"Edukacja przedporodowa"

Spis treści

OKRES PRENATALNY (ciąża) 18

1. Przebieg ciąży i rozwój dziecka od początku ciąży do porodu Agnieszka Bień, Marta Zarajczyk 20

1.1. Zmiany w organizmie matki 21

1.2. Rozwój dziecka w poszczególnych tygodniach ciąży – rozwój anatomiczny i emocjonalny, rozwój zmysłów 25

1.3. Rozwój więzi między rodzicami a nienarodzonym dzieckiem poprzez naukę dialogu prenatalnego, syndrom couvade 29

2. Opieka prenatalna Marta Zarajczyk, Agnieszka Bień 31

2.1. Czynniki mające wpływ na przebieg ciąży, zdrowie kobiety ciężarnej oraz jej dziecka 31

2.2. Pierwsza wizyta w poradni dla kobiet/poradni ginekologicznej, przebieg i częstotliwość kolejnych wizyt 34

2.3. Badania diagnostyczne, konsultacje i świadczenia zdrowotne realizowane przez lekarza lub położną w poszczególnych trymestrach ciąży 38

2.4. Plan opieki przedporodowej 41

2.5. Samoobserwacja w okresie ciąży 41

3. Styl życia w okresie ciąży Agnieszka Bień, Marta Zarajczyk 44

3.1. Styl życia 44

3.2. Zasady odżywiania 58

3.3. Aktywność fizyczna w okresie ciąży 65

4. Dolegliwości okresu ciąży i sposoby radzenia sobie z nimi Agnieszka Bień, Marta Zarajczyk 71

4.1. Zawroty głowy, omdlenia 71

4.2. Mdłości, wymioty, zgaga 72

4.3. Wzdęcia, zaparcia, hemoroidy i żylaki kończyn dolnych 73

4.4. Zmiany na skórze, rozstępy, obrzęki 75

4.5. Częste oddawanie moczu 78

4.6. Bóle głowy i kręgosłupa 78

4.7. Skurcze mięśni 81

4.8. Krwawienia z dziąseł 82

4.9. Dolegliwości przemawiające za natychmiastowym kontaktem z lekarzem 82

5. Profilaktyka chorób zakaźnych w okresie okołoporodowym Monika Ziarnik, Joanna Sosnowska, Beata Pięta 84

6. Problemy psychologiczne i emocjonalne kobiety i jej rodziny w okresie ciąży, porodu oraz połogu Beata Pięta, Anna Stolaś 102

7. Wybrane zagadnienia prawne dotyczące opieki okołoporodowej i ochrony macierzyństwa Grażyna Iwanowicz-Palus 114

7.1. Standard organizacyjny opieki okołoporodowej 115

7.2. Prawa pacjenta w okresie okołoporodowym 120

7.3. Opieka medyczna w okresie okołoporodowym 122

7.4. Ochrona prawna macierzyństwa – uprawnienia związane z rodzicielstwem 124

7.5. Wybrane świadczenia rodzinne 130

OKRES PORODU 136

8. Przygotowanie do porodu i plan porodu Mariola Kicia, Grażyna Iwanowicz-Palus 138

8.1. Przygotowanie fizyczne do porodu, przygotowanie do porodu wertykalnego 138

8.2. Sposoby radzenia sobie z lękiem podczas porodu 143

8.3. Znaczenie bólu porodowego 145

8.4. Wsparcie osoby bliskiej podczas porodu – poród rodzinny 146

8.5. Plan porodu – preferencje i oczekiwania rodzącej 148

9. Czynniki zwiastujące początek porodu, stany nagłe wymagające szybkiej hospitalizacji Mariola Kicia, Grażyna Iwanowicz-Palus 153

9.1. Stany nagłe wymagające szybkiej hospitalizacji 154

9.2. Postępowanie przy przyjęciu rodzącej na salę porodową 156

9.3. Dokumenty osobiste i dokumentacja ciąży niezbędna przy przyjęciu kobiety do szpitala oraz wyprawka do szpitala 158

10. Fizjologia porodu, poród aktywny, poród rodzinny Dorota Matuszyk, Justyna Kot, Klaudia Sieńko-Hans 164

10.1. Postępowanie w poszczególnych okresach porodu – ogólne zasady 165

10.2. Postępowanie w poszczególnych okresach porodu – zgodnie z założeniami standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej 168

10.3. Rola i zadania osoby towarzyszącej podczas pierwszego i drugiego okresu porodu 173

10.4. Monitorowanie stanu dziecka i czynności skurczowej macicy podczas porodu 174

10.5. Przygotowanie do ochrony krocza 179

10.6. Ćwiczenia relaksacyjne podczas porodu – rola oddechu 181

10.7. Przyjmowanie dogodnych pozycji przynoszących ulgę rodzącej 182

10.8. Immersja wodna i poród w wodzie 184

11. Pozycje wertykalne w pierwszym i drugim okresie porodu, udogodnienia porodowe Paula Janczyk, Barbara Prażmowska 189

11.1. Ruch w trakcie porodu 190

11.2. Pozycje w trakcie pierwszego i drugiego okresu porodu 193

11.3. Udogodnienia porodowe 202

12. Łagodzenie bólu porodowego: metody niefarmakologiczne i farmakologiczne Elżbieta Sibiga, Paula Janczyk 204

12.1. Ból podczas porodu 205

12.2. Niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu 209

12.3. Farmakologiczne metody łagodzenia bólu 213

13. Kontakt matki z dzieckiem „skóra do skóry” Dorota Ćwiek, Bożena Kulesza-Brończyk 223

14. Cięcie cesarskie – korzyści i zagrożenia dla matki i dziecka, powikłania wczesne i późne po cięciu cesarskim Grażyna Bączek 229

15. Możliwości deponowania tkanek popłodu w celu pozyskania komórek macierzystych Grażyna Iwanowicz-Palus 237

16. Opieka w okresie połogu Magdalena Humaj-Grysztar, Julia Nawrot, Katarzyna Kopeć-Godlewska 250

16.1. Przebieg połogu 251

16.2. Styl życia w okresie połogu 257

16.3. Powrót płodności po porodzie 260

16.4. Opieka w okresie połogu w środowisku domowym 262

17. Psychologiczne aspekty połogu Beata Pięta, Anna Stolaś 266

18. Fizjologia laktacji Bożena Kulesza-Brończyk, Dorota Ćwiek 278

18.1. Czynniki warunkujące proces laktacji 280

18.2. Budowa piersi, budowa jamy ustnej dziecka, motoryka ssania 283

18.3. Czynniki zaburzające proces laktacji 286

18.4. Przeciwwskazania do karmienia piersią, wskazania do czasowej rezygnacji z karmienia piersią 291

18.5. Składniki pokarmu oraz jego zmienność 294

18.6. Korzyści z karmienia piersią 296

18.7. Sprzęt medyczny wspomagający podczas karmienia piersią 300

19. Sytuacje trudne i problemy w laktacji Dorota Ćwiek, Bożena Kulesza-Brończyk 304

19.1. Trudności pojawiające się na początku laktacji 304

19.2. Problemy w czasie laktacji 314

19.3. Relaktacja 332

20. Rozszerzanie diety niemowlęcia. Odżywianie i używki podczas laktacji Dorota Ćwiek, Bożena Kulesza-Brończyk 340

20.1. Rozszerzanie diety niemowlęcia 341

20.2. Odżywianie kobiety w czasie laktacji 345

OKRES POPORODOWY (połóg) 348

20.3. Stosowanie używek w okresie laktacji 348

21. Opieka nad noworodkiem Agnieszka Skurzak, Grażyna Iwanowicz-Palus 353

21.1. Postępowanie z noworodkiem po urodzeniu na sali porodowej 354

21.2. Opieka nad noworodkiem zgodnie z założeniami standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej 361

21.3. Działania profi laktyczne wykonywane u noworodka 363

21.4. Pielęgnacja noworodka 370

21.5. Postępowanie w stanach przejściowych okresu noworodkowego 377

22. Informacje i zalecenia dla rodziców odnośnie postępowania z dzieckiem w domu Agnieszka Skurzak, Grażyna Iwanowicz-Palus 383

22.1. Sposoby komunikacji rodziców z dzieckiem 384

22.2. Kontakt dziecka z otoczeniem 385

22.3. Wyprawka noworodka i ubiór dziecka 385

22.4. Dolegliwości mogące wzbudzać niepokój u rodziców i sposoby radzenia sobie z nimi 387

22.5. Pierwsza pomoc przedmedyczna w sytuacjach nagłych 391

22.6. Alternatywne metody pielęgnacji i opieki nad dzieckiem 393

22.7. Rozwój dziecka w pierwszym roku życia 395

OKRES OKOŁOPORODOWY 400

23. Zasady funkcjonowania i możliwości wsparcia w okresie okołoporodowym Monika Przestrzelska 402

23.1. Rodzaje wsparcia społecznego 403

23.2. Wsparcie społeczne w ciąży fizjologicznej i w ciąży powikłanej 406

23.3. Ustalanie ojcostwa 412

23.4. Adopcja dziecka w Polsce 414

23.5. Szczególne uprawnienia kobiet w ciąży 416

23.6. Opieka nad kobietą w okresie okołoporodowym w sytuacjach szczególnych 419

Załączniki 427

Słownik terminów medycznych 482

Skorowidz 488