Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
|
Żywotyhistoryczne
wspołeczeństwiemłodym,alepamiętającymdobrzenietylkowojnę
iobydwieokupacje.Dotkliwewszakbyłyinapięciatowarzyszące
powojennymtransferomludnościzewsidomiasta,pozbawianiu
majątkówludzizklaspanujących,awansowiwarstwupośledzonych;
napięciazwiązanezewspomnianązmianągranic,zatemiprzesiedlenia-
miludnościzutraconychKresówWschodnichnaterytoriumuzyskane
-flZiemieOdzyskane”.Rolahistoryka-przezsamfaktichdziałalności
naukowo-dydaktycznej-wyrażałasiętakżewlegitymizowaniuistnienia
Polskiwjejnowymkształcieterytorialnym,pojałtańskim,coprawda
wnarzuconymsocjalizmiepaństwowym-bezobywatelskiejmożliwo-
ścidemokratycznegowyboruustrojuiposłówdoSejmu-alejednak
wpaństwiekontynuującympodmiotowośćprawnomiędzynarodową
odzyskanąwroku1919.
AleksanderGieysztorkierowałbadaniaminadpoczątkamipań-
stwowościpolskiej.MarianMałowiststałsięautorytetemszerokopoza
granicamiPolskiwzakresiebadańnadgospodarczymipodstawamizróż-
nicowaniawielkichregionów(XIII-XVIIw.).JanuszTazbirprzezwyciężał
ograniczeniawarsztatowedziejopisarstwapolitycznegoigospodarczego,
wnoszącdohistoriografikulturoznawczywymiardziejówodXVIwieku.
TadeuszŁepkowskidałwielkiimpulsnaukowy,antyeuropocentryczny,
badająchistorięPolski,Haiti,Meksyku,Kuby.
Gdybymjednakmógłkomunikowaćsięzzaświatami,zaprosiłbym
jakopierwszegorozmówcęJoachimaLelewela(1768-1861),autorawielu
dzieł,m.in.metodologiczniepionierskiegowskaliświatowejstudium
porównawczegowzakresiehistoriipowszechnej(uniwersalnej)-Histo-
rycznaparalelaHiszpaniizPolskąwwiekuXVI,XVIIiXVIII,napisanego
w1820roku,wydawanegozajegożycia,odroku18316.
6J.Lelewel,HistorycznaparalelaHiszpaniizPolskąwXVI,XVII,XVIIIwieku,
J.Kieniewicz,red.,wyd.nowe,WydawnictwoDiGiOBTA,Warszawa2006.
J.Kieniewicz,ed.,LaobradeJoachimLelewel,‘ParalelohistóricoentreEspañayPo-
loniaenlossiglosXVI,XVIIyXVIII’(1831),J.Kieniewicz,ed.,flHispania.Revista
EspañoladeHistoria”,t.LI,1991,p.695-734.PisałLelewel:flLubiętakieporów-
nania,wktórychniejakiepodobieństwawymagająposzukiwaniaróżnic.Słowem
porównaniadlarozpoznaniaróżnic”.-J.Lelewel,PorównanieKaramzinazNaru-
szewiczem,Polska,t.XVIII,s.206,cyt.za:H.M.Serejski,Koncepcjahistoriipo-
wszechnejJoachimaLelewela,PWN,Warszawa1958,s.369.Historycznaparalela…
ukazałasiętrzykrotniepopolsku(1832,1844,1855)iwprzekładzienajęzyk
niemiecki(1834),francuski(1835),rosyjski(1863)ihiszpański(1991).
