Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Gawęcki(red.),
Ż
ywieniecz
ł
owieka.Podstawynaukio
Ż
ywieniu,Warszawa2010
ISBN978-83-01-16320-4,©byWNPWN2010
2
Historianaukiożywieniu
StanisławBerger
Odżywianieczłowiekajestjednymzpodstawowychwarunkówjegożycia,roz-
woju,zdrowiaisprawnościfizycznej,atakżeźródłemsatysfakcjizzaspokajania
potrzebsocjalnychihedonicznych.Zdobywanieżywności,jejprodukcjaoraz
konsumpcjabyływięczawszenajważniejszymzajęciemizadaniemludzkości,
aniepowodzeniawtymzakresiemiaływażneskutkibiologiczneispołeczne.
Życieczłowiekajestuwarunkowane,ogólnierzeczbiorąc,przezczynniki
wewnętrzneizewnętrzne(ryc.2.1),przyczymwśródtychdrugichnajbardziej
zmiennebyływciągudziejówżywnośćisposóbodżywianiasię.
Żywienieczłowiekajestzjawiskiemtakstarym,jakhistoriaHomosapiens.
Przezwielewieków(około70tysięcypokoleń)zmianyipostępwtymzakresie
byłybardzoniewielkie,aosposobieodżywianiadecydowałoprzedewszystkim
„naturalne”(pierwotne)środowisko,wktórymczłowiekżył.Onoteżkształto-
wałowskazaniażywieniowe,opartepoczątkowonainstynkcie,anastępniena
pierwszychdoświadczeniachitworzącychsięstopniowozwyczajach,wktórych
powstawaniuogromnąrolęodgrywaływierzeniaireligie.Religiewdużymstop-
niuprzyczyniłysięteżdorozwojuwiedzyiutrwalaniazaleceńżywieniowych,a
iobecniemająonewwieluspołecznościachistotnywpływnadobórżywności
isposóbodżywiania(posty,zakazy,potrawysymboliczneispożywanezokazji
świątiuroczystości).
Przełomowymmomentemwdziejachczłowiekabyłozastosowanieporaz
pierwszyokoło400000lattemuogniadoprzygotowywaniapożywieniaoraz
zapoczątkowanieprzed9000latprymitywnegorolnictwa,przetwórstwaiprze-
chowalnictważywności.
Wiedzaożywieniusięgadalekowprzeszłość,dopoczątkówmedycynyidie-
tetyki.DziękipapirusowiEbersawiemy,żejużwXVwiekup.n.e.Egipcjanie
wyróżnialiniektórepokarmyjakoszczególniewartościoweilecznicze,dostrze-
gajączwiązekmiędzyobjadaniemsięaniestrawnościąiwystępowaniemchorób.
22
