skierowanajestnprzedewszystkimkuprzekazomkulturykonsumpcyjnej
ikapitalizmowikorporacyjnemu”15.ZkoleiRafałDrozdowski,podobnie
jakprzywołanywcześniejDery
,nzagłuszaniekultury”postrzegawkon-
tekściewojnyinformacyjnej,którakoncentrujesięnanzakwestionowa-
niu,podważeniuiodwróceniu(wrezultacie:skompromitowaniuiponi-
żeniu)pierwotnychznaczeńkomunikatówuznanychzaelementkultury
dominującejorazodczytanychjakoopresyjnyprzejawjejroszczeńregula-
cyjnychiwzorcotwórczych”16.
Proponuję,abyangielskiewyrażenieculturejammingtłumaczyćjako
prowokacjękulturową17.Uważam,żetłumaczenietegoterminujakonza-
13M.Korczyński,Wielowymiarowośćprocesówzagłuszaniaizakłócaniakultury,nKultu-
raPopularna”2003,nr3,s.120.
14Domiejskiegoartivismuautorkazaliczatakżestreetartisubvertising.
15A.Skórzyńska,op.cit.,s.52.
16R.Drozdowski,Obrazanaobrazy
.Strategiespołecznegooporuwobecobrazówdominują-
cych,WydawnictwoZyskiS-Ka,Poznań2009,s.123.
17Wartopodkreślić,żeprzekładangielskiegowyrażeniaculturejammingjakonpro-
wokacjakulturowa”,przyjąłsiętakżewśródpolskichtłumaczy
.Zob.np.:B.R.Barber,
Skonsumowani.Jakrynekpsujedzieci,infantylizujedorosłychipołykaobywateli,tłum.H.Jan-
kowska,Muza,Warszawa2009;N.Klein,Nologo,tłum.H.Pustuła,ŚwiatLiteracki,
Izabelin2004;J.Heath,A.Potter,Buntnasprzedaż.Dlaczegokulturyniedasięzagłuszyć,
tłum.H.Jankowska,Muza,Warszawa2010.
