"Taniec narodowy w polskim kanonie kultury. Źródła, geneza, przemiany"

Spis treści

Wstęp 9 9

Wprowadzenie 9

Tańce narodowe jako kanon kulturowy 11

Kategorie wewnątrz kanonu kulturowego: mit, stereotyp i fantazmat 17

Układ pracy. Periodyzacja 24

Przegląd literatury przedmiotu 27

Podziękowania 40

Źródła gatunków polskich tańców narodowych 43

Rozdział I 43

Taniec na ziemiach polskich do schyłku epoki średniowiecza 43

Taniec na ziemiach polskich w epoce odrodzenia. Pierwsze przekazy o gatunkach tanecznych określanych w języku polskim 52

„Tańce polskie” w zagranicznych źródłach muzycznych z XVI i XVII wieku a problem genezy poloneza 64

Tańce „piesze” i „polskie” na tle kultury tanecznej Rzeczypospolitej w XVII wieku 76

Tańce polskie w czasach saskich 92

Polskie tańce w szkolnictwie i teatrze szkolnym czasów saskich 101

Wykształcenie się formy poloneza 106

Mazur jako taniec narodowy 116

Kozak w kulturze staropolskiej 120

Od form użytkowych do stylizowanych – polskie tańce narodowe w okresie oświecenia i preromantyzmu (1765–1815) 123

Rozdział II 123

Poglądy na „narodowość” w okresie dynamicznych zmian sytuacji politycznej Polaków 123

Kultura taneczna ziem polskich lat 1764–1815 126

Taniec w edukacji okresu oświecenia i preromantyzmu 137

Tańce narodowe w twórczości kompozytorskiej 141

Tańce narodowe na deskach teatru operowego 151

Tańce narodowe w praktyce baletowej na ziemiach Rzeczypospolitej 160

Polonez w latach 1764–1815 164

Mazur w latach 1764–1815 170

Problem kozaka jako polskiego tańca narodowego 177

Krakowiak w ramach kanonu tańców narodowych 179

Rozdział III 183

W stronę ludowości – polskie tańce narodowe w okresie wczesnego i szczytowego romantyzmu (1815–1867) 183

Kultura narodowa pomiędzy kongresem wiedeńskim a powstaniem styczniowym 183

Kultura taneczna ziem polskich w latach 1815–1867 194

Muzyka odwołująca się do tańców narodowych w okresie wczesnego i dojrzałego romantyzmu 211

Polonez w salonach okresu wczesnego i dojrzałego romantyzmu 226

Mazur – najpopularniejszy taniec narodowy wczesnego i dojrzałego romantyzmu 233

Krakowiak zajmuje miejsce kozaka w kanonie tańców narodowych 240

Przyjęcie kujawiaka i oberka w obręb kanonu polskich tańców narodowych 251

Od powstania styczniowego do odzyskania niepodległości– faza późnego romantyzmu i faza post–romantyczna (spóźnionego romantyzmu) 257

Rozdział IV 257

Sytuacja społeczno-polityczna na ziemiach polskich w latach 1867–1905 257

Tańce narodowe po klęsce styczniowej 262

Tańce narodowe w głównych nurtach twórczości kompozytorskiej 273

Tańce narodowe w baletach oraz w teatrze nurtu ludowego 279

Szlachecki polonez, chłopski chodzony i zagadnienie suity okrągłego 291

Mazur u szczytu rozwoju formy 301

Krakowiak w dokumentacji etnograficznej i podręcznikach tańca. Wzrost popularności tańca góralskiego 313

Kujawiak i oberek w drugiej połowie XIX wieku 320

Rozdział V 329

Tańce narodowe w XX wieku 329

Zarys sytuacji społeczno-politycznej na ziemiach polskich w XX wieku 329

Kultura taneczna na ziemiach polskich a polskie tańce narodowe w pierwszej połowie XX wieku 334

Tańce narodowe jako idea społeczno-edukacyjna 345

Tańce narodowe w polskiej kulturze tanecznej po drugiej wojnie światowej 360

Polskie tańce narodowe na scenie baletowej i estradzie kabaretowej 370

Tańce narodowe w twórczości kompozytorskiej w XX wieku 386

Polonez w praktyce balowej i scenicznej w XX wieku 396

Choreotechnika mazura w tradycji polskiej XX wieku 398

Oberek według podręczników tańca w XX wieku 404

Kujawiak w relacjach i podręcznikach XX wieku 408

Dwudziestowieczne wizje choreotechniki krakowiaka 415

ZAKOŃCZENIE 423

Bibliografia 435

Czasopisma 478

Indeks nazwisk 481