"Przesiedlenia a pamięć"

Spis treści

Wstęp / 9

Część I. KontekstyRozdział 1. Historia i dyskurs pamięci / 19

Korzenie (do 1939 roku) / 19

Wojna i inne nieszczęścia (1938–1945) / 26

Nowy wspaniały świat (1945–1953) / 31

Powojenna kultura (nie)pamięci (1953–1989/1991) / 40

Po upadku komunizmu: nowe otwarcie? (od 1989/1991 roku) / 50

Rozdział 2. Perspektywa teoretyczna / 65

Pamięć a historia / 66

Indywidualny i zbiorowy wymiar pamięci / 68

Drugie oblicze pamięci: niepamięć i zapominanie / 76

Terminy zastosowane w książce / 80

Inspiracje metodologiczne / 85

Rozdział 3. Metodologia i metody badań / 85

Koncepcja badań pamięci historycznej w społeczności lokalnej. Podejście biograficzne i ujęcie pokoleniowe / 90

Narzędzia badawcze / 94

Realizacja badań / 97

W jaki sposób korzystano z materiału empirycznego / 104

Część II. Badania. Światy przeżywaneRozdział 4. Przesiedlenie i pierwszy okres adaptacji / 111

Podróż: pamięć biograficzna i przekaz / 111

Strach, przemoc, bieda: po przyjeździe / 125

Tęsknota, tymczasowość, wyobcowanie / 138

Relacje z władzą i nowy ustrój polityczny / 155

Rozdział 5. Tworzenie się nowej społeczności i integracja społeczna / 155

Zbudować wszystko od nowa, czyli społeczny Dziki Zachód / 169

Długofalowe skutki powojennych podziałów: procesy integracji w młodszych pokoleniach / 180

Powroty do domu jako ostatni etap procesu integracji psychologicznej / 197

Rozdział 6. Przesiedlenie a tożsamość / 197

Ojczyzna to ludzie: „nie mam już do kogo wracać” / 198

Stara ojczyzna elementem tożsamości: „Popatrzeć na ten nasz dom” / 199

Utracona ojczyzna – okaleczona tożsamość: „Jednak ciągnie człowieka w swoje strony” / 202

Nikła potrzeba ojczyzny: „Po co mieliby jechać?” / 205

Stara ojczyzna w świadomości młodszych pokoleń / 206

Bilanse zysków i strat, czyli o tym, dla kogo migracja zakończyła się sukcesem / 210

Osadnicy versus Niemcy: pamięć najstarszego pokolenia / 217

Rozdział 7. Pamięć o nieobecnych: Niemcy i dziedzictwo niemieckie w Krzyżu / 217

Przed naszymi dziadkami: pamięć młodszych pokoleń / 229

Niemcy dziś: niedobitki, wizyty, odszkodowania / 235

Wokół dziedzictwa materialnego / 251

Niemieckość a tożsamość / 261

Życie i śmierć w sąsiedztwie / 269

Rozdział 8. Pamięć o nieobecnych: Żydzi i dziedzictwo żydowskie w Żółkwi / 269

Zasłyszane: co wiedzą przesiedleńcy? / 280

(Nie)pamięć rodzinna: następne pokolenia / 287

Cudze dziedzictwo / 297

Ocaleni, duchy, goście / 307

„Dawno temu, za Polski” / 315

Rozdział 9. Pamięć o nieobecnych: Polacy i dziedzictwo polskie w Żółkwi / 315

W czasach grozy / 325

Wyjazd, wysiedlenie, marginalizacja / 335

„Myśmy wszystko zapomnieli…” / 343

Dziedzictwo materialne i symboliczne / 351

Rozdział 10. Bohaterowie i antybohaterowie / 363

UPA: bojownicy o niepodległość czy bandyci? / 363

Sowieci i władza radziecka w żółkwi / 381

Krzyż: miasto bez bohaterów / 402

Postscriptum. Przestrzeń symboliczna / 421

Podsumowanie / 433

Pamięć przesiedlenia / 434

Pamięć o obcych / 435

Pamięć o bohaterach / 437

Między pamięcią a niepamięcią / 439

Pamięć przeszłości a tożsamość zbiorowa / 441

Bibliografia / 447

Aneks 1. Indeks i biogramy respondentów / 463

Aneks 2. Fotografie / 483

Summary / 499

Indeks osobowy / 505