Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tuesdiaboliianua–kobietajakoprzyczynawszelkiegozławpismachTertuliana
21
Taksamomasięsprawazperukaminoszonymiprzezkobiety,dostająone
pouczenie,żesprowadzająnasiebieniebezpieczeństwo,zakładającwłosyzcu-
dzejgłowyniewiadomegopochodzenia,możeprzeznaczonejdopotępienia
21
.
Powróćmydopytaniazadanegonapoczątku,mianowicie:czyTertulian
poprzeztonswoichpismrzeczywiścieuznawałwszystkiekobietyjakotakieza
podatnenagrzechi,cogorsza,prowadzącedogrzechuinnych?Jakjużzostało
wspomniane,pismodzielisięnadwieksięgi,awypowiedź,wktórejpada
sformułowaniediaboliianua,komnatadiabła,występujenasamympoczątku
księgipierwszej.CzytającDecultufeminarum,możnaodnieśćwrażenie,że
Tertulianprzystąpiłdopisaniawjakiejśgniewnejpasji,awtrakciepisania
powoliochłonął,ponieważpodobnesformułowaniawdalszejczęścidzieła
wogólesięniepojawiają,niemażadnychdrastycznychporównań,ajedynie
nieustanneprzekonywaniesłuchaczy,żestrojeniesię,dbanieoubiórtonic
innegojakprzejawobyczajowościpogańskiej,stądjegogwałtownareakcja,
ponieważgłównymjegocelembyławalkazbałwochwalstwem.Zatem
zasadniczybłądpopełniająci,którzynapodstawietejjednejwypowiedzi
formułująocenęmyśliKartagińczyka.Przyjmowaniejednegowyrażeniajako
kluczadointerpretacjicałościnaukiimyśliTertuliana,abstrahującodszer-
szegokontekstuutworuczyteżpozostałychjegopism,możedoprowadzić
jedyniedokonsternacji,żenienadążamyzatemperamentemautora.
Nawiązującjeszczedożyciawświeciepogańskim,Tertulianprzytacza
argumentdotyczącypozycjikobietywspołeczeństwieijejupośledzonejroli,
wyłączającejjązwieludziedzinżyciapublicznego.WrozdzialeXIpisze:
JakiWywłaściwiemaciepowód,bypokazywaćsięprzyozdobione,chociaż
jesteścieodsunięteodtegowszystkiego,cotakiegostrojuwymaga,wyprzecież
nieodwiedzacieświątyń,niedomagaciesięwidowisk,aninieznacieświąt
pogańskich.Zpowodubowiemtegorodzajuspotkańidlategobyoglądaćinnych
idaćsięinnymoglądać,wszelkiprzepychwynosisięnaulicę,potoażebyalbo
zbytekmógłsobieużywać,albopychąsięchełpić
22
.
Jesttokolejnydowódnato,żeTertulian,kierującsięretorskimdoświad-
czeniem,używałcałejgamyargumentów.Wtymprzypadkuchciał
npiorunować”przeciwkoprzywiązywaniukobietwagidoubioru.Porównania,
jakichużywał,takiejakndiabelskafurtka”,mówiąnietyleojegostosunkudo
kobiet,ilejedynieogorliwościimoralnymrygoryzmie,któryuważałza
21
22
Tamże.
Tamże,s.53.
