"Mentalność Polaków"

Spis treści

WPROWADZENIE 7

ROZDZIAŁ PIERWSZY: ORIENTACJE INDYWIDUALNE A SYSTEM SPOŁECZNY 11

1. Wstęp 11

2. Pojęcie orientacji indywidualnej 12

3. Orientacje indywidualne a funkcjonowanie systemu społecznego 17

4. O orientacji indywidualizm - kolektywizm 25

5. Orientacja produktywna i orientacja receptywna 32

6. Odróżnienie produktywność - receptywność a interes indywidualny i zbiorowy 37

7. Orientacje na podmiotowość i na podporządkowanie 44

ROZDZIAŁ DRUGI: WIZJE PORZĄDKU SPOŁECZNEGO W POLSCE: STAN POŻĄDANY, PERCEPCJA RZECZYWISTOŚCI, WYJAŚNIENIE PRZYCZYN KRYZYSU 54

1. Wstęp 54

2. Koncepcja dobrego społeczeństwa 54

3. Postrzeganie systemu demokracji politycznej, nagradzania i nierówności 67

4. Jednostka czy system. Postrzeganie przyczyn funkcjonowania życia społecznego 79

ROZDZIAŁ TRZECI: ELEMENTY ORIENTACJI INDYWIDUALISTYCZNEJ I KOLEKTYWISTYCZNEJ W SPOŁECZEŃSTWIE POLSKIM 88

1. Normatywny indywidualizm - kolektywizm 88

2. Indywidualizm - kolektywizm: cechy osobowe 93

3. Ekspansywny indywidualizm - wartości rodzicielskie 97

4. Prospołeczność - wartości rodzicielskie 105

5. Wizja natury ludzkiej: pesymistyczna - optymistyczna 106

6. Podsumowanie 111

ROZDZIAŁ CZWARTY: ORIENTACJE PRODUKTYWNA I RECEPTYWNO-ROSZCZENIOWA W POLSCE 114

1. Elementy orientacji produktywnej - receptywnej 114

2. Elementy orientacji roszczeniowej 129

ROZDZIAŁ PIĄTY: ORIENTACJA PODMIOTOWOŚĆ - PODPORZĄDKOWANIE W SPOŁECZEŃSTWIE POLSKIM 142

1. Podmiotowość - podporządkowanie w trzech sferach życia społecznego: centralnego systemu politycznego, społeczności lokalnej i w rodzinie 142

2. Pożądany model władzy 156

ROZDZIAŁ SZÓSTY: KONKLUZJE: TYPY MENTALNOŚCI WSPÓŁCZESNYCH POLAKÓW 177

1. Wymiary i typy mentalności 177

2. Typy mentalności a wartości-ideały i postawy w stosunku do systemu realnego socjalizmu 186

3. Społeczny zasięg typów mentalności 190

4. Zakończenie 205

Charakterystyka próby 208

ROZDZIAŁ SIÓDMY: DZIESIĘĆ LAT PÓŹNIEJ. PRZEMIANY PERCEPCJI ŁADU SPOŁECZNEGO, STRATEGII PRZYSTOSOWAWCZYCH ORAZ MENTALNOŚCI SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO W LATACH 1988-1998 211

1. Wstęp 211

2. Postrzeganie funkcjonowania ładu społeczno-gospodarczego i polityczno-prawnego 212

2.1. Postrzeganie ładu społeczno-gospodarczego 215

2.2. Postrzeganie ładu polityczno-prawnego 220

3. Kilka uwag o pojęciu mentalności. Trzy aspekty mentalności zbiorowej 222

4. Przemiany mechanizmów kształtujących mentalność 226

5. Wybrane wyniki badań porównawczych. Przemiany poszczególnych wymiarów mentalności 1988-1998 228

6. Kształtowanie się nowych całościowych typów mentalności w 1998 roku 236

7. Przemiany w stosunku do rzeczywistości a nowe strategie przystosowawcze 241

KWESTIONARIUSZ 246

METRYCZKA 262

BIBLIOGRAFIA 268

INDEKS NAZWISK 274