"Ochrona środowiska dla inżynierów"

Identyfikator Librowy: 199041

Spis treści

Wstęp 14

1. Ochrona powietrza atmosferycznego 18

1.1. Skład i struktura atmosfery 18

1.2. Transport zanieczyszczeń w atmosferze 21

1.2.1. Smog 23

1.2.2. Kwaśne deszcze 26

1.2.3. Efekt cieplarniany 28

1.3. Ochrona atmosfery przed zanieczyszczeniami 31

1.3.1. Metody odpylania gazów 31

1.3.2. Metody odsiarczania gazów 47

1.3.3. Metody usuwania tlenków azotu 56

1.3.4. Metody usuwania lotnych związków organicznych 62

1.3.5. Metody usuwania dioksyn 69

1.4. Monitoring powietrza atmosferycznego 75

1.5. Modelowanie rozprzestrzeniania się substancji w atmosferze 76

1.6. Literatura 86

2. Ochrona przed hałasem 88

2.1. Oddziaływanie hałasu na organizm ludzki 88

2.1.1. Jak słyszymy 89

2.1.2. Krzywe jednakowej głośności 90

2.1.3. Ryzyko uszkodzenia słuchu 92

2.1.4. Skutki doraźne i długofalowe wpływu hałasu na człowieka 93

2.2. Źródła hałasu 96

2.3. Wskaźniki stosowane w ocenie hałasu i metody ich wyznaczania 102

2.3.1. Parametry podstawowe oraz poziomy wskaźnikowe 102

2.3.2. Metodyki pomiarowe hałasu 115

2.3.3. Metody obliczeniowe. Modelowanie źródeł i propagacji hałasu w środowisku 128

2.3.3.1. Model propagacji dźwięku w przestrzeni otwartej 129

2.3.3.2. Składowe tłumienia dźwięku na ścieżce propagacji 130

2.3.3.3. Modele akustyczne wybranych źródeł hałasu 135

2.4. Mapy akustyczne 140

2.5. Metody ograniczania hałasu w środowisku 143

2.6. Literatura 147

3. Ochrona powierzchni ziemi 150

3.1. Najważniejsze właściwości i funkcje gleb 151

3.1.1. Czynniki i procesy glebotwórcze 151

3.1.2. Klasyfikacja gleb 152

3.1.3. Skład i podstawowe właściwości gleb 153

3.1.4. Najważniejsze funkcje gleb 156

3.2. Zagrożenia gleb i zasady ochrony środowiska glebowego 159

3.2.1. Erozja wodna i wietrzna 159

3.2.2. Utrata glebowej materii organicznej 161

3.2.3. Zanieczyszczenie ze źródeł rozproszonych i lokalnych 162

3.2.4. Zasklepianie gleby 162

3.2.5. Zagęszczanie gleby 163

3.2.6. Spadek różnorodności biologicznej 163

3.2.7. Zasolenie 164

3.2.8. Powodzie i osuwiska ziemi 165

3.2.9. Prawne regulacje dotyczące ochrony gleb w Polsce i w Europie 166

3.3. Zanieczyszczenie gleb substancjami stwarzającymi ryzyko 167

3.3.1. Przykłady substancji stwarzających ryzyko i ich zachowanie w glebie 168

3.3.2. Prognozowanie losu zanieczyszczeń w glebach 185

3.3.3. Ocena stanu zanieczyszczenia powierzchni ziemi 186

3.4. Metody remediacji gleb zanieczyszczonych 191

3.4.1. Strategie dekontaminacji oraz stabilizacji zanieczyszczeń 192

3.4.2. Techniki remediacji in-situ i ex-situ 193

3.4.3. Metody immobilizacji zanieczyszczeń w glebach 194

3.4.4. Wymywanie i ekstrakcja zanieczyszczeń 198

3.4.5. Odparowywanie i termiczna desorpcja zanieczyszczeń 201

3.4.6. Inne metody techniczne dekontaminacji gleb. Metody termiczne, chemiczne i elektrochemiczne 203

3.4.7. Bioremediacja 204

3.4.8. Metody fitoremediacji 207

3.4.9. Samooczyszczanie gleb 209

3.4.10. Wybór metody remediacji 210

3.5. Rekultywacja i zagospodarowanie terenów zdegradowanych geomechanicznie i hydrologicznie 211

3.5.1. Górnictwo jako przyczyna degradacji geomechanicznej gleb 211

3.5.2. Kierunki zagospodarowania terenów pogórniczych 212

3.5.3. Przebieg rekultywacji 212

3.5.4. Tereny zdegradowane hydrologicznie i ich rekultywacja 213

3.6. Literatura 214

4. Oczyszczanie wody 222

4.1. Rodzaje i jakość wód 222

4.1.1. Wody powierzchniowe 224

4.1.2. Wody podziemne 226

4.1.3. Wody infiltracyjne 228

4.2. Rodzaje zanieczyszczeń 229

4.1.4. Wody słone 229

4.2.1. Gazy 231

4.2.2. Substancje mineralne 231

4.2.3. Substancje organiczne 232

4.2.4. Mikrozanieczyszczenia 233

4.2.5. Zanieczyszczenia mikrobiologiczne 233

4.3. Oczyszczanie wody 234

4.2.6. Metale ciężkie 234

4.3.1. Koagulacja 236

4.3.1.1. Przebieg procesu koagulacji 236

4.3.1.2. Rodzaje koagulantów 238

4.3.1.3. Chemizm procesu koagulacji 240

4.3.1.4 Skuteczność procesu koagulacji 241

4.3.2. Separacja zawiesin 243

4.3.2.1. Sedymentacja 243

4.3.2.2. Filtracja 244

4.3.2.3. Charakterystyka złóż filtracyjnych i parametry pracy filtrów 245

4.3.2.4. Wykorzystanie i skuteczność procesu filtracji 247

4.3.3. Adsorpcja 248

4.3.3.1. Mechanizm adsorpcji i stosowane sorbenty 248

4.3.3.2. Kinetyka i dynamika procesu adsorpcji 250

4.3.3.3. Skuteczność adsorpcji i jej wykorzystanie w technologii oczyszczania wody 252

4.3.4. Usuwanie żelaza i manganu 253

4.3.4.1. Usuwanie żelaza występującego w związkach nieorganicznych 254

4.3.4.2. Usuwanie żelaza występującego w kompleksach żelazoorganicznych 255

4.3.4.3. Usuwanie manganu z wody 256

4.3.4.4. Skuteczność usuwania żelaza i manganu 258

4.3.5. Odsalanie i zmiękczanie wody 259

4.3.5.1. Zmiękczanie wody 260

4.3.5.2. Odsalanie wody 262

4.3.6. Odkwaszanie wody 264

4.4. Dezynfekcja wody 266

4.4.1. Dezynfekcja fizyczna 266

4.4.1.1. Promieniowanie nadfioletowe 267

4.4.2. Dezynfekcja chemiczna 269

4.4.2.1. Właściwości stosowanych dezynfektantów 269

4.4.2.2. Czynniki wpływające na skuteczność dezynfekcji wody 271

4.4.3. Uboczne produkty dezynfekcji 274

4.5. Literatura 275

5. Oczyszczanie ścieków 284

5.1. Ogólna charakterystyka ścieków 285

5.2. Wymagany stopień oczyszczania ścieków 288

5.3. Ogólna charakterystyka systemów kanalizacyjnych 291

5.4. Metody usuwania zanieczyszczeń ze ścieków 295

5.4.1. Procesy fizyczne (mechaniczne) 296

5.4.2. Procesy chemiczne 301

5.4.3. Procesy biologiczne 303

5.5. Technologie i systemy oczyszczania ścieków 306

5.5.1. Technologia osadu czynnego 306

5.5.2. Technologie z utwierdzoną biomasą 313

5.5.3. Technologia fermentacji metanowej ścieków 316

5.5.4. Zintegrowane systemy biologicznego oczyszczania ścieków 317

5.5.5. Zintegrowane systemy biologiczno-fizyczno-chemiczne 320

5.6. Zagospodarowanie osadów ściekowych 322

5.6.1. Zagęszczanie i odwadnianie osadów ściekowych 323

5.6.2. Biologiczna stabilizacja osadów ściekowych 324

5.7. Zagospodarowanie wód opadowych 325

5.8. Problemy ekologiczne funkcjonowania oczyszczalni ścieków 326

5.9. Aspekty ekonomiczne oczyszczania ścieków 330

5.10. Literatura 334

6. Gospodarka odpadami 342

6.1. Systemy gospodarki odpadami 342

6.2. Gospodarka odpadami komunalnymi 347

6.2.1. Uszczelnienia 351

6.2.2. Zasady projektowania uszczelnień 352

6.2.3. Wymagania stawiane kolejnym warstwom uszczelnienia podstawy składowiska 356

6.2.4. Uszczelnienie powierzchniowe 357

6.2.5. Uszczelnienia boczne 359

6.2.6. Uszczelnienie pośrednie 361

6.2.7. Eksploatacja 362

6.2.8. Unieszkodliwianie i odzysk biogazu 364

6.2.9. Możliwości zagospodarowania biogazu 365

6.2.10. Zagrożenia i oddziaływanie biogazu na środowisko 366

6.2.11. Odcieki ze składowisk, ich charakterystyka, metody postępowania 367

6.3. Gospodarki odpadami przemysłowymi 369

6.3.1. Odpady wydobywcze 369

6.3.2. Komunalne osady ściekowe 371

6.3.2.1. Termiczne przekształcenie komunalnych osadów ściekowych 373

6.3.2.2. Spalarnie komunalnych osadów ściekowych w Polsce 374

6.3.3. Odpady niebezpieczne 375

6.4. Biologiczne metody przetwarzania odpadów 376

6.4.1. Kompostowanie odpadów 378

6.4.1.1. Przegląd biotechnologii kompostowania 380

6.4.2. Fermentacja odpadów biodegradowalnych 383

6.5. Termiczne metody przetwarzania odpadów 386

6.5.1. Wykorzystanie stałych paliw wtórnych do produkcji energii elektrycznej i ciepła w Polsce 391

6.6. Metody odzysku, w tym recyklingu odpadów 392

6.7. Literatura 394

7. Ochrona przed korozją 398

7.1. Rodzaje korozji 398

7.1.1. Korozja chemiczna i elektrochemiczna 398

7.1.2. Rola środowiska w procesie korozji 401

7.1.3. Typy korozji 405

7.2. Degradacja materiałów niemetalowych 410

7.3. Ochrona przed korozją 410

7.3.1. Powłoki ochronne 411

7.3.1.1. Powłoki organiczne – malarskie 411

7.3.1.2. Powłoki nieorganiczne niemetalowe 414

7.3.1.3. Powłoki konwersyjne 415

7.3.1.4. Powłoki metalowe 417

7.3.2. Inhibitory korozji 420

7.3.3. Ochrona elektrochemiczna 422

7.4. Materiały metalowe odporne na korozję 426

7.4.1. Metale szlachetne i ich stopy 426

7.4.2. Metale nieżelazne i ich stopy 427

7.4.2.1. Miedź i stopy miedzi 427

7.4.2.2. Aluminium i stopy aluminium 430

7.4.3. Stale nierdzewne 431

7.4.2.3. Tytan i stopy tytanu 431

7.4.3.1. Stale ferrytyczne 432

7.4.3.2. Stale martenzytyczne 433

7.4.3.3. Stale austenityczne 435

7.4.3.4. Stale austenityczno-ferrytyczne 437

7.5. Literatura 438

8. Gospodarcze prawo środowiska 440

8.1. Gospodarcze prawo środowiska – zagadnienia ogólne 440

8.1.1. Prawna regulacja ochrony środowiska 440

8.1.2. Ochrona zasobów środowiska 442

8.1.3. Środowisko jako dobro wspólne 443

8.1.4. Pojęcie „zasobów środowiska” 445

8.1.5. Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom 447

8.2. Wybrane instrumenty przeciwdziałania zanieczyszczeniu 454

8.2.1. Pozwolenia emisyjne 454

8.2.1.1. Pozwolenie zintegrowane 462

8.2.1.2. Pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza 465

8.2.2. Przeglądy ekologiczne 466

8.2.3. Prawne mechanizmy zapobiegania poważnym awariom przemysłowym 468

8.3. Środki finansowo-prawne 472

8.3.1. Zasada „zanieczyszczający płaci” 472

8.3.2. Opłaty i administracyjne kary pieniężne jako instrumenty finansowo-prawne ochrony środowiska 477

8.4. Formy odpowiedzialności za warunki korzystania ze środowiska 485

8.4.1. Pojęcie „odpowiedzialności prawnej” w ochronie środowiska 485

8.4.2. Odpowiedzialność administracyjna 488

8.4.2.1. Sankcyjna decyzja zobowiązująca 490

8.4.2.2. Sankcyjna decyzja zobowiązująca o charakterze finansowym 494

8.4.2.3. Sankcyjna decyzja wstrzymująca 496

8.4.3. Odpowiedzialność cywilna 497

8.4.4. Odpowiedzialność karna 499

8.5. System prawa gospodarki odpadami 500

8.5.1. Prawna regulacja gospodarki odpadami w systemie prawa ochrony środowiska 500

8.5.1.1. Odpady komunalne 500

8.5.1.2. Odpady wydobywcze 501

8.5.1.3. Szczególne zasady gospodarowania niektórymi rodzajami odpadów 502

8.5.1.4. Gospodarka opakowaniami 504

8.5.1.5. Gospodarka zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym 506

8.5.1.6. Gospodarka pojazdami wycofanymi z eksploatacji 507

8.5.1.7. Postępowanie z innymi rodzajami odpadów 510

8.6. Literatura 511

9. Ocena oddziaływania na środowisko 518

9.1. Dostęp do informacji o środowisku 520

9.2. Udział społeczeństwa w postępowaniach dotyczących środowiska 523

9.3. Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko 525

9.3.1. Procedura administracyjna oceny oddziaływania na środowisko 525

9.3.2. Screening (ustalenie obowiązku przeprowadzenia oceny) 527

9.3.3. Scoping (ustalenie zakresu oceny) 528

9.3.4. Metody oceniania stanu środowiska 529

9.3.5. Metody oceny wpływu środowiskowego 531

9.3.6. Wariantowanie oddziaływań 535

9.3.7. Działania zapobiegające i kompensujące 536

9.3.8. Monitorowanie oddziaływań 538

9.3.9. Raport oceny oddziaływania na środowisko 539

9.3.10. Autorzy raportu o oddziaływaniu na środowisko 546

9.3.11. Karta informacyjna przedsięwzięcia 547

9.4. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko 548

9.5. Oddziaływanie na obszary Natura 2000 551

9.6. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko 555

9.7. Procedury kontrolne oceny oddziaływania na środowisko 557

9.8. Literatura 559

10. Metody zarządzania środowiskowego 566

10.1. Uwagi wstępne 566

10.2. Zarządzanie prośrodowiskowe w przedsiębiorstwie 568

10.3. Znormalizowane systemy zarządzania środowiskowego 570

10.3.1. Zarządzanie środowiskowe według normy ISO 14001 573

10.3.2. System ekozarządzania i audytu EMAS 581

10.3.3. Narzędzia specjalne zarządzania środowiskowego 584

10.3.3.1. Znakowanie wyrobów ekologicznych 586

10.3.3.2. Pochłanianie gazów cieplarnianych 589

10.3.3.3. Zintegrowane systemy zarządzania w organizacji 589

10.4. Niestandardowe metody zarządzania środowiskowego 590

10.4.1. Program Czystszej Produkcji 590

10.4.2. Odpowiedzialność i Troska 591

10.5. Literatura 593

Afiliacje 596