"Medyczne czynności ratunkowe"

Spis treści

Przedmowa 6

1. Ogólne zasady wykonywania medycznych czynności ratunkowych 14

2. Pomiar podstawowych parametrów życiowych 17

Temperatura ciała 17

Termoregulacja 17

Tętno 21

Charakterystyka tętna 22

Rytm (miarowość) tętna 23

Ważne pojęcia 23

Oddychanie 24

Ważne pojęcia 24

Nieprawidłowe rytmy oddechowe 26

Ciśnienie tętnicze krwi 27

Ważne pojęcia 27

Metody pomiaru ciśnienia tętniczego krwi 29

Saturacja 32

Ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu 33

3. Ocena parametrów krytycznych 35

Gazometria 35

Oksymetria 41

Elektrolity 47

Badania biochemiczne 56

Pobieranie materiału diagnostycznego do badań laboratoryjnych 61

4. Ocena stanu pacjenta. Zasadność podejmowania medycznych czynności ratunkowych lub odstąpienia od nich 65

Wywiad 66

Inne schematy postępowania i skale oceny 67

Cel przeprowadzenia oceny stanu pacjenta 70

Miejsce dokonania oceny oraz badania pacjenta 70

5. Ułożenie poszkodowanego w zależności od stanu chorobowego i odniesionych obrażeń 72

Cele zastosowania właściwych pozycji ciała 72

Wskazania do zastosowania poszczególnych ułożeń ciała 72

Technika poszczególnych ułożeń ciała 73

6. Techniki przywracania i utrzymywania drożności dróg oddechowych 78

Bezprzyrządowe techniki udrażniania dróg oddechowych 79

Odchylenie głowy i uniesienie żuchwy (rękoczyn czoło–żuchwa) 79

Wysunięcie żuchwy (rękoczyn Esmarcha) 79

Pozycja boczna ustalona (bezpieczna) 80

Rękoczyn tłoczni brzusznej (rękoczyn Heimlicha) 80

Przyrządowe techniki udrażniania dróg oddechowych 81

Rurka ustno-gardłowa (rurka Guedela) 81

Rurka nosowo-gardłowa (rurka Wendla) 85

Maska krtaniowa (LMA) 87

Rurka krtaniowa (LT) 91

Rurka przełykowo-tchawicza (Combitube) 94

Intubacja dotchawicza 96

Konikopunkcja i konikotomia 103

Odsysanie zalegającej treści z dróg oddechowych 105

7. Tlenoterapia, wspomaganie oddechu, postępowanie w przypadku niewydolności oddechowej i wentylacja workiem samorozprężalnym 108

Metody podawania tlenu 108

Kanikule donosowe 108

Niskoprzepływowe maski tlenowe 109

Maska Venturiego 110

Tlenoterapia przez rurkę intubacyjną, tracheotomijną lub tracheostomijną 110

Worek samorozprężalny 110

Środki ostrożności podczas stosowania tlenu 111

Nowoczesne szpitalne metody leczenia niewydolności oddechowej 111

Inne 111

Niewydolność oddechowa i wentylacja workiem samorozprężalnym 114

8. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) 119

Podstawowe czynności resuscytacyjne – BLS 119

Patofizjologia 120

Procedury postępowania 121

Automatyczna defibrylacja zewnętrzna 137

Elektroterapia 141

Defibrylacja ręczna (procedura) 142

Kardiowersja elektryczna 145

Zapewnienie dostępu do żył obwodowych 148

Miejsca dostępu do żył obwodowych 149

Możliwe utrudnienia podczas próby dostępu do żył obwodowych 155

Dostęp doszpikowy przy użyciu gotowego zestawu B.I.G. Iniekcja doszpikowa 164

Wskazania do iniekcji doszpikowej 165

Miejsca dostępu doszpikowego 166

Przeciwwskazania do iniekcji doszpikowej 166

Możliwe powikłania 171

9. Rozpoznanie i odbarczenie odmy prężnej 173

Przyczyny powstania odmy 173

Mechanizm powstawania odmy 174

Możliwe powikłania 178

10. Zaopatrywanie ran i złamań 179

Tamowanie krwotoków 179

Objawy krwotoku 180

Cel zaopatrywania ran/krwotoków 181

Miejsce zakładania opatrunków uciskowych i opasek zaciskowych 182

Możliwe utrudnienia podczas tamowania krwotoków 183

Krwawienia z nosa 189

Unieruchamianie kończyn w przypadku złamań, zwichnięć i skręceń 195

Złamania 195

Zwichnięcia 202

Skręcenia 206

Unieruchamianie kręgosłupa 207

11. Odebranie porodu nagłego w warunkach pozaszpitalnych 217

Zwiastuny porodu 217

Obniżenie dna macicy 217

Odejście czopa śluzowego 217

Skurcze przepowiadające 217

Uczucie parcia na pęcherz moczowy 217

Początek porodu 218

Objawy ogólne 218

Objawy ze strony dróg rodnych 218

Objawy ze strony przewodu pokarmowego 218

Fazy porodu 219

Nacięcie krocza 220

Postępowanie z noworodkiem 222

12. System segregacji medycznej (triage) 224

Cel segregacji medycznej 225

Modele segregacji medycznej 225

System START 226

System oparty na ocenie poszkodowanych na podstawie skali ciężkości urazów 231

13. Działania zabezpieczające, przygotowanie pacjenta oraz opieka medyczna podczas transportu 236

Cel transportu oraz zabezpieczenie pacjenta 236

Wskazania do pilnego transportu 236

Przygotowanie pacjenta do transportu 237

Transport lądowy i lotniczy 238

Możliwe problemy w trakcie transportu 239

14. Wykaz leków stosowanych w praktyce ratownika medycznego 243

Zasady przygotowania i obliczania dawek leków (przykłady) 279

Przygotowywanie leków 286

Podanie kroplowego wlewu dożylnego 291

Obliczanie dawki heparyny (np. do wkłuć centralnych w celu utrzymania ich drożności) 292

15. Inne wybrane medyczne czynności ratunkowe 294

Iniekcja domięśniowa i podskórna 294

Iniekcja domięśniowa 294

Iniekcja podskórna 303

Medyczne czynności ratunkowe podejmowane pod nadzorem lekarza systemu. Asystowanie przy drobnych zabiegach 309

Cewnikowanie pęcherza moczowego 309

Zgłębnikowanie i płukanie żołądka 317

16. Dokumentacja medyczna 327

17. Uwarunkowania prawne w praktyce ratownika medycznego 335

Pojęcie szkody 335

Rodzaj odpowiedzialności 335

Możliwość poświęcenia dóbr osobistych i materialnych 336

Regres 336

Wina jako podstawowa przesłanka odpowiedzialności ratownika 337

Należyta staranność a lekkomyślność i niedbalstwo (wina nieumyślna) 337

Odpowiedzialność karna ratownika medycznego 338

Nieudzielenie pomocy 338

Przykład starannego działania ratownika medycznego 338

Wina umyślna 338

Stan wyższej konieczności jako okoliczność wyłączająca odpowiedzialność karną 339

Odpowiedzialność ratownika za przestępstwa przeciwko zdrowiu i życiu 340

Narażenie na bezpośrednie niebezpieczeństwo 340

Nieumyślne spowodowanie śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu 340

Umyślność 341

Udzielanie pomocy medycznej osobom niepełnoletnim i ubezwłasnowolnionym 342

Wykaz skrótów 344

Skorowidz 348