Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gospodarkazostaławówczasuzależnionaodnieodnawialnychsurowców,przede
wszystkimodpaliwkopalnych.Zjednejstronyzwiększonaprodukcjauzyski-
wanejznichenergiipozwoliłazastąpićpracęludziizwierzątwydajniejszymi
maszynami,rozwinąćmasowąprodukcjęidystrybucję,kreującwkonsekwencji
nowerynkizbytuorazpobudzającmiędzynarodowyhandel.Zdrugiej,dyna-
micznywzrostgospodarczylegitymizowałdążeniadoprzejęciakontrolinad
źródłamisurowcówiprowadziłdopodbojówkolonialnych.Wodniesieniudo
warunkówżyciaindustrializacjazwiększyłamożliwościzaspokojeniaelemen-
tarnychludzkichpotrzeborazogólnypoziomhigieny,istotnieprzyspieszyłateż
rozwójmedycyny.Skutkowałotojednakdynamicznymwzrostemliczebności
ludzkiejpopulacjiizasiedlaniemnowych,niezagospodarowanychwcześniej
terenów,cooznaczałoograniczaniepowierzchniterenówprzyrodniczodzikich
(Daly,Farley,2004,s.10).Biorącpoduwagęskalęiwagępozytywnychrezulta-
tówszybkiegouprzemysłowienia,trudnosiędziwić,żedługoniedostrzegano
jegonegatywnychkonsekwencji.Dodatkowoprzedstawicieleklasycznejeko-
nomii,traktującprzyrodęjakoźródłoużyteczności,twierdzili,żerozwiązaniem
problemuograniczonościjejzasobówjestrozwójtechnologiizwiększających
wydajnośćpozyskiwanychsurowców(Jageriin.,2000),anieograniczanietem-
pawzrostugospodarczegoczyteżzmianasposobugospodarowania.
Odmiennespojrzenienaproblemyśrodowiskoweprzyniosłydopierolata
60.XXw.Zaczętowówczaspublikowaćwynikibadańnaukowychdowodzące
szkodliwościstosowaniapestycydów,nawozówsztucznychorazdetergentów.
Pojawiłysięgłosysprzeciwuwobecwykorzystaniaenergiiatomowej,odnoto-
wanoteżdynamicznypowojennywzrostliczbyludności,którystałsiębodźcem
dowznowieniadyskusjinadzagrożeniamiwynikającymizprzeludnienia(Røpke,
2004,s.297).Początkowowinązazanieczyszczanieśrodowiskaoraznadmier-
ne,rozrzutnezużywaniesurowcównaturalnychobarczanogłówniedużezakłady
przemysłowe(Straughan,Roberts,1999).Obecnypoziomwiedzy,atakżefakt,
żecorazpoważniejszespołeczneiekonomicznekonsekwencjedegradacjiśro-
dowiskadostrzegająjużnietylkonaukowcy,aletakże„zwykliludzie”,jest
oczywistymdowodemnato,żeproblemjestdużobardziejzłożony.Wmiarę
upływulatprzybrałoncharakterglobalnegokryzysu,ponieważzanieczyszcze-
niawygenerowanewjednejczęściświatanajwiększeszkodymogąwyrządzić
wzupełnieinnymregionie(Komiyama,Takeuchi,2006,s.4).V.Fournier
(2008,s.541)określasytuacjęjakokryzysspołecznyiekologicznybędący
jednązkonsekwencjiideologiiwzrostugospodarczego.Podobniegenezękryzy-
surozumieN.Pelletier(2010,s.1893),posługującsięokreśleniemkryzystoż-
samości.ZkoleiN.Aydin(2010)piszeokryzysieludzkiegoszczęściaiodnosi
14