"Antropogeniczne zmiany środowiska przyrodniczego Ziemi"

Identyfikator Librowy: 226738

Spis treści

Wprowadzenie 10

1. Zagadnienia ogólne 14

Środowisko przyrodnicze Ziemi 15

Powstanie i ewolucja 17

Struktura i funkcjonowanie 20

Zasoby środowiska przyrodniczego Ziemi. Podział i ogólna charakterystyka 25

Antropopresja. Znaczenie terminu i charakterystyczne cechy tego zjawiska 29

Podstawowe pojęcia związane z antropopresją 33

Rys historyczny antropopresji 38

Krajobraz w warunkach antropopresji 46

Współczesny stan i charakter antropogenicznych zmian w środowisku przyrodniczym Ziemi. Ogólny zarys problemu 53

2. Litosfera w warunkach antropopresji 62

Charakterystyka ogólna litosfery 63

Antropogeniczne zmiany w litosferze 67

Antropopresja w litosferze na ziemiach polskich 100

Górnicze zmiany w litosferze – podsumowanie 112

Antropogeniczne przeobrażenia powierzchni Ziemi 114

Historia antropogenicznego przekształcenia powierzchni Ziemi 114

Rola rzeźby terenu w migracji zanieczyszczeń 132

Podsumowanie. Model antropogenicznych zmian w litosferze 133

3. Pedosfera w warunkach antropopresji 136

Gleba i jej znaczenie w środowisku i życiu człowieka 137

Pedosfera 137

Antropogeniczne przeobrażenia gleb 144

Przeobrażenia gleb typu geomechanicznego 148

Przeobrażenia gleb typu hydrologicznego 150

Degradacja fizyczna gleb 153

Wodna erozja gleb 155

Erozja eoliczna (wietrzna) gleb 165

Degradacja biologiczna gleb. Zmęczenie gleby 173

Degradacja chemiczna gleb 173

Zakwaszenie (acydyfikacja) gleb 174

Alkalizacja gleb 178

Zasolenie (salinizacja) gleb 179

Zanieczyszczenie gleb 185

Rola gleb w obiegu zanieczyszczeń 199

Gleby antropogeniczne 200

Podsumowanie. Model antropogenicznych przemian pedosfery 203

4. Atmosfera w warunkach antropopresji 206

Skład, budowa, funkcjonowanie i charakterystyczne cechy atmosfery ziemskiej, ze szczególnym uwzględnieniem troposfery 207

Troposfera 213

Wpływ człowieka na atmosferę i klimat w aspektach lokalnym, regionalnym i globalnym 219

Wpływ człowieka na atmosferę w ujęciu historycznym 220

Zanieczyszczenie powietrza 224

Uwarunkowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu 241

Sfery działalności człowieka jako źródło zanieczyszczenia atmosfery 250

Niekorzystne zjawiska związane z zanieczyszczeniem atmosfery 261

Podsumowanie. Atmosfera w warunkach antropopresji 304

5. Hydrosfera w warunkach antropopresji 306

Ogólna charakterystyka hydrosfery 307

Rola i znaczenie wody w środowisku i życiu człowieka 314

Rola hydrosfery w obiegu zanieczyszczeń 314

Zróżnicowanie, zasoby i wykorzystywanie wód na Ziemi 320

Antropogeniczne zmiany stosunków wodnych na Ziemi 327

Zanieczyszczenie wód – problem regionalny, czy już globalny? 327

Antropogeniczne zmiany zasobów wodnych Ziemi 337

Antropogeniczne przeobrażenia rzek 346

Antropogeniczne przeobrażenia jezior 369

Antropogeniczne przeobrażenia obszarów wodno-błotnych 381

Zbiorniki wodne 383

Antropogeniczne przeobrażenia wód morskich i oceanicznych 386

Antropogeniczne przeobrażenia wód podziemnych 405

Ochrona wód – zagadnienia wybrane 413

Podsumowanie. Model antropogenicznych przeobrażeń hydrosfery 430

6. Biosfera w warunkach antropopresji 438

Charakterystyczne cechy, struktura i funkcjonowanie biosfery 439

Antropogeniczne przeobrażenia biosfery w ujęciu historycznym 466

Antropogeniczne zagrożenia i przeobrażenia świata roślinnego na Ziemi 472

Antropogeniczne zagrożenia i przeobrażenia zbiorowisk leśnych na Ziemi 473

Działalność antropogeniczna w pozostałych zbiorowiskach roślinnych na Ziemi 520

Wpływ człowieka na wymieranie i zmiany gatunków roślin na Ziemi 529

Antropogeniczne zagrożenia i przeobrażenia świata zwierzęcego na Ziemi 539

Główne zagrożenia dla świata zwierzęcego na Ziemi 539

Działania ochronne na rzecz ratowania zagrożonych gatunków zwierząt 557

Antropogeniczne przeobrażenia biosfery w morzach i oceanach – wybrane zagadnienia 561

Przeobrażanie biosfery przez człowieka – zagadnienia ogólne 565

Rola biosfery w obiegu zanieczyszczeń 579

Podsumowanie. Model antropogenicznych przekształceń biosfery 583

7. Antroposfera i antropopresja we współczesnym świecie 586

Antroposfera jako nowa przestrzeń środowiska przyrodniczego Ziemi 587

Charakterystyczne cechy, struktura i funkcjonowanie antroposfery 587

Współczesne środowisko dużego miasta jako przykład znacznie przeobrażonego wskutek antropopresji fragmentu przestrzeni antroposfery 592

Antropopresja jako zjawisko pozytywne w środowisku przyrodniczym Ziemi 634

Antropopresja jako globalny problem współczesności 637

Czy potrafi my radzić sobie z antropopresją negatywną? 640

Edukacja ekologiczna a ochrona środowiska 690

Podsumowanie. Model środowiska przyrodniczego Ziemi w warunkach antropopresji 692

Literatura 698

Indeks terminów 712

Indeks nazw geograficznych 732