Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
CÓRKADWORZANINA
WedługtradycjiAnnaBoleynurodziłasięwbajkowymzamkuHeverwWealdofKent.ZrekonstruowanyprzezrodzinęAstorwXXwiekuHeverpozostaje
romantycznymsanktuariumAnnyijejromansuzHenrykiemVIII.Niestety–dlaromantyzmuidlatradycji–wrzeczywistościAnnaprzyszłanaświatwNorfolk,niemal
napewnowdomuBoleynówwBlickling,25kmnapółnocodNorwich.Wtamtejszymkościeledodziświdniejetabliczkaznazwiskiemjejrodziny.Boleynowie
faktyczniebyliwłaścicielamiHever,leczniebyłtozamek,araczejwygodnaposiadłość,zbudowanaprzezpradziadkaAnny,Geoffreya,wobrębieistniejącejjużfosy
iścianyfasadowej,którapotemrzeczywiściestałasięgłównymmiejscemzamieszkaniajejrodziców.MatthewParker,któryzostałarcybiskupemCanterburywroku
1559,awcześniejbyłjednymzosobistychkapelanówAnny,stwierdziłjednakponadwszelkąwątpliwość,żeAnna,podobniejakonsam,pochodziłazNorfolk1.
Tradycjakażenamrównieżwierzyć,żeBoleynowiebylilondyńskimikupcami,leczwtymwypadkunależysięodnosićdotejinformacjizwielkąostrożnością.Anna
Boleynprzyszłabowiemnaświatjakowielkadama.JejojciecTomaszbyłnajstarszymsynemSirWilliamaBoleynazBlickling,amatkaElżbietabyłacórkąTomasza
Howarda,hrabiegoSurrey,jednegoznajprzedniejszycharystokratówwAnglii.Częśćmajątkurodzinypochodziławprawdziezhandlu,leczjegoźródłasięgałyczasów
GeoffreyaBoleyna,budowniczegoHever.PradziadekAnnyrzeczywiścieopuściłNorfolkwlatach20.XVwieku,dorobiłsięmajątkujakokupiecwLondynie,pełnił
funkcjenajpierwradnego,awlatach1457–1458funkcjęLordaMajora.
XV-wiecznaAngliabyłaspołeczeństwemotwartymnaludzizamożnychiutalentowanych,oczymświadczychociażbyfakt,iżWilliamdelaPole,najbardziej
wpływowyczłowiekwAnglii,zyskałgodnośćksięciaSuffolkwroku1448,mimożejegodziadekbyłhandlarzemzHull.Nicwięcdziwnego,żedrugążonąGeoffreya
BoleynazostałajednazcórekiwspółspadkobierczyniarystokratylordaTomaszaHoo.William,najstarszyżyjącysynztamtegomałżeństwa,ożeniłsięrówniedobrze
zMałgorzatąButler,córkąiwspółspadkobierczyniąTomaszaButlera,bogategoangielsko-irlandzkiegoszlachcicanoszącegotytułhrabiegoOrmonde,aichnajstarszysyn
–ojciecAnny–ożeniłsięzcórkąhrabiegoSurrey,kontynuująctradycjęarystokratycznychożenkówwtrzecimjużpokoleniu.Możemywięcraznazawszerozprawićsię
zmitemowonisklepikurzekomounoszącejsięwokółAnny.Jejprzodkamibylibowiem(pozaGeoffreyem):książę,hrabia,prawnuczkahrabiego,córkajednegobarona,
córkadrugiego,wielmożaijegożona2,zatempochodzenieAnnybyłopodobnedoproweniencjiwiększościczłonkówklaswyższychwrodzinieTudorów.Byłanawet
lepiejurodzonaniżtrzyinneangielskieżonyHenrykaVIII!OjegomałżeństwiezJaneSeymourmówiononaprzykładzłośliwie,żedałokrólowi„dwóchszwagrów
–jedenmiałnanazwiskoSmith,adrugiegodziadekbyłkowalem[ang.blacksmith–przyp.tłum.]wPutney”3.ŚlubzAnnąniemógłbyćnatomiastpożywkądlatakich
uszczypliwości.
Boleynowieniebyliburżuazją,leczmajątekzgromadzonyprzezGeoffreyapozwoliłjegosynowiWilliamowizdobyćmocnąpozycjęnajwiększegopanawNorfolk.
Mianowanyrycerzemw1483roku,zostałsędziąpokojuiczłonkiemelitarnegokręguwpływowejszlachty,doktórejKoronazwracałasięporatunekwchwilachkryzysu4
–wprzeciwieństwiedojegownuka,któregopozycjapozostawałaniejasna–ażdośmierciSirWilliama.Tomaszmiałzostaćdziedzicemogromnejfortuny–włości
BoleynówiHoo,połowymajątkuhrabiówOrmondeipołowyziemnależącychdobogatejrodzinyHankfordów,odziedziczonejpojegoprababcewywodzącejsię
zButlerów.Dotegoczasumusiałsięjednakzadowolićrocznąpensjąwwysokościpięćdziesięciufuntów,prawemdozasiedleniaHeveroraztym,cożonawniosła
muwposagu5.Apewnieniebyłotegowiele,zważywszyżehrabiaSurreydopierocosfinalizowałkosztowneprzedsięwzięciewykupuziemHowardów,któreutracił
wzwiązkuznierozważnympoparciemudzielonymRyszardowiIIIwbitwiepodBosworth(1485roku).Pięćdziesiątfuntówroczniepluswianożonynieczyniłobyćmoże
TomaszaBoleynabiedakiem,leczzcałąpewnościąniebyłatosumazadowalającagochoćbywnajmniejszymstopniuczypozwalającastaćsięosobąpubliczną,cobyło
koniecznedopełnegowykorzystaniawłasnegopotencjału,amożenawetdouzyskaniawygasającegotytułuhrabiówOrmonde.WżenieniesięwrodzinęHowardóworaz
krążącawjegożyłachdziękipradziadkowikrewButlerówotwierałyprzednimjednakkilkaatrakcyjnychmożliwości,aprzedewszystkimzapewniaływstępdoświata
tradycyjniezarezerwowanegodlaszlachetnieurodzonychmłodzieńców,amianowiciesłużbykrólewskiej6.W1501rokuBoleynuczestniczyłwślubieKatarzyny
Aragońskiejznajstarszymsynemkróla,Arturem,awroku1503znalazłsięweskorcienajstarszejkrólewskiejcórki,Małgorzaty,jadącejpoślubićkróla
Szkocji7.DośmierciHenrykaVIIwiosną1509rokuojciecAnnyBoleynawansowałnakrólewskimdworzedorolipierwszegokrólewskiegoadiutantaikroczącdumnie
wkrólewskiejprocesjiżałobnej,wystrojonywdopierocouszytączarnąliberię,miałświadomośćwzrostuwłasnejpozycji,tymbardziejżejegomajątekprezentowałsię
całkiemobiecująco,liczącwłościodziedziczonepoojcuzmarłymw1505rokuirychłyspadekpostarymhrabimOrmondemającymjużprawie85lat8.
Widząc,jakważnedlaTomaszaBoleyna,aponimdlajegocórkibyłozaczepieniesięnadworzekrólewskim,niedokońcarozumiemyteichdążenia.Nasze
postrzeganiedworskiegożyciazostałowypaczoneprzezjegoobrazzepokipóźniejszej–znudzenieFannyBurneyibezbarwnącodziennośćdworuwiktoriańskiego.
Przyczyniłsięrównieżdotegofakt,żeażdoostatnichlatminionegostuleciahistorycypozostawialiopisżyciadworskiegofantazjipowieściopisarzyitwórców
hollywoodzkiegoprzemysłufilmowego.TymczasemistniejeogromnaróżnicamiędzydworskimżyciemwepokachpóźniejszychatymzczasówTudorów.Wokresie
wcześniejszymdostępdodworukrólewskiegowiązałsiębowiemściślezrealnąwładzą,realnymwspółdecydowaniemolosachpaństwairealnymbogactwem.Choć
konwenanseidworskierozrywkicenionobardzowysoko,pozycjadworzaninaoznaczałaprzedewszystkimcodziennośćwcentrumwielkiejpolityki,władzyipieniędzy.
AponieważAnnaBoleynbyławtakimsamymstopniucojejojciecstworzonadożyciadworskiego,musimypoznaćjejotoczenie.
Zacznijmyodsprawnajbardziejoczywistych.WXVIwiekukrajemrządziłwładca–osobiścielubpoprzezbezpośrednienadanie.Takabyłarzeczywistośćzarówno
wAnglii,jakiwpozostałychkrajacheuropejskich.Politykępaństwastanowiłoto,conakreśliłmonarcha.Wjegomocybyłoprzyznawanieawansówizaszczytów.
Onuosabiałspołeczeństwo.Iniechodzinawetofakt,żerolaczłonkówrządubyłazdefinicjipolitycznieograniczona–awAngliiograniczałyjądodatkowoParlament
iprzepisyprawa–leczoto,żewpraktyceiwnormalnychwarunkachzadaniemrządubyłowykonywaniewolimonarchy.Wszelkiezaśdyskusjenajakikolwiektemat
niezmienniekończyłysięwezwaniemdodochowania„złożonejprzysięgiwierności”.
ŚwiadomośćtegojestważnawkontekścierozważańnatematAnnyBoleyn,ponieważkonsekwencjetej„monarchiiosobistej”ukształtowałyjejżycie.Popierwsze
oznaczałoto,żerządzonowyłączniepodługosobistejwoliwładcy.Niktniemógłpodważyćdecyzjipolitycznej,jeślibyłaonazgodnazwoląkróla,chybażeudałomusię
dokróladotrzećiskłonićgodowydaniainnegoorzeczenia.NiezdołałtegodokonaćnaprzykładTomaszMorus,kiedyHenrykVIIIzacząłnaciskaćnapapieżaiKościół
Anglii,starającsięzakończyćswojemałżeństwozKatarzynąAragońską.Otwartepodważeniewolikrólazostałobyuznanezazdradę,zaśdostępdoumysłuiuczuć
władcyblokowałamuAnnaBoleyn.Łaskakrólabyłarównieważnawsamymsprawowaniuwładzy,jakożemonarcharozdzielałwładzęwykonawcząmiędzytych,
którymufał,aonipostępowalitak,abyzaufaniemtymniezmienniesięcieszyć.StądzainteresowanieHenrykaAnnąmiałoogromnekonsekwencjedlasprawowania
rządówwskalikraju.Łaskapanującegobyłarównieżelementemdecydującym,gdyrozdawanoprzywilejeinagrody.Symbolizowałyonebowiemtrwanieprzyboku
monarchy,stądogromneznaczeniemiałozdobyciewpływówzapośrednictwemkogośtakiegojakAnna–wpływówmogącychułatwićjegosojusznikomdrogę
domajątków,urzędówizaszczytów.Jeszczeinnymskutkiemosobistegosprawowaniarządówbyłakonkurencja:walkaowładzęstanowiławalkęowpływnaosobękróla
ibitwęojegowzględy.Politykabyławięcwtymsensiepolitykądworską.Decyzjezapadałynamonarszymdworze,adrogadozaszczytówiawansówwiodłaprzez
królewskiekomnaty.TodwórstworzyłAnnęBoleynirównieżdwórpóźniejjązniszczył.
