"Traumatologia narządu ruchu"

Identyfikator Librowy: 175942

Spis treści

Biomechanika 30

1. Zarys biomechaniki i antropometrii narządu ruchuWojciech J. Marczyński 30

Antropometria 32

Piśmiennictwo 33

2. Ortopedia i traumatologia narządu ruchu wczoraj i dziś – zarysWojciech J. Marczyński 34

Piśmiennictwo 37

3. Najczęstsze sytuacje zagrażające życiu związane z szeroko pojętym urazem wielonarządowymZbigniew Rybicki 38

Masywny krwotok 39

Optymalizacja poszczególnych składników krwi w leczeniu masywnych krwotoków 43

Podsumowanie najważniejszych faktów dotyczących stosowania preparatów krwi i płynów krwiozastępczych w krwotoku 45

Rekombinowany aktywny czynnik VII – rFVIIa 45

Leczenie antyfibrynolityczne 45

Ostra niewydolność oddechowa 47

Niewydolność oddechowa spowodowana urazami klatki piersiowej 48

Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych 48

Złamania żeber, niestabilna klatka piersiowa 48

Niewydolność oddechowa związana z oparzeniem 49

Zespół ostrej niewydolności oddechowej 49

Urazy ośrodkowego układu nerwowego 50

Obrażenia głowy 50

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa 52

Uraz rdzenia kręgowego 52

Resuscytacja kobiet w ciąży 54

Resuscytacja osób w hipotermii 54

Piśmiennictwo 55

4. Zasady diagnostyki obrazowej po urazach tkanek miękkich i stawówJerzy Walecki, Ewa Nawrocka-Laskus, Łukasz Paluch 56

Ultrasonografia 56

Skóra 57

Tkanka podskórna 57

Mięśnie 59

Ścięgna 61

Nerwy 63

Rezonans magnetyczny 64

Mięśnie w obrazie rezonansu magnetycznego 64

Diagnostyka nerwów w rezonansie magnetycznym 69

Więzadła i ścięgna 69

Naczynia 71

Piśmiennictwo 71

5. Diagnostyka obrazowa obrażeń tkanki kostnejJan Świątkowski, Krzysztof Piłat 72

Metody obrazowe 72

Artrografia-TK 72

Rentgenodiagnostyka 72

Tomografia komputerowa 72

Przyczyny błędnej interpretacji 73

Angiografia-TK 73

Rezonans magnetyczny 73

Scyntygrafia 73

Ultrasonografia 73

Rola metod obrazowych w poszczególnych typach urazów 74

Diagnostyka obrazowa powikłań obrażeń narządu ruchu 113

Piśmiennictwo 114

6. Zarys odmienności diagnostyki i leczenia złamań u dzieciMarek Synder 115

Epidemiologia 115

Patomechanizm 116

Zasady diagnostyki obrazowej 117

Podział złamań kości u dzieci 117

Leczenie 118

Piśmiennictwo 120

7. Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych goleni – fasciotomiaMarek Maruszyński, Mirosław Dziekiewicz 121

Patofizjologia 121

Historia 121

Rozpoznanie 122

Występowanie 122

Technika 123

Czas wykonania 123

Wskazania 123

Rokowanie i powikłania 124

Zamykanie 124

Piśmiennictwo 125

8. Obrażenia naczyń – wybrane zagadnieniaMirosław Dziekiewicz, Andrzej Obara, Marek Maruszyński 127

Historia 127

Pourazowe pęknięcie aorty piersiowej 128

Leczenie 128

Obrażenia zamknięte aorty brzusznej 131

Rozpoznanie i leczenie 131

Obrażenia tętnic kończyn dolnych 133

Rozpoznanie i badanie 133

Leczenie chirurgiczne 135

Obrażenia tętnic kończyny górnej 136

Mechanizm urazu 137

Obrażenia naczyń towarzyszące złamaniom miednicy 141

Uszkodzenia dużych tętnic i żył miednicy małej 142

Uszkodzenia małych tętnic i żył miednicy małej 142

Obrażenia naczyń w wybranych złamaniach kości miednicy 143

Leczenie 144

Obrażenia tętnic dogłowowych 145

Leczenie 147

Obrażenia tętnicy kręgowej 148

Obrażenia otwarte 148

Leczenie 149

Obrażenia zamknięte 149

Piśmiennictwo 150

9. Obrażenia tkanek miękkich, zasady leczeniaJulian Dutka, Andrzej Pawelec, Paweł Maleta 152

Rodzaje uszkodzeń tkanek miękkich 152

Obrażenia tępe 152

Rany z przerwaniem ciągłości tkanek 153

Zespół Morel–Lavallée 153

Uszkodzenia mięśni, nerwów, naczyń 154

Rany postrzałowe 154

Zespół przedziałów powięziowych 155

Ogólne zasady zaopatrywania ran 156

Czynniki wpływające na gojenie ran. Terapie wspomagające 157

Postępowanie w obrażeniach tkanek miękkich w zależności od regionu ciała 159

Bark i ramię 159

Łokieć i przedramię 160

Nadgarstek i ręka 162

Udo 165

Kolano i 2/3 bliższe goleni 166

Dalsza 1/3 podudzia i kostki 169

Stopa 171

Piśmiennictwo 172

Tułów i miednica 172

10. Charakterystyka obrażeń postrzałowych tkanek miękkichAndrzej Obara, Mirosław Dziekiewicz, Marek Maruszyński 173

Rozległość rany postrzałowej 173

Współczesna amunicja strzelecka 173

Ochrona ciała ludzkiego przed pociskami i odłamkami 174

Zaburzenia krążenia tkankowego 175

Działanie amunicji obezwładniającej energią kinetyczną 177

Pociski słabo penetrujące 178

Zranienia odłamkowe 179

Piśmiennictwo 181

11. Metabolizm tkanki kostnej, gojenie złamań i pourazowych ubytków tkanki kostnej, więzadeł i ścięgien oraz warunki przebudowy przeszczepów kostnych i ścięgnistychArtur Kamiński, Izabela Uhrynowska-Tyszkiewicz 183

Budowa tkanki kostnej 183

Biologia metabolizmu tkanki kostnej 185

Regulacja biologiczna metabolizmu tkanki kostnej 186

Budowa ścięgien i więzadeł 190

Biologia gojenia złamań kości 190

Bankowanie tkanek i mechanizmy przebudowy przeszczepów kostnych 192

Gojenie uszkodzeń ścięgien i więzadeł 192

Mechanizmy przebudowy przeszczepów tkanek mięśniowo-szkieletowych 194

Piśmiennictwo 195

12. Rola komórek macierzystych i płytkowych czynników wzrostu w leczeniu złamań, zaburzeń zrostu i obrażeń tkanek miękkichJolanta Korsak 197

Komórki macierzyste 197

Źródła i rodzaje komórek macierzystych 197

Komórki macierzyste w leczeniu obrażeń tkanek miękkich 203

Płytkopochodne czynniki wzrostu 204

Piśmiennictwo 206

13. Biologia leczenia złamań z możliwością stymulacji zrostu kostnegoWojciech J. Marczyński 208

Elementy biomechaniczne leczenia 208

Elementy biologiczne leczenia 209

Piśmiennictwo 210

14. Krótka historia zespoleń płytowych jako przyczyn niepowodzeń leczeniaWojciech J. Marczyński 211

Stabilizacja płytami – ewolucja mechaniczna 211

Przyczyny powikłań zespoleń płytowych, w tym kątowo stabilnych 211

„Biomechanika traumatologiczna” w stabilizacji płytą blokowaną 212

Złamania pozastawowe 212

Analiza przyczyn powikłań zespoleń płytami kątowo stabilnymi 213

Piśmiennictwo 213

Złamania śródstawowe 213

15. Zasady, wskazania i przeciwwskazania do stabilizacji zewnętrznej złamańJerzy Białecki, Marcin Para 214

Biomechanika stabilizacji 216

Budowa i podział stabilizatorów zewnętrznych 216

Wskazania dotyczące stabilizacji zewnętrznej 217

Zasady stosowania stabilizacji zewnętrznej 218

Przeciwwskazania dotyczące stabilizacji zewnętrznej 218

Postępowanie i kontrola po stabilizacji 219

Powikłania 220

Pielęgnacja stabilizatora 220

Piśmiennictwo 221

16. Biologia i biomechanika metody Ilizarowa w leczeniu złamań i powikłań zrostuSławomir Żarek 222

Elementarne zasady zespalania złamań aparatem Ilizarowa 223

Złamania otwarte 224

Złamania, w których metoda Ilizarowa jest wskazana 224

Złamania otwarte, zmiażdżeniowe z ubytkiem kości. Transport segmentu kości 225

Złamania, w których metoda Ilizarowa jest leczeniem z wyboru lub jest zalecana jako optymalna 228

Zastosowanie metody Ilizarowa w leczeniu zaburzeń zrostu kostnego (stawów rzekomych i ubytków kości) 236

Najczęstsze problemy i powikłania mogące wystąpić podczas leczenia chorób pourazowych metodą Ilizarowa 246

Przeciwwskazania do leczenia metodą Ilizarowa 246

Piśmiennictwo 248

17. Kliniczne zastosowanie stabilizatorów Dynastab 2000 we współczesnej traumatologii w leczeniu złamań otwartych oraz w leczeniu czynnościowymJarosław Deszczyński, Jarosław Michał Deszczyński 249

Stabilizator zewnętrzny Dynastab 2000-T (trzon) w czasowym leczeniu otwartych złamań piszczeli 249

Stabilizator Dynastab 2000-S (skok) w leczeniu złamań dalszej nasady kości piszczelowej typu pilon fracture 251

Zastosowanie kliniczne stabilizatora Dynastab 2000-M (miednica) w leczeniu niestabilnych uszkodzeń miednicy 255

Wybrane przypadki kliniczne 256

Czynnościowe leczenie złamań stawowych kolana z wykorzystaniem stabilizatora Dynastab-DK (kolano) i Dynastab-Galileo 259

Leczenie czynnościowe złamań nadkłykciowych i śródstawowych dalszej nasady kości ramiennej z wykorzystaniem stabilizatora Dynastab 2000-L (łokieć) 262

Leczenie czynnościowe złamań nadkłykciowych i śródstawowych stawu łokciowego za pomocą stabilizatora zewnętrznego Dynastab-L (łokieć) 264

Zastosowanie kliniczne stabilizatora Dynastab 2000-N (nadgarstek) w leczeniu złamań stawowych i okołostawowych dalszej nasady kości promieniowej 269

Piśmiennictwo 272

18. Biomechanika zespoleń złamań. BiomateriałyRomuald Będziński, Agnieszka Kaczmarek-Pawelska, Piotr Kowalewski 273

Uwarunkowania biomechanicznej osteosyntezy stabilnej 273

Piśmiennictwo 280

19. Biologia i biomechanika leczenia złamań śródstawowychWojciech J. Marczyński 282

Wprowadzenie 282

Analiza morfologii złamania 283

Biologia leczenia 283

Biomechanika leczenia 283

Dobór metody 283

Rozpoznanie 283

Przywrócenie trybologii stawu 284

Wybrane złamania 285

Złamania bliższej nasady i przynasady kości ramiennej 285

Złamania śródstawowe w obrębie dalszej nasady kości ramiennej 287

Złamania śródstawowe odcinka dalszego kości udowej 288

Złamania śródstawowe odcinka bliższego kości piszczelowej 290

Piśmiennictwo 292

20. Charakterystyka obrażeń chrząstki stawowej, patomorfologia a zasady biologii leczeniaJanusz Popko, Tomasz Guszczyn 293

Budowa chrząstki stawowej 293

Patomechanizm uszkodzenia chrząstki stawowej 294

Klasyfikacja uszkodzeń chrząstki stawowej 295

Rozpoznanie 297

Leczenie 300

Piśmiennictwo 306

21. Patogeneza zaburzeń zrostu kości, biologia i biomechanika postępowania Wojciech J. Marczyński 308

Morfologia zaburzeń zrostu 308

Epidemiologia 308

Rola tkanek miękkich 308

Taktyka pooperacyjna 310

Planowane leczenie 311

Piśmiennictwo 313

22. Protezoplastyki pourazowe stawu biodrowegoWojciech J. Marczyński, Adam Caban 314

Diagnostyka 315

Zasady leczenia 315

Rozpoznanie 315

Piśmiennictwo 319

23. Endoprotezoplastyka pourazowa stawu kolanowegoJacek Kowalczewski 321

Piśmiennictwo 327

24. Złamania okołoprotezowe stawu biodrowegoJerzy Białecki, Maciej Kogut 329

Epidemiologia 329

Klasyfikacja 329

Zasady postępowania 329

Czynniki ryzyka złamań okołoprotezowych kości udowej 331

Śródoperacyjne złamania panewki stawu biodrowego 331

Złamania wokół endoprotez powierzchniowych 331

Leczenie złamań okołoprotezowych 332

Materiał własny 334

Piśmiennictwo 335

25. Złamania okołoprotezowe stawu kolanowegoPaweł Małdyk 336

Zasady leczenia 336

Złamania otoczenia komponentu udowego 336

Złamania otoczenia komponentu piszczelowego 338

Piśmiennictwo 339

Złamania rzepki 339

26. Zasady leczenia złamań niskoenergetycznych i złamań u chorych z osteoporoząWojciech J. Marczyński 341

Osteoporoza polekowa 341

Osteoporoza pomenopauzalna 341

Kryteria osteoporozy 342

Biologia i biomechanika złamań osteoporotycznych 342

Biologia i biomechanika zespoleń 343

Piśmiennictwo 346

27. Współczesne zasady postępowania diagnostycznego i leczniczego w złamaniach patologicznychTomasz Mazurkiewicz 347

Zmiany łagodne 347

Nowotwory pierwotnie złośliwe 349

Powikłania leczenia 351

Piśmiennictwo 352

28. Zespół Sudecka, zespół algodystroficzny, kompleksowy zespół bólu regionalnegoKarolina Turżańska, Mirosław Jabłoński 353

Definicja 353

Wprowadzenie 353

Epidemiologia 354

Kryteria diagnostyczne 354

Patofizjologia 355

Klasyczna charakterystyka faz rozwoju zespołu algodystroficznego. Aspekty kliniczne 356

Leczenie 357

Zapobieganie 357

Piśmiennictwo 358

Rokowanie 358

29. Złamania otwarte i postrzałoweWojciech J. Marczyński 360

Złamania otwarte 360

Sposób postępowania operacyjnego w okresie ostrym pourazowym 361

Złamania postrzałowe 364

Piśmiennictwo 367

30. Obrażenia czaszkowo-mózgoweAndrzej Radek, Maciej Radek 368

Patologia i biologia uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego 368

Uraz pierwotny a uraz wtórny 368

Diagnostyka obrażeń czaszkowo-mózgowych 369

Epidemiologia i przyczyny 369

Badanie neurologiczne 370

Leczenie operacyjne 373

Zespoły ciasnoty wewnątrzczaszkowej 375

Piśmiennictwo 377

31. Urazowe uszkodzenia rdzenia kręgowego – etiopatogeneza, podstawy diagnostyki neurologicznej i radiologicznej oraz zasady postępowania leczniczegoWłodzimierz Jarmundowicz 378

Epidemiologia urazów rdzenia kręgowego 378

Wstęp 378

Etiopatogeneza urazowych uszkodzeń rdzenia kręgowego 379

Etiologia 379

Patofizjologia 379

Klinika urazowych uszkodzeń rdzenia kręgowego 381

Kliniczne postacie częściowego uszkodzenia rdzenia kręgowego 383

Szok rdzeniowy 384

Wstrząs neurogenny 384

Zespół urazowego uszkodzenia kręgosłupa bez objawów uszkodzenia rdzenia kręgowego 384

Zespół uszkodzenia rdzenia kręgowego bez radiologicznych objawów uszkodzenia kręgosłupa 384

Niektóre osobliwości uszkodzenia rdzenia kręgowego w różnych odcinkach kręgosłupa 385

Odcinek C3–C4 385

Połączenie czaszkowo-kręgosłupowe obejmujące kłykcie kości potylicznej oraz kręgi C1 i C2 385

Diagnostyka obrazowa w urazowych uszkodzeniach rdzenia kręgowego 386

Postępowanie lecznicze w urazowych uszkodzeniach rdzenia kręgowego 386

Odcinek C5–Th1 386

Odcinek Th12–L1 386

Odcinek Th2–Th11 386

Postępowanie diagnostyczne i lecznicze na etapie szpitalnym 387

Postępowanie lecznicze na etapie przedszpitalnym 387

Pryncypia leczenia chirurgicznego urazowych uszkodzeń rdzenia kręgowego 388

Biologiczne terapie uszkodzeń rdzenia kręgowego 389

Leczenie farmakologiczne w urazowych uszkodzeniach rdzenia kręgowego 389

Piśmiennictwo 390

32. Uszkodzenia nerwów obwodowychJan Skowroński 392

Uwagi anatomiczne i patofizjologiczne 392

Uraz nerwu i jego regeneracja 393

Klasyfikacje uszkodzeń urazowych nerwów 394

Ocena kliniczna uszkodzeń nerwów obwodowych 395

Ocena zaburzeń i ubytków czucia 395

Ocena motoryki 397

Ocena zaburzeń wegetatywnych 397

Badania elektroneurograficzne 398

Leczenie urazowych uszkodzeń nerwu 399

Leczenie operacyjne uszkodzeń nerwów obwodowych 399

Sposoby rekonstrukcji pni nerwowych 400

Obrazy kliniczne uszkodzeń poszczególnych nerwów 405

Nerw pachowy 405

Splot ramienny 405

Nerw mięśniowo-skórny 406

Nerw nadłopatkowy 406

Nerw promieniowy 406

Nerw łokciowy 407

Nerw pośrodkowy 407

Nerw kulszowy 408

Nerw strzałkowy 408

Nerw udowy 408

Splot lędźwiowo-krzyżowy 408

Nerw piszczelowy 409

Piśmiennictwo 409

33. Replantacje amputowanych kończyn i ich części. Zastosowanie mikrochirurgii w traumatologiiAndrzej Żyluk 410

Rys historyczny 410

Wiadomości ogólne 410

Rodzaje amputacji 410

Amputacje kończyny górnej i dolnej 411

Mechanizm amputacji 411

Czas wykonania replantacji 414

Wskazania, brak wskazań i przeciwwskazania do replantacji w obrębie kończyny górnej 414

Przygotowanie amputowanej kończyny i pacjenta do transportu 415

Epidemiologia amputacji 415

Przygotowanie części amputowanej częściowo lub prawie całkowicie 415

Przygotowanie części kończyny całkowicie amputowanej 415

Zasadność wykonywania replantacji 415

Przygotowanie pacjenta 416

Wykonywanie replantacji 417

Kolejność wykonywanych rekonstrukcji 417

Warunki konieczne do przeprowadzenia replantacji 417

Zespolenie kości 417

Znieczulenie 417

Zespolenia naczyniowe 418

Postępowanie pooperacyjne 419

Fasciotomia przedramienia 419

Rekonstrukcja nerwów 419

Szycie ścięgien 419

Przykłady wyników po replantacjach 420

Skuteczność replantacji (przeżywalność replantowanych części) 420

Piśmiennictwo 422

34. Ewolucja zasad biologii leczenia zapaleń kościWojciech J. Marczyński 423

Historia zapaleń 423

Klasyfikacja zakażeń 423

Historia i ewolucja metod leczenia 424

Stan obecny 424

Piśmiennictwo 425

35. Pourazowe zapalenia kości Adrian Brychcy, Piotr Walczak, Stanisław Rak 426

Czas wystąpienia infekcji 426

Klasyfikacje 426

Rozległość infekcji 426

Wrota zakażenia 426

Diagnostyka obrazowa 428

Diagnostyka laboratoryjna 431

Diagnostyka mikrobiologiczna 432

Leczenie chirurgiczne 432

Antybiotykoterapia 433

Nowoczesne techniki leczenia pourazowych przewlekłych zapalnych ubytków tkanki kostnej 434

Piśmiennictwo 435

Rekonstrukcje ubytków odcinkowych 435

36. Chirurgiczne leczenie pourazowych ubytków tkanek miękkich goleniJarosław Wenda 436

Definicja 436

Ogólne zasady postępowania 436

Wstęp 436

Kwalifikacja do leczenia w trybie ostrego dyżuru 438

Technika operacyjna 438

Przykłady 439

Piśmiennictwo 443

37. Zapalenia kręgosłupaStanisław Łukawski 444

Epidemiologia 444

Patomorfologia 444

Wstęp 444

Etiologia 445

Objawy 445

Badania laboratoryjne 446

Badania obrazowe 446

Rozpoznanie 446

Zasady leczenia 447

38. Zasady usprawniania chorych po urazach leczonych nieoperacyjnie i operacyjnieMirosław Jabłoński, Karolina Turżańska, Tomasz Blicharski 451

Możliwości współczesnej rehabilitacji i fizjoterapii 451

Wprowadzenie 451

Współczesny stan możliwości leczenia złamań oraz innych uszkodzeń narządu ruchu a postępowanie usprawniające 453

Postępowanie ogólnoustrojowe 454

Wybrane zagadnienia leczniczego usprawniania chorych po urazach leczonych nieoperacyjnie i operacyjnie 456

Lecznicze usprawnianie po zwichnięciach stawów 460

Zasady leczniczego usprawniania po uszkodzeniach nerwów obwodowych 460

Pacjent leżący 461

Usprawnianie „rany pooperacyjnej” 461

Piśmiennictwo 462

39. Profilaktyka zakrzepowo-zatorowa w traumatologii Dariusz Chmielewski 463

Piśmiennictwo 466

40. Zapobieganie nadmiernej utracie krwi w traumatologiiBarbara Lisowska 468

Definicja krwotoku i ocena stopnia krwawienia 468

Patofizjologia wstrząsu krwotocznego 469

Rekomendacje postępowania w krwotokach urazowych 471

Piśmiennictwo 473

41. Zastosowanie metod medycyny manualnej w traumatologii Jerzy Stodolny 474

Wprowadzenie 474

Zasady ogólne medycyny manualnej 475

Cele zabiegów manualnych 476

Lecznicze postępowanie manualne w traumatologii 477

Stany pourazowe z przerwaniem ciągłości tkanek narządu ruchu 477

Stany pourazowe z niewielkimi uszkodzeniami lub bez uszkodzeń morfologicznych 479

Piśmiennictwo 482

42. Biomechaniczna rola wkładek ortopedycznych w doleczaniu obrażeń stóp i wyższych pięter narządu ruchuJoanna Stodolna-Tukendorf, Wojciech J. Marczyński 483

Piśmiennictwo 487

43. Leczenie operacyjne urazowych złamań kręgosłupa – zasady ogólne Andrzej Nowakowski 488

Definicja 488

Epidemiologia 488

Patomechanizm 488

Postępowanie na etapie diagnozowania urazowych złamań kręgosłupa 488

Badanie kliniczne 489

Wywiad 489

Zasady diagnostyki obrazowej 489

Leczenie operacyjne 490

Objawy neurologiczne 490

Procedury leczenia operacyjnego 490

Systemy klasyfikacji 490

Postępowanie pooperacyjne późne 491

Postępowanie pooperacyjne wczesne 491

Zapobieganie powikłaniom śródoperacyjnym 491

Piśmiennictwo 492

44. Obrażenia kręgosłupa, zasady postępowaniaKrzysztof Krauze 493

Epidemiologia 493

Zarys anatomii i biomechaniki 493

Diagnostyka 494

Zasady leczenia złamań 496

Zasady leczenia 496

Złamania odcinka szyjnego kręgosłupa 496

Złamania odcinka piersiowego i lędźwiowego kręgosłupa 499

Zasady leczenia 503

Piśmiennictwo 504

45. Obrażenia tkanek miękkich barkuLeszek Romanowski, Przemysław Lubiatowski 505

Obrazowanie barku 505

Zwichnięcie przednie 506

Zwichnięcie stawu ramiennego, ostra niestabilność stawu ramiennego 506

Zwichnięcia dolne 507

Zwichnięcia górne 507

Zwichnięcia tylne 507

Nawykowe zwichnięcie stawu ramiennego, niestabilność przewlekła stawu ramiennego 508

Zerwanie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia 509

Zwichnięcie stawu barkowo-obojczykowego 509

Uszkodzenia pierścienia rotatorów 510

Piśmiennictwo 514

46. Złamania łopatkiAndrzej Bohatyrewicz, Artur Dzieżyc 515

Anatomia chirurgiczna 515

Epidemiologia 515

Patomechanizm złamań łopatki 515

Diagnostyka kliniczna i obrazowa 516

Poszczególne rodzaje złamań łopatki i sposoby leczenia 517

Zasady obowiązujące przy planowaniu leczenia operacyjnego łopatki 520

Zasady obowiązujące w leczeniu zachowawczym i przy doleczaniu po leczeniu operacyjnym łopatki 521

Piśmiennictwo 521

47. Obrażenia obojczykaMaciej Wąs 523

Obrażenia stawu mostkowo-obojczykowego 523

Epidemiologia 524

Patomechanizm 524

Diagnostyka obrazowa 525

Objawy 525

Leczenie 526

Podział 526

Powikłania 529

Epidemiologia 530

Patomechanizm 530

Złamania obojczyka 530

Diagnostyka obrazowa 531

Objawy 531

Podział 531

Leczenie 532

Powikłania 543

Obrażenia stawu barkowo-obojczykowego 547

Epidemiologia 547

Objawy 547

Patomechanizm 547

Diagnostyka obrazowa 548

Podział 548

Leczenie 549

Piśmiennictwo 550

Powikłania 550

48. Złamania kości ramiennej 555

Badania kliniczne 555

Epidemiologia 555

Rozpoznanie 555

Złamania bliższej nasady kości ramiennej – Robert Spławski 555

Kwalifikacja do operacji 558

Podział złamań według Neera 558

Metody operacyjne 559

Piśmiennictwo 566

Przezskórna stabilizacja złamań bliższej nasady kości ramiennej – Marcin Obrębski 568

Diagnostyka obrażeń bliższego końca kości ramiennej 568

Wstęp 568

Klasyfikacja złamań bliższego końca kości ramiennej 573

Leczenie 577

Piśmiennictwo 583

Epidemiologia 585

Patomechanizm 585

Powikłania pourazowe 585

Złamania trzonu kości ramiennej – Wojciech J. Marczyński 585

Biologia i biomechanika leczenia 586

Diagnostyka złamań 586

Zaburzenia zrostu, postępowanie 590

Aspekty anatomiczne 591

Epidemiologia, patomechanizm 591

Piśmiennictwo 591

Podział prognostyczny 591

Złamania nasady dalszej kości ramiennej – Jan Kiryluk 591

Leczenie 592

Zasady diagnostyki 592

Analiza powikłań leczenia 595

Piśmiennictwo 595

49. Zwichnięcia stawu łokciowegoStanisław Pomianowski, Wojciech J. Marczyński 596

Patomechanizm 596

Podział 596

Wstęp 596

Diagnostyka obrazowa 597

Leczenie 597

Obraz kliniczny 597

Pourazowa niestabilność stawu łokciowego 598

Piśmiennictwo 599

50. Złamania kości przedramieniaWojciech J. Marczyński 600

Złamania trzonów kości przedramienia 600

Złamania głowy kości promieniowej 601

Złamania wyrostka łokciowego i przynasady bliższej kości łokciowej 604

Złamania dalszej nasady kości promieniowej 606

Piśmiennictwo 609

51. Złamania kości śródręcza i palców rękiJakub Jodkowski, Ariane Asmus, Simon Kim 610

Wstęp 610

Złamania I kości śródręcza 611

Złamania II–V kości śródręcza 613

Złamania paliczków palców i kciuka 617

Piśmiennictwo 629

52. Ogólne zasady chirurgii ręki urazowej z obrażeniami skóry i innych tkanek rękiWojciech Witkowski 631

Piśmiennictwo 635

53. Złamania miednicyAdam Caban 636

Anatomia 636

Epidemiologia 636

Wstęp 636

Złamania w obrębie pierścienia miednicy 636

Patomechanizm urazu i podział złamań 637

Diagnostyka 640

Zasady leczenia 643

Leczenie nieoperacyjne 645

Planowanie definitywnego leczenia ortopedycznego 645

Leczenie operacyjne 650

Powikłania i komplikacje związane z leczeniem złamań obręczy miednicy 666

Dyskusja 667

Uszkodzenia wczesne – jatrogenne związane z leczeniem operacyjnym 667

Piśmiennictwo 671

Złamanie panewki stawu biodrowego – Adam Caban 672

Wstęp 672

Klasyfikacja 673

Diagnostyka 677

Mechanizm urazu 677

Leczenie nieoperacyjne 681

Leczenie operacyjne 682

Obrażenia dodatkowe, ich wpływ na planowanie leczenia 696

Powikłania 697

Zasady techniki zespalania 697

Wyniki, kontrowersje i nowe możliwości 700

Piśmiennictwo 709

54. Złamania kości udowej 712

Leczenie złamania szyjki kości udowej u dorosłych – Piotr Pruszyński, Grzegorz Prusek 712

Definicja i epidemiologia 712

Wstęp 712

Diagnostyka 713

Anatomia 714

Klasyfikacje 715

Protokół leczenia 717

Leczenie operacyjne 718

Postępowanie pooperacyjne 738

Powikłania wczesne 738

Powikłania późne 741

Piśmiennictwo 743

Elementy anatomiczne 746

Epidemiologia 746

Patomechanizm 746

Złamania masywu krętarzowego kości udowej – Jan Kiryluk 746

Leczenie 747

Podział prognostyczny 747

Zasady diagnostyki 747

Analiza powikłań leczenia 749

Postępowanie pooperacyjne późne (biologiczne) 749

Postępowanie pooperacyjne wczesne (biologiczne) 749

Zapobieganie powikłaniom na poszczególnych etapach operacji 749

Alternatywne sposoby instrumentacji 750

Powikłania wczesne i późne 750

Powikłania a zabieg rewizyjny 751

Definicja 753

Epidemiologia 753

Piśmiennictwo 753

Złamania podkrętarzowe kości udowej – Tomasz Przymorski 753

Diagnostyka RTG 754

Patomechanizm 754

Podział prognostyczny 754

Zasady leczenia operacyjnego 756

Zasady postępowania przedoperacyjnego 756

Modyfikacje sposobów leczenia z uwzględnieniem biologii zrostu 763

Postępowanie pooperacyjne wczesne i późne 763

Powikłania wczesne i późne 765

Piśmiennictwo 767

Diagnostyka 768

Podział złamań 768

Postępowanie wczesne 768

Sposoby leczenia – postępowanie wstępne 768

Złamania trzonu kości udowej – Grzegorz Ratyński 768

Wybór sposobu leczenia operacyjnego 770

Uwarunkowania leczenia operacyjnego 772

Zespolenie złamania trzonu kości udowej 772

Piśmiennictwo 779

Postępowanie pooperacyjne 779

Definicja, epidemiologia 780

Patomechanizm 780

Złamania końca dalszego kości udowej – Tomasz Przymorski 780

Diagnostyka RTG 781

Podział złamań 781

Zasady leczenia 781

Postępowanie wczesne i późne 787

Piśmiennictwo 788

Powikłania 788

55. Złamania goleni 789

Złamana trzonu kości piszczelowej – Andrzej Kolbuszewski 789

Złamania nasady bliższej kości piszczelowej 789

Definicja 791

Epidemiologia 791

Piśmiennictwo 791

Złamania nasady dalszej kości piszczelowej typu pilon – Jan Kiryluk 791

Diagnostyka 792

Leczenie 792

Patomechanizm 792

Podział prognostyczny 792

Analiza powikłań 793

Piśmiennictwo 798

56. Obrażenia stopy 799

Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych stopy – Leszek Lewczyk 799

Piśmiennictwo 801

Złamania kostek goleni – Edward Golec 801

Piśmiennictwo 814

Złamania kości skokowej – Edward Golec 814

Złamania kości łódkowatej 817

Złamania kości stępu, śródstopia i palców – Edward Golec 817

Złamania kości sześciennej 818

Złamania kości klinowatych 819

Złamania kości śródstopia 820

Złamania kości paliczków stóp 821

Zwichnięcia stawów stóp 822

Amputacje w obrębie stóp 824

Piśmiennictwo 825

Epidemiologia 826

Patomechanizm złamań 826

Wstęp 826

Złamania kości piętowej – Andrzej Atras, Andrzej Bednarek, Wojciech J. Marczyński 826

Diagnostyka 828

Klasyfikacje 829

Leczenie tkanek miękkich 830

Zasady leczenia 830

Leczenie nieoperacyjne 831

Leczenie operacyjne 831

Postępowanie pooperacyjne 835

Powikłania 835

Piśmiennictwo 837

Skorowidz 840