"Współpraca szkoły z rodziną"

Spis treści

Wprowadzenie 8

1. Środowisko wychowawcze - jego podział i struktura 11

Rozdział I. Podstawowe środowiska wychowawcze oraz ich współpraca w zaspokajaniu potrzeb rozwojowych dzieci 11

2. Współpraca szkoły i rodziny we wspomaganiu rozwoju dzieci 15

3. Współpraca rodziców i nauczycieli we wspomaganiu rozwoju dzieci 23

1. Wprowadzenie w problematykę upośledzenia umysłowego 34

Rozdział II. Zjawisko upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim 34

2. Specyfika rozwoju osobowościowego dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim 35

2.1. Rozwój biologiczny 36

2.2. Rozwój psychiczny 39

2.2.1. Zaburzenia rozwoju psychicznego u dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim 43

2.2.2. Sfera emocjonalna u dzieci lekko upośledzonych umysłowo 49

2.3. Rozwój społeczny 53

2.4. Rozwój kulturalny 58

3. Obecny stan wiedzy naukowej (badań) o upośledzeniu umysłowym dzieci 60

1. Rodzina jako środowisko zaspokajające potrzeby rozwojowe dziecka upośledzonego umysłowo 76

Rozdział III. Rola rodziny i szkoły w zaspokajaniu potrzeb rozwojowych dzieci z lekkim upośledzeniem umysłowym 76

1.1. Rozwój biologiczny 76

1.2. Rozwój psychospołeczny 80

1.3. Rozwój kulturalny 93

1.4. Rodzina z dzieckiem upośledzonym umysłowo w stopniu lekkim 99

2. Szkoła jako środowisko zaspokajające potrzeby rozwojowe uczniów upośledzonych umysłowo 105

2.1. Pomoc szkoły w biologicznym rozwoju uczniów 107

2.2. Działania szkoły wspierające psychospołeczny rozwój uczniów 109

2.3. Rola szkoły w kulturalnym rozwoju uczniów 115

2.4. Praca szkoły nad zaspokajaniem potrzeb rozwojowych uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim 119

3. Znaczenie klasy szkolnej w zaspokajaniu potrzeb rozwojowych uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim 124

1. Przedmiot i metodologiczne założenia badań 129

Rozdział IV. Konceptualizacja i realizacja własnych badań empirycznych 129

2. Problematyka badań 133

3. Metoda i techniki badawcze 135

4. Teren badań i grupa respondentów 136

5. Etapy i realizacja badań środowiskowych 149

6. Organizacja i przebieg badań 152

1. Rodzinne warunki rozwoju dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim 155

Rozdział V. Uwarunkowania rozwoju dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim 155

1.1. Czynniki rozwoju biologicznego 156

1.2. Czynniki rozwoju psychospołecznego 165

1.3. Czynniki rozwoju kulturalnego 177

2. Zagrożenia w rozwoju dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim występujące w środowisku rodzinnym 181

2.1. Zagrożenia w rozwoju biologicznym 182

2.2. Zagrożenia w rozwoju psychospołecznym 193

2.3. Zagrożenia w rozwoju kulturalnym 200

3. Typologia rodzin z dzieckiem upośledzonym umysłowo w stopniu lekkim 205

3.1. Kryterium warunków bio-psycho-socjo-kulturalnego rozwoju dziecka 206

3.2. Kryterium odniesienia (stosunku) rodziców do szkoły specjalnej 214

4. Warunki rozwoju i adaptacji dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim w środowisku szkoły specjalnej 225

4.1. Czynniki rozwoju biologicznego 226

4.2. Czynniki rozwoju psychospołecznego 231

4.3. Czynniki rozwoju kulturalnego 234

5. Zagrożenia w rozwoju dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim występujące w środowisku szkoły specjalnej 238

5.1. Zagrożenia w rozwoju biologicznym 238

5.2. Zagrożenia w rozwoju psychospołecznym 240

5.3. Zagrożenia w rozwoju kulturalnym 241

Rozdział VI. Współpraca szkoły specjalnej z rodziną w zaspokajaniu potrzeb rozwojowych dziecka upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim 244

1. Pomoc szkoły w korygowaniu i kompensowaniu zaburzeń rozwoju biologicznego dziecka upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim 245

2. Współpraca szkoły specjalnej z rodziną w zakresie wspierania psychospołecznego rozwoju dziecka upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim 250

3. Współpraca szkoły specjalnej z rodziną w tworzeniu warunków rozwoju kulturalnego dziecka z lekkim upośledzeniem umysłowym 255

4. Współpraca szkoły specjalnej z rodziną we wspomaganiu ogólnego rozwoju dziecka z lekkim upośledzeniem umysłowym 258

Rozdział VII. Stosowane i postulowane działania służące zaspokajaniu potrzeb rozwojowych uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim 265

1. Zmiany w aktywności i oczekiwaniach rodziny w wyniku współdziałania ze szkołą specjalną w zakresie zaspokajania potrzeb rozwojowych dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim 266

2. Zmienianie typu i charakteru działań szkoły w wyniku współpracy ze środowiskiem rodzinnym dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim 271

3. Krytyczne spojrzenie na rezultaty współpracy szkoły specjalnej z rodziną w procesie zaspokajania potrzeb rozwojowych dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim 281

4. Postulaty dalszych badań naukowych w zakresie poznawania i ulepszania warunków rozwoju dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim 285

Zakończenie 292

Bibliografia 297

Literatura metodologiczna 297

Literatura przedmiotu 297

Literatura pomocnicza 302

Aneks 1. Kwestionariusz wywiadu środowiskowego w rodzinie 311

Aneksy 315

Aneks 2. Narzędzie oceny poziomu zaspokajania potrzeb bio-psycho-socjo-kulturalnego rozwoju dziecka w rodzinie 320

Aneks 3. Karta indywidualna dziecka 326

Aneks 4. Działalność szkoły specjalnej we wspieraniu rozwoju bio-psycho-socjo-kulturalnego swoich uczniów 328

Aneks 5. Kwestionariusz wywiadu z dyrektorem szkoły dotyczący zaspokajania przez szkołę potrzeb bio-psycho-socjo-kulturalnego rozwoju dziecka niepełnosprawnego intelektualnie i współdziałania szkoły z jego rodziną 336

Aneks 6. Dyspozycja do rozmowy z wychowawcą klasy 340

Aneks 7. Zestaw pytań do samooceny ucznia 341

Aneks 8. Propozycja planu pracy wychowawczo-społecznej z rodzicami 342

Aneks 9. Proponowany plan działania na terenie szkoły – bezpośrednio ukierunkowany na dziecko – jako pomoc w zaspokajaniu potrzeb rozwoju bio-psycho-socjo-kulturalnego 344

Aneks 10. Kwestionariusz ankiety skierowany do rodziców na temat współpracy szkoły z rodziną 345

Aneks 11. Karta samooceny zachowania 347