Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Gawęcki(red.),
Ż
ywieniecz
ł
owieka.Podstawynaukio
Ż
ywieniu,Warszawa2010
ISBN978-83-01-16320-4,©byWNPWN2010
5
Budowaukładówzwiązanych
zprzyswajaniempokarmu
MarianGrzymisławski
5.1.UKŁADPOKARMOWY
Układpokarmowyskładasięzprzewodupokarmowego(jamaustna,przełyk,
żołądek,jelitocienkie,jelitogrube),gruczołówślinowychorazwątrobyitrzustki
(ryc.5.1).Rolategoukładusprowadzasiędoprzeniesieniasubstancjiodżyw-
czychiwodyześrodowiskazewnętrznegodotkanekikomórek.Większośćsub-
stancjiodżywczych(białka,polisacharydy)trafiadojamyustnejjakotrudnoroz-
puszczalnewwodziemakrocząsteczki,którychbezpośrednitransportdokrwilub
limfyorazdalejdotkanekikomórekjestniemożliwy.
Wykorzystanietychskładnikówprzezorganizmumożliwiajądwapodsta-
wowerodzajeczynnościprzewodupokarmowego:trawienieiwchłanianie
(omawianewrozdziale7)orazmotorykazapewniającawłaściwyprzebiegtych
czynności.
Jamaustnastanowipoczątkowyodcinekprzewodupokarmowego.Ograniczona
jestwsensiemorfologicznymprzezwargizprzodu(policzkizboków),aodtyłu
przezbrzegpodniebieniamiękkiego.Przestrzeńzawartamiędzywargami
iłukamizębowymijestokreślanamianemprzedsionkajamyustnej,aprzestrzeń
międzyłukamizębowymiapodniebieniemmiękkim–jamąwłaściwą.Wjamie
ustnejzachodziprzygotowaniepokarmudotrawieniaprzezrozdrobnienie
iwymieszaniezwydzielinągruczołówślinowych.Istotnąfunkcjęwtymprocesie
pełniąmięśnieprążkowane(mięśniednajamyustnejorazjęzyk).
Wjamieustnejznajdująsiękubkismakowerozmieszczonebocznieiwtylnej
częścijęzyka,wktórychznajdująsięreceptoryzmysłusmaku.Odbieraneprzez
niebodźcesmakowestanowiączynnikdecydującyoakceptacjipokarmuiocenie
jegosmakowitości,ajednocześniezapoczątkowująaktywnośćwydzielniczą
57
