"Środowisko szkolne a rozwój teorii umysłu u dzieci w młodszym wieku szkolnym"

Spis treści

Wprowadzenie 10

1. Rozwój teorii umysłu u dzieci 12

1.1. Teoria umysłu – wprowadzenie pojęcia 13

1.2. Kierunki badań poprzedzające rozważania nad teorią umysłu 15

1.2.1. Przyjmowanie perspektywy 16

1.2.2. Percepcja – innych ludzi i siebie samego 17

1.2.3. Atrybucje 17

1.2.4. Metapoznanie i epistemologia 18

1.2.5. Związki między ludźmi 19

1.2.6. Podsumowanie 19

1.3. Poznawcze koncepcje kształtowania się teorii umysłu 20

1.4. Rozwojowy charakter teorii umysłu 23

1.5. Podsumowanie 38

2. Indywidualne i społeczne czynniki wpływające na rozwój teorii umysłu u dzieci 39

2.1. Czynniki indywidualne wpływające na rozwój teorii umysłu u dzieci o typowym rozwoju 41

2.1.1. Rozwój teorii umysłu u dzieci a umiejętności językowe 41

2.1.2. Rozwój teorii umysłu u dzieci a umiejętności i kompetencje społeczne 44

2.1.3. Rozwój teorii umysłu u dzieci a funkcje wykonawcze 49

2.1.4. Rozwój teorii umysłu u dzieci a inne czynniki indywidualne 52

2.2. Czynniki środowiskowe wpływające na rozwój teorii umysłu u dzieci 58

2.2.1. Środowisko rodzinne a rozwój teorii umysłu u dzieci o typowym rozwoju 58

2.2.1.1. Style wychowawcze w rodzinie a rozwój teorii umysłu u dzieci 58

2.2.1.2. Status społeczno-ekonomiczny rodziny a rozwój teorii umysłu u dzieci 62

2.2.1.3. Interakcje rodzice–dziecko a rozwój teorii umysłu u dzieci 65

2.2.2. Środowisko szkolne a rozwój teorii umysłu u dzieci 68

2.2.2.1. Klimat szkoły i klasy a rozwój teorii umysłu u dzieci 72

2.2.2.2. Rola rówieśników w rozwoju teorii umysłu u dzieci 76

2.2.2.3. Rola osoby nauczyciela w rozwoju teorii umysłu u dzieci 81

2.2.2.4. Efektywność edukacji niesegregacyjnej i segregacyjnej względem poznawczego i społecznego funkcjonowania uczniów a rozwój ich teorii umysłu 88

2.3. Podsumowanie 94

3.Teoria umysłu u dzieci bez niepełnosprawności i z niepełnosprawnością 96

3.1. Rozwój teorii umysłu u dzieci bez niepełnosprawności 97

3.2. Rozwój teorii umysłu u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i specyficznymi zaburzeniami rozwoju języka 101

3.3. Rozwój teorii umysłu u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną 104

3.4. Rozwój teorii umysłu u dzieci z uszkodzeniem słuchu 108

3.5. Podsumowanie 112

4. Metodologia badania 114

4.1. Cele badania i problemy badawcze 114

4.2. Hipotezy 117

4.3. Uczestnicy badania 122

4.4. Narzędzia wykorzystane w badaniu 126

4.4.1. Dane pochodzące od dzieci 126

4.4.1.1. Teoria umysłu 126

4.4.1.2. Samoocena umiejętności społecznych i kontaktów z rówieśnikami 137

4.4.1.3. Klimat klasy 139

4.4.1.4. Integracja ze szkołą i z rówieśnikami 140

4.4.1.5. Umiejętności szkolne 141

4.4.2. Dane pochodzące od rodziców 143

4.4.2.1. Teoria umysłu u dzieci 143

4.4.2.2. Style wychowawcze rodziców 147

4.4.3. Dane pochodzące od nauczycieli 148

4.4.2.3. Dane demograficzne 148

4.5. Procedura badania 149

5. Rozwój teorii umysłu u dzieci a formy kształcenia 151

5.1. Rozwój teorii umysłu u dzieci oceniany za pomocą testów wykonaniowych 151

5.2. Rozwój teorii umysłu u dzieci oceniany za pomocą testów wykonaniowych a formy kształcenia 153

5.2.1. Rozwój teorii umysłu oceniany za pomocą testów wykonaniowych a formy kształcenia w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 154

5.2.2. Rozwój teorii umysłu oceniany za pomocą testów wykonaniowych a formy kształcenia w grupie dzieci z uszkodzeniem słuchu 155

5.2.3. Rozwój teorii umysłu oceniany za pomocą testów wykonaniowych a formy kształcenia w grupie dzieci bez niepełnosprawności 157

5.3. Rozwój teorii umysłu u dzieci z perspektywy rodziców 158

5.4. Rozwój teorii umysłu u dzieci oceniany przez rodziców, a formy kształcenia 159

5.4.1. Rozwój teorii umysłu oceniany przez rodziców a formy kształcenia w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 160

5.4.2. Rozwój teorii umysłu oceniany przez rodziców a formy kształcenia w grupie dzieci z uszkodzeniem słuchu 161

5.4.3. Rozwój teorii umysłu oceniany przez rodziców a formy kształcenia w grupie dzieci bez niepełnosprawności 161

5.5. Podsumowanie i wnioski 162

6. Funkcjonowanie społeczno-poznawcze dzieci w szkołach a rozwój teorii umysłu 167

6.1. Klimat klasy postrzegany przez dzieci 167

6.1.1. Klimat klasy a formy kształcenia w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 169

6.1.2. Klimat klasy a formy kształcenia w grupie dzieci z uszkodzeniem słuchu 170

6.1.3. Klimat klasy a formy kształcenia w grupie dzieci bez niepełnosprawności 170

6.2. Samoocena kontaktów z rówieśnikami 171

6.2.1. Samoocena kontaktów z rówieśnikami a formy kształcenia w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 173

6.2.2. Samoocena kontaktów z rówieśnikami a formy kształcenia w grupie dzieci z uszkodzeniem słuchu 173

6.2.3. Samoocena kontaktów z rówieśnikami a formy kształcenia w grupie dzieci bez niepełnosprawności 174

6.3. Subiektywna integracja uczniów ze szkołą 175

6.3.1. Subiektywna integracja społeczna uczniów 175

6.3.1.1. Subiektywna integracja społeczna a formy kształcenia w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 176

6.3.1.2. Subiektywna integracja społeczna a formy kształcenia w grupie dzieci z uszkodzeniem słuchu 177

6.3.1.3. Subiektywna integracja społeczna a formy kształcenia w grupie dzieci bez niepełnosprawności 177

6.3.2. Subiektywna integracja emocjonalna uczniów 178

6.3.2.1. Subiektywna integracja emocjonalna a formy kształcenia w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 179

6.3.2.2. Subiektywna integracja emocjonalna a formy kształcenia w grupie dzieci z uszkodzeniem słuchu 180

6.3.2.3. Subiektywna integracja emocjonalna a formy kształcenia w grupie dzieci bez niepełnosprawności 180

6.3.3. Subiektywna integracja motywacyjna uczniów 181

6.3.3.1. Subiektywna integracja motywacyjna a formy kształcenia w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 183

6.3.3.2. Subiektywna integracja motywacyjna a formy kształcenia w grupie dzieci z uszkodzeniem słuchu 183

6.3.3.3. Subiektywna integracja motywacyjna a formy kształcenia w grupie dzieci bez niepełnosprawności 184

6.4. Szkolne predyktory rozwoju teorii umysłu u uczniów 185

6.5. Umiejętności szkolne uczniów 186

6.5.1. Umiejętności matematyczne uczniów 186

6.5.1.1. Umiejętności matematyczne a formy kształcenia w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 188

6.5.1.2. Umiejętności matematyczne a formy kształcenia w grupie dzieci z uszkodzeniem słuchu 189

6.5.1.3. Umiejętności matematyczne a formy kształcenia w grupie dzieci bez niepełnosprawności 189

6.5.2. Umiejętności językowe uczniów 190

6.5.2.1. Umiejętności językowe a formy kształcenia w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 191

6.5.2.2. Umiejętności językowe a formy kształcenia w grupie dzieci z uszkodzeniem słuchu 192

6.5.3. Umiejętności szkolne a rozwój teorii umysłu 193

6.5.2.3. Umiejętności językowe a formy kształcenia w grupie dzieci bez niepełnosprawności 193

6.5.3.1. Umiejętności szkolne a rozwój teorii umysłu w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 194

6.5.3.2. Umiejętności szkolne a rozwój teorii umysłu w grupie dzieci z uszkodzeniem słuchu 195

6.5.3.3. Umiejętności szkolne a rozwój teorii umysłu w grupie dzieci bez niepełnosprawności 195

6.6. Podsumowanie i wnioski 196

7. Indywidualne i rodzinne uwarunkowania rozwoju teorii umysłu u dzieci 203

7.1. Indywidualne uwarunkowania rozwoju teorii umysłu u dzieci 203

7.1.1. Umiejętności społeczne badanych dzieci 204

7.1.1.1. Umiejętności społeczne a formy kształcenia w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 205

7.1.1.2. Umiejętności społeczne a formy kształcenia w grupie dzieci z uszkodzeniem słuchu 206

7.1.1.3. Umiejętności społeczne a formy kształcenia w grupie dzieci bez niepełnosprawności 206

7.1.2. Indywidualne predyktory rozwoju teorii umysłu u dzieci 207

7.2. Rodzinne uwarunkowania rozwoju teorii umysłu u dzieci 208

7.2.1. Ogólna charakterystyka środowiska rodzinnego badanych dzieci 209

7.2.2. Style wychowawcze rodziców badanych dzieci 212

7.2.3. Rodzinne predyktory rozwoju teorii umysłu u dzieci 213

7.3. Podsumowanie i wnioski 215

Zakończenie 219

Bibliografia 227

Załączniki 267

Załącznik 1 267

Załącznik 2 270

Załącznik 3 275

Załącznik 4 277

Załącznik 5 278