"Epoka człowieka"

Spis treści

Podziękowania 10

Wstęp 12

Epoka niestabilności planetarnej 12

Zamierzenia badawcze 18

Filozofia a wyzwania antropocenu 25

Porządek wywodu 29

Rozdział 1. Zmiana klimatu – ignorowane wyzwanie 34

Wiarygodne określanie stanu klimatu 34

Dokumenty ONZ 38

Rozpoznawanie czy ignorowanie hiperkatastrof? 43

Rozdział 2. Epoka marazmu 48

Impas klimatyczny 48

Podstawa do nadziei? Paryskie porozumienie klimatyczne 55

Doskonały sztorm moralny 59

Przyczyny denializmu 63

Bezradność nauki 72

Rozdział 3. Początki debaty na temat antropocenu 78

Dwa spory inicjujące debatę 78

Wczesny plejstocen, wymiana kolumbijska, rewolucja przemysłowa czy rok 1950? 83

Wielkie Przyspieszenie początkiem antropocenu – powstanie nauki o systemie Ziemi 87

O co tu chodzi: spór czysto geologiczny czy także ideologiczny? 94

Rozdział 4. Kształtowanie się słownika epoki człowieka 106

„Potworny” problem 106

Polityczny wymiar kryzysu planetarnego 109

Utrata natury 116

Przedwczesne zignorowanie sprawczości przyrody – arogancja antropocentryzmu 122

Geohistoria, nowa koncepcja czasu i odpowiedzialność za przyszłość 129

Granica tego, co wyobrażalne? 132

Ciągła apokalipsa i fetyszyzacja katastrofy 137

Rozdział 5. Różne oblicza antropocenu 142

Sen o wspaniałym antropocenie 142

Miażdżąca krytyka: arogancka fantazja czy propagandowe nadużycie? 148

Metabolizm epoki kapitalocenu 156

Pokorny antropocentryzm na krnąbrnej planecie 160

Rozdział 6. Deficyty refleksji środowiskowej antropocenu 170

Złożone wyzwanie 170

Szkodliwe metafory 171

Wyczerpywanie się paradygmatu zrównoważonego rozwoju? 174

Błędne posunięcia ruchów środowiskowych 181

Remedium I: ekologizowanie humanistyki 186

Remedium II: polityka natury 191

Rozdział 7. Retoryka dezinformacji 194

Wprowadzeni w błąd 194

O produkcji sceptycyzmu na zlecenie – global warming denial movement 195

Mechanika hiperwyparcia I: aktorzy 199

Mechanika hiperwyparcia II: strategie retoryczne 205

Jak utrzymać autorytet nauki? 216

Rozdział 8. Plany awaryjne antropocenu 222

Inżynieria klimatu – zarys projektu 222

Eksperymentowanie z pogodą 228

Blokowanie eksperymentów 233

Inżynieria człowieka 237

Rozdział 9. Retoryczne pułapki technooptymizmu 242

Retoryka artykułów prasowych dotyczących geoinżynierii 242

Groźne upraszczanie 246

Brak wyobraźni politycznej 249

Retoryka kontroli i sterowalności skrywająca chaos eksperymentowania 255

Technologie pychy 262

Zakończenie 268

Wyjątkowy potencjał debaty na temat antropocenu 268

Marazm i… dalsze rozterki aksjologiczne epoki człowieka 275

Aneks I. Podstawowe dyskursy antropocenu 282

Aneks II. Spór o nazwę 284

Aneks III. Słownik antropocenu (w porządku tematycznym) 286

Bibliografia 292

Indeks osobowy 314