"Modele ról kobiety"

Spis treści

Wprowadzenie 4

Rozdział I. Kobieta w polskiej tradycji życia rodzinnego i społecznego 9

1. Między domem i gospodarstwem a aktywnością publiczną - kobieta w okresie staropolskim 9

Kobieta w rolach rodzinnych - żony, matki, gospodyni i wychowawczyni 10

Kobieta w życiu publicznym 12

2. Kobieta w rodzinie i społeczeństwie na tle przemian XIX i XX wieku 15

Religijność i patriotyzm w modelu matki Polki 15

Aktywność społeczno-patriotyczna kobiet 16

Ścieranie się ideałów z rzeczywistością - ruch emancypacyjny na ziemiach polskich 17

Początki pracy zawodowej kobiet 18

Propozycje przygotowania dziewcząt do życia w małżeństwie i rodzinie 20

Rozdział II. Społeczna pozycja i miejsce kobiety w ideologii i praktyce socjalizmu 22

1. Zmaskulinizowana kobieta na drodze awansu społecznego - próba integracji ról rodzinnych z zawodowymi 22

2. Początki zinstytucjonalizowanego wychowania seksualnego w Polsce 27

Rozdział III. Między tradycyjnym a współczesnym ujęciem ról kobiety w Polsce po 1989 roku 30

1. Znaczenie rewolucji seksualnej jako elementu modyfikującego dotychczasowe modele ról kobiety 30

2. Upowszechnianie znanych i nowych modeli i wzorów osobowych Polki w mediach po 1989 roku 33

3. Rozwój feministycznych/feminologicznych idei nowej tożsamości kobiety w Polsce w latach 90 36

4. Zmieniająca się wizja wychowania seksualnego w nowej rzeczywistości społecznej po 1989 roku 39

Rozdział IV. Problematyka, podstawa empiryczna i metoda badań 42

1. Problematyka i podstawa empiryczna badań 42

2. Metoda badań 44

Rozdział V. Od unifikacji do zróżnicowania ról - przygotowanie kobiety do funkcji małżeńsko-rodzinnych 51

1. Ujednolicanie ról kobiety i mężczyzny w podręcznikach z lat 60 51

Równorzędna pozycja kobiety i mężczyzny w małżeństwie 51

Koedukacja jako droga kształtowania właściwych relacji między kobietą i mężczyzną 53

2. Upowszechnianie idei partnerstwa w podręcznikach z lat 80./90 55

Ideał kobiety partnerki 57

Wzory dostosowywania osobowości partnerów w małżeństwie 58

3. Nawiązanie do naturalnej odrębności ról męża i żony w podręcznikach z drugiej połowy lat 90 60

Biopsychiczne determinanty małżeńsko-rodzinnych ról kobiety 60

Model dobrej żony i dobrego męża - pozycja kobiety w hierarchicznej strukturze małżeństwa 63

Proponowane sposoby doskonalenia więzi małżeńskiej 65

Podsumowanie 67

Rozdział VI. Kobieta jako istota płciowa 68

1. Ewolucja modelu kobiety partnerki seksualnej w latach 1961-1990 68

Postrzeganie seksualności kobiety przez pryzmat etyki socjalistycznej lat 60 68

Propagowanie emancypacji seksualnej kobiet w podręczniku W. Sokoluka, D. Andziak i M. Trawińskiej 72

Określenie determinantów aktywności seksualnej kobiety w modelu z lat 80./90 76

Kształtowanie postaw tolerancji wobec "nietypowych" zachowań seksualnych 79

2. Ścieranie się trzech modeli kobiecej seksualności w podręcznikach z drugiej połowy lat 90 81

Eksponowanie biologistycznego wymiaru kobiecej seksualności 81

Akcent personalistyczny w spojrzeniu na kobietę w wymiarze jej seksualności 84

Między naturą a kulturą - wizja kobiecej seksualności w modelu pośrednim 89

Podsumowanie 93

Rozdział VII. Kobieta w roli matki 95

1. Popularyzowane wizerunki kobiety matki w latach 1961-1990 95

Propagowanie idei świadomego macierzyństwa 95

Dowartościowanie samotnego macierzyństwa 102

Preferowanie modelu kobiety w podwójnej roli - matki i osoby aktywnej zawodowo 103

2. Afirmacja macierzyństwa w modelu dominującym w latach 90 105

Postrzeganie płodności kobiety jako naturalnego daru 105

Potrzeba doskonalenia oddziaływań wychowawczych we współczesnej rzeczywistości 109

Wypieranie ideologii świadomego macierzyństwa na rzecz naturalnego planowania rodziny 110

Podsumowanie 117

Zakończenie 118

Literatura 129

Aneks 134