"Energetyka a społeczeństwo"

Spis treści

6

7

Przedmowa 10

1. Dylematy współczesnej energetyki 14

1.1. Wstęp 14

1.2. Wyzwania współczesnego świata 14

1.3. Rozwój zrównoważony 16

1.4. Wpływ polityki ekologicznej na energetykę 19

1.4.1. Obecny stan środowiska 19

1.4.2. Energetyka głównym winowajcą 23

1.4.3. Środki zaradcze 25

1.4.4. Czynniki sukcesu 28

1.4.5. Bariery 30

1.5. Cele współczesnej polityki energetycznej 31

1.6. Literatura 36

2. Kultury energetyczne współczesnego świata 44

2.1. Wstęp 44

2.2. Opis systemu energetycznego 45

2.3. Pojęcie kultury energetycznej 48

2.3.1. Definicje kultury energetycznej 48

2.3.2. Składniki kultury energetycznej 50

2.3.3. Mierniki kultury energetycznej 50

2.4. Dekarbonizacja gospodarki 51

2.4.1. Zmiany w wykorzystywaniu tradycyjnych źródeł energii 51

2.4.2. Rozwój odnawialnych źródeł energii 52

2.4.3. Nowe techniki energetyczne 58

2.5. Poprawa sprawności przetwarzania energii pierwotnej 60

2.6. Poprawa sprawności wykorzystania nośników energii 62

2.7. Poszanowanie energii przez użytkowników 65

2.8. Liberalizacja rynków energii 72

2.9. Typy kultur energetycznych 73

2.10. Proces zmiany kultury energetycznej 79

2.11. Literatura 84

3. Socjologiczne aspekty energetyki 93

3.1. Wstęp 93

3.2. Socjologia energii 93

3.2.1. Historyczne teorie energetyczne 94

3.2.2. Współczesne teorie energetyczne 95

3.2.3. Potencjał socjologii energii 97

3.2.4. Wkład socjologii w rozwój energetyki (przykłady) 100

3.3. Badania opinii publicznej 103

3.3.1. Pojęcie opinii publicznej 104

3.3.2. Metody badania opinii publicznej 106

3.3.3. Wykorzystywanie wyników badania opinii publicznej 107

3.3.4. Typowe błędy przy badaniu opinii publicznej 108

3.3.5. Stopień wiarygodności opinii publicznej 109

3.3.6. Badania opinii publicznej w zakresie energetyki 110

3.4. Metody kształtowania opinii publicznej 111

3.4.1. Komunikacja władz ze społeczeństwem 111

3.4.2. Rola mediów w kształtowaniu opinii publicznej 112

3.4.3. Rola ekspertów w kształtowaniu opinii publicznej 114

3.4.4. Problemy ryzyka w oczach opinii publicznej 115

3.4.5. Manipulowanie opinią publiczną 120

3.5. Wpływ opinii publicznej na decyzje polityków 123

3.5.1. Związki państwa z opinią publiczną 123

3.5.2. Przyczyny nieufności do rządu 124

3.5.3. Badania wpływu opinii publicznej na decyzje rządu 125

3.5.4. Kto powinien być decydentem w sprawach energetyki? 128

3.5.5. Paternalizm w energetyce 129

3.5.6. Partycypacja społeczna w polityce energetycznej 130

3.5.7. Badania wpływu opinii publicznej na decyzje energetyczne 133

3.6. Społeczne aspekty zmiany kultury energetycznej 134

3.6.1. Ogólny stosunek społeczeństwa do sektora energetycznego 134

3.6.2. Ogólny stosunek sektora energetycznego do społeczeństwa 135

3.6.3. Czynniki zmiany kultury energetycznej 136

3.6.4. Metody kształtowania zachowań użytkowników energii 137

3.6.5. Edukacja energetyczna społeczeństwa 142

3.6.6. Metody pozyskiwania akceptacji społecznej dla nowej kultury energetycznej 147

3.6.7. Wpływ stylu życia na kulturę energetyczną 149

3.6.8. Efekt „odbicia się” 156

3.6.9. Badania zachowań odbiorców energii 157

3.7. Literatura 159

4. Stosunek społeczeństw do nowej kultury energetycznej 167

4.1. Wstęp 167

4.2. Stosunek społeczeństw do wyzwań współczesnego świata 168

4.2.1. Stosunek społeczeństw do zagrożeń cywilizacyjnych 168

4.2.2. Stosunek społeczeństw do efektu cieplarnianego 171

4.2.3. Percepcja szkodliwego wpływu energetyki na środowisko 173

4.3. Znajomość energetyki przez społeczeństwa 175

4.4. Stosunek społeczeństw do paliw kopalnych 179

4.4.1. Stosunek społeczeństw do węgla 179

4.4.2. Stosunek społeczeństw do ropy naftowej 181

4.5. Stosunek społeczeństw do energii jądrowej 182

4.4.3. Stosunek społeczeństw do gazu ziemnego 182

4.6. Stosunek społeczeństw do energii odnawialnej 189

4.6.1. Poparcie dla źródeł odnawialnych 190

4.6.2. Chęć pokrywania wysokich kosztów produkcji 194

4.6.3. Stosunek do energii wiatrowej 197

4.6.4. Stosunek do biomasy i biopaliw 201

4.6.5. Stosunek do innych źródeł odnawialnych 202

4.7. Stosunek społeczeństw do nowych technik energetycznych 205

4.8. Stosunek społeczeństw do oszczędzania energii 208

4.9. Stosunek społeczeństw do liberalizacji rynków energii 215

4.10. Literatura 218

5. Protesty społeczne przeciw inwestycjom energetycznym 222

5.1. Wstęp 222

5.2. Syndrom NIMBY 222

5.2.1. Definicja zjawiska 222

5.2.2. Rozmiary i skutki zjawiska 223

5.3. Przyczyny protestów społecznych 225

5.2.3. Rozwój badań nad konfliktami lokalizacyjnymi 225

5.3.1. Przyczyny polityczne 226

5.3.2. Przyczyny socjologiczne 227

5.3.3. Przyczyny ekonomiczne 228

5.3.4. Przyczyny etyczne 229

5.4. Rodzaje protestów społecznych 230

5.5. Sposoby rozwiązywania konfliktów lokalizacyjnych 232

5.5.1. Metody autorytarne 232

5.5.2. Metody ekonomiczne 235

5.5.3. Metody partycypacyjne 239

5.6. NIMBY a energetyka jądrowa 243

5.5.4. Analiza porównawcza metod 243

5.7. NIMBY a energetyka wiatrowa 248

5.8. Literatura 253

Zakończenie 255

Wykaz rycin 259

Wykaz tabel 260