"Fizjoterapia w onkologii"

Table of Contents

1. Znaczenie fizjoterapii w onkologii 16

1.1. Rola aktywności fizycznej osób leczonych z powodu nowotworów złośliwych 27

1.1.1. Rola aktywności fizycznej bezpośrednio przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego 28

1.1.2. Rola aktywności fizycznej w trakcie prowadzenia leczenia onkologicznego 29

1.1.3. Rola aktywności fizycznej po zakończeniu leczenia onkologicznego 30

2. Fizjoterapia po chirurgicznym leczeniu nowotworów złośliwych 32

2.1. Kinezyterapia po chirurgicznym leczeniu nowotworów złośliwych 35

2.2. Fizykoterapia po chirurgicznym leczeniu nowotworów złośliwych 37

2.2.1. Fizykoterapia we wczesnym okresie po zabiegu operacyjnym 37

2.2.2. Fizykoterapia w późnym okresie po zabiegu chirurgicznym 38

2.3. Masaż po chirurgicznym leczeniu nowotworów złośliwych 39

2.4. Metody specjalne fizjoterapii po leczeniu nowotworów złośliwych 41

2.4.1. Kinesiology taping w fizjoterapii w onkologii 44

2.5. Fizjoterapia w uzdrowisku 46

3. Fizjoterapia pacjentów poddanych radioterapii 48

3.1. Kliniczne podstawy radioterapii 49

3.2. Rodzaje radioterapii 49

3.3. Sposoby aplikacji radioterapii 50

3.4. Powikłania i skutki radioterapii 50

3.5. Kinezyterapia chorych poddanych radioterapii 57

3.6. Fizykoterapia chorych poddanych radioterapii 59

3.7. Masaż chorych poddanych radioterapii 62

4. Fizjoterapia chorych leczonych systemowo 64

4.1. Następstwa leczenia systemowego 64

4.2. Rodzaje leczenia systemowego 65

4.2.1. Chemioterapia 65

4.2.2. Hormonoterapia 66

4.2.3. Terapie celowane w onkologii 66

4.3. Skuteczność leczenia systemowego 67

4.3.1. Objawy niepożądane w przebiegu leczenia nowotworu 67

4.4. Kinezyterapia pacjentów poddanych leczeniu systemowemu 70

4.5. Fizykoterapia chorych poddanych leczeniu systemowemu 73

4.6. Masaż chorych poddanych leczeniu systemowemu 74

5. Fizjoterapia pacjentów z obrzękami chłonnymi po leczeniu nowotworów złośliwych 76

5.1. Fizjoterapia w obrzęku chłonnym 79

5.1.1. Kinezyterapia pacjentów z obrzękami chłonnymi 79

5.1.2. Fizykoterapia pacjentów z obrzękami chłonnymi 81

5.1.3. Masaż pacjentów z obrzękami chłonnymi 82

6. Fizjoterapia pacjentów z ograniczeniem ruchomości stawowej i tkankowej po leczeniu nowotworów złośliwych 94

6.1. Zastosowanie technik rozluźniania mięśniowo-powięziowego w fizjoterapii onkologicznej 95

6.2. Terapia ograniczeń ruchomości tkankowej spowodowanej bliznami po onkologicznym leczeniu operacyjnym i uzupełniającym 99

6.3. Zastosowanie techniki poizometrycznej relaksacji mięśni w fizjoterapii onkologicznej 101

6.4. Inne techniki wykorzystywane do zwiększania ruchomości stawowej i tkankowej u pacjentów leczonych z powodu choroby nowotworowej 102

7. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami czynności układu nerwowego po leczeniu nowotworów złośliwych 106

8. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami czynności układu oddechowego po leczeniu nowotworów złośliwych 112

9. Fizjoterapia pacjentów z ograniczeniami sprawności i wydolności fizycznej po leczeniu nowotworów złośliwych 120

9.1. Fizjoterapia w ograniczeniach wydolności fizycznej 120

9.2. Fizjoterapia w ograniczeniach sprawności fizycznej 125

9.2.1. Kinezyterapia w ograniczeniach sprawności fizycznej 125

9.2.2. Fizykoterapia w ograniczeniach sprawności fizycznej 129

9.2.3. Masaż w ograniczeniach sprawności fizycznej 130

10. Fizjoterapia w zapobieganiu i uśmierzaniu bólu po leczeniu onkologicznym 132

10.1. Ból w chorobie nowotworowej 133

10.1.1. Częstość występowania bólu nowotworowego 133

10.1.2. Specyfika bólu nowotworowego 133

10.1.3. Patogeneza bólu nowotworowego 134

10.1.4. Diagnostyka bólu nowotworowego 134

10.1.5. Leczenie bólu nowotworowego 135

10.2. Fizjoterapeuta wobec bólu nowotworowego 136

10.3. Fizjoterapia w leczeniu pacjentów z bólem w przebiegu choroby nowotworowej 137

11. Fizjoterapia w terminalnym okresie choroby nowotworowej 140

11.1. Kinezyterapia w terminalnym okresie choroby nowotworowej 143

11.2. Fizykoterapia w terminalnym okresie choroby nowotworowej 145

11.3. Masaż w terminalnym okresie choroby nowotworowej 147

11.4. Fizjoterapia w przypadku najczęstszych objawów zaawansowanego stadium choroby nowotworowej 148

12. Organizacja fizjoterapii w onkologii 152

12.1. Wytyczne dotyczące postępowania i odpowiedniej organizacji fizjoterapii w onkologii 158

12.1.1. Wczesna fizjoterapia w onkologii 158

12.1.2. Późna fizjoterapia w onkologii 158

12.1.3. Fizjoterapia uzdrowiskowa w onkologii 158

12.1.4. Fizjoterapia ambulatoryjna w onkologii 158

12.1.5. Fizjoterapia w warunkach domowych w onkologii 159

12.1.6. Fizjoterapia ogólnoustrojowa w onkologii w warunkach oddziału/ośrodka rehabilitacji dziennej 159

12.1.7. Fizjoterapia ogólnoustrojowa w onkologii w warunkach oddziału stacjonarnego szpitalnego 159

13. Fizjoterapia pacjentek leczonych z powodu raka piersi 162

13.1. Powikłania i skutki uboczne radykalnego leczenia chirurgicznego raka piersi 164

13.2. Fizjoterapia po doszczętnych zabiegach chirurgicznych z powodu raka piersi 165

13.2.1. Zalecenia dla kobiet po odjęciu piersi i węzłów chłonnych dołu pachowego 172

13.3. Fizjoterapia chorych z zespołem sznura w dole pachowym po leczeniu raka piersi 174

13.4. Fizjoterapia w przypadku blizn po leczeniu chirurgicznym raka piersi 177

13.5. Fizjoterapia w przypadku zmęczenia po leczeniu raka piersi 178

13.6. Program fizjoterapii kobiet chorych na raka piersi opracowany i realizowany w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie 179

13.6.1. Fizjoterapia w okresie szpitalnym 180

13.6.2. Fizjoterapia ambulatoryjna 181

13.6.3. Kinezyterapia 181

13.6.4. Masaż 182

13.6.5. Hydroterapia 183

13.6.6. Fizykoterapia 183

14. Fizjoterapia po rekonstrukcji piersi 184

14.1. Fizjoterapia przedoperacyjna 186

14.2. Fizjoterapia po rekonstrukcji piersi z użyciem ekspandera i endoprotezy lub ekspanderoprotezy 186

14.3. Fizjoterapia po rekonstrukcji piersi z użyciem wyspowego płata skórno-mięśniowego z mięśnia najszerszego grzbietu i endoprotezy 188

14.4. Fizjoterapia po rekonstrukcji piersi z użyciem poprzecznego wyspowego płata skórno mięśniowego z mięśnia prostego brzucha 189

15. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu raka płuc 192

16. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu nowotworów przewodu pokarmowego 202

17. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu nowotworów okolicy głowy i szyi 212

17.1. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami ruchomości w odcinku szyjnym kręgosłupa i obręczy barkowej po zabiegach na układzie chłonnym szyi 214

17.2. Fizjoterapia pacjentów z obrzękiem limfatycznym po operacjach i leczeniu uzupełniającym nowotworów okolicy głowy i szyi 215

17.1.1. Fizykoterapia 215

17.2.1. Chwyty stosowane w MDL głowy i szyi 216

17.2.2. Kompresjoterapia 217

17.2.3. Manualny drenaż limfatyczny (MDL) głowy i karku oraz głowy i szyi 218

17.3. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami czynności w obrębie obręczy kończyny górnej i szyi po onkologicznych operacjach węzłowych w rejonie głowy i szyi 227

17.3.1. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami ruchomości w obrębie obręczy kończyny górnej i szyi po onkologicznych operacjach węzłowych w rejonie głowy i szyi 229

17.3.2. Techniki powięziowe 231

17.3.3. Techniki poprawiające zakresy ruchów w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa i obręczy barkowej 231

17.3.4. Techniki stymulacji nerwowo-mięśniowej 232

17.3.5. Kinezyterapia 233

17.4. Fizjoterapia pacjentów po całkowitym usunięciu krtani 236

17.4.1. Fizjoterapia w okresie szpitalnym 238

17.4.2. Funkcjonalna fizjoterapia w okresie poszpitalnym 239

17.5. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami połykania po leczeniu nowotworów głowy i szyi 245

17.5.1. Fizjologia i zaburzenia fazy ustnej (oralnej) połykania u pacjentów po leczeniu onkologicznym w okolicach głowy i szyi 245

17.5.2. Fizjologia i zaburzenia fazy gardłowej połykania u pacjentów po leczeniu onkologicznym w okolicach głowy i szyi 252

17.5.3. Fizjologia i zaburzenia fazy przełykowej połykania u pacjentów po leczeniu onkologicznym w okolicach głowy i szyi 256

17.6. Fizjoterapia w zaburzeniach czynności nerwu twarzowego po operacjach onkologicznych w okolicy głowy i szyi 257

17.6.1. Zastosowanie fizykoterapii i masażu w pooperacyjnych onkologicznych porażeniach nerwu twarzowego 260

17.7. Fizjoterapia w zaburzeniach układu stomatognatycznego po leczeniu nowotworów okolicy głowy i szyi 261

17.7.1. Etap szpitalny 264

17.7.2. Etap poszpitalny 265

17.8. Fizjoterapia po zabiegach rekonstrukcyjnych w obrębie głowy i szyi 274

18. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu raka prostaty 280

18.1. Kinezyterapia pacjentów leczonych z powodu raka prostaty 283

18.1.1. Ćwiczenia napinania mięśni zwieraczy cewki moczowej 284

18.1.2. Trening pęcherza moczowego 285

18.1.3. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie kończyn dolnych i brzucha 286

18.1.4. Trening wytrzymałościowy 287

18.2. Fizykoterapia pacjentów leczonych z powodu raka prostaty 289

18.3. Masaż pacjentów leczonych z powodu raka prostaty 289

18.4. Fizjoterapia chorych z nietrzymaniem moczu w wyniku leczenia raka gruczołu krokowego prowadzona w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie 292

18.4.1. Fizjoterapia pooperacyjna 292

18.4.2. Fizjoterapia ambulatoryjna 293

19. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu nowotworów tkanek miękkich i kości 294

19.1. Fizjoterapia w leczeniu przedziałowym nowotworów tkanek miękkich 297

19.2. Fizjoterapia w leczeniu oszczędzającym kończynę górną 298

19.3. Fizjoterapia po zabiegach oszczędzających kończynę dolną 299

19.3.1. Fizjoterapia chorych z endoprotezą stawu kolanowego 299

19.3.2. Fizjoterapia chorych z endoprotezą stawu biodrowego 300

19.3.3. Fizjoterapia chorych po hemipelwektomii wewnętrznej 301

19.4. Fizjoterapia po amputacjach w obrębie kończyn dolnych 302

20. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu nowotworów układu rodnego 304

20.1. Kinezyterapia w okresie przedoperacyjnym 308

20.2. Kinezyterapia w okresie pooperacyjnym 310

21. Fizjoterapia chorych leczonych z powodu nowotworów układu nerwowego 318

Test sprawdzający zdobytą wiedzę 328

Piśmiennictwo 334

Skorowidz 346