"Nierównowagi globalne a stabilność międzynarodowego systemu walutowego. Analiza na przykładzie akumulacji rezerw walutowych"

Identyfikator Librowy: 242347

Spis treści

Wstęp 12

Rozdział I. Zjawisko, skala oraz przyczyny globalnej nierównowagi płatniczej 18

1. Zdefiniowanie pojęcia globalnej nierównowagi płatniczej 18

1.1. Koncepcja nierównowagi globalnej – alternatywne spojrzenia i problemy metodolo- giczne 23

1.2. Koncepcja trwałości nierównowagi globalnej (sustainability of global imbalances) 30

2. Statystyczne problemy pomiaru nierównowag globalnych 35

2.1. Rozbieżności w pomiarach globalnych nierównowag 35

2.2. Metody pomiaru nierównowag globalnych 36

2.2.1. Statystyczne miary światowych pozycji zewnętrznych z tytułu rachunku obrotów bieżących (World current account positions) 36

2.2.2. Statystyczne miary zagranicznych pozycji inwestycyjnych 40

2.2.3. Wskaźniki zniekształceń (indicators of distortions) 43

2.2.4. Wskaźniki ryzyka (indicators of risks) 44

3. Historyczne doświadczenia gospodarki światowej ze stanem nierównowagi płatniczej 49

3.1. Periodyzacja globalnych nierównowag 49

3.2. Nierównowaga globalna w systemie z Bretton Woods 54

3.3. Nierównowaga globalna w latach 70 i 80 55

4. Determinanty nierównowag globalnych 56

4.1. Czynniki strukturalne i cykliczne 57

4.2. Potencjalne determinanty salda CA i międzynarodowej pozycji inwestycyjnej 59

4.3. Rola czynnika systemowego. Asymetria międzynarodowego systemu walutowego jako determinanta nierównowag globalnych 67

5. Dystrybucja nierównowagi płatniczej w gospodarce światowej 75

6. Kategoria uporczywości nierównowagi (persistency of imbalances) w ujęciu historycznym 79

7. Podsumowanie 85

Rozdział II. Mechanizmy dostosowawcze w nierównowadze globalnej 88

1. Funkcjonowanie międzynarodowego mechanizmu dostosowawczego na tle ewolucji msw 90

1.1. Międzynarodowy mechanizm dostosowawczy w systemie waluty złotej i w okresie międzywojennym 90

1.2. Międzynarodowy mechanizm dostosowawczy w systemie walutowym z Bretton Woods 92

1.3. Międzynarodowy mechanizm dostosowawczy w systemie wielodewizowym 95

2. Problemy procesu dostosowawczego w systemie wielodewizowym 97

2.1. Asymetria mechanizmu dostosowawczego w systemie wielodewizowym 97

2.2. Czynniki determinujące przebieg procesów dostosowawczych 99

2.3. Rola czynnika systemowego w procesie dostosowawczym 101

3. Kanały dostosowawcze nierównowag globalnych w ramach systemu wielodewizowego 106

3.1. Systematyzacja kanałów dostosowawczych 106

3.2. Rola kursu walutowego w procesie dostosowawczym 109

3.3. Kanał wyceny w procesie dostosowawczym 112

3.4. Rola przepływów kapitału w procesach korekty nierównowag globalnych 118

3.4.1. Przepływy prywatnego kapitału portfelowego 118

3.4.2. Rola kanału zewnętrznej polityki finansowej 120

4. Zasadność koordynacji polityk makroekonomicznych w skali międzynarodowej 122

4.1. Argumenty przemawiające za polityką koordynacji 122

4.2. Doświadczenia gospodarki światowej z koordynacją polityk makroekonomicznych 123

5. Rola krajów nadwyżkowych procesie dostosowawczym – koncepcje historyczne 125

5.1. Koncepcja J. Keynesa 125

5.2. Koncepcja P. Volckera 126

6. Doświadczenia gospodarki światowej z procesami dostosowawczymi 127

6.1. Doświadczenia z procesami dostosowawczymi krajów deficytowych 127

6.2. Doświadczenia z procesami dostosowawczymi krajów nadwyżkowych 135

7. Podsumowanie 138

Rozdział III. Koncepcje objaśniające współczesną nierównowagę globalną. Osie nierównowag i ich uwarunkowania 140

1. Specyfika współczesnej globalnej nierównowagi płatniczej 142

2. Analiza determinant współczesnych nierównowag globalnych 143

2.1. Determinanty strukturalne 143

2.1.1. Gospodarcza i finansowa integracja w skali globalnej 144

2.1.2. Rola rozwoju systemu finansowego i instytucji 145

2.1.3. Wygładzenie cyklu gospodarczego w USA 147

2.1.4. Inne czynniki strukturalne 147

2.2. Determinanty cykliczne 148

2.2.1. Nierównowaga w oszczędnościach i inwestycjach sektora prywatnego 148

2.2.2. Nierównowaga w oszczędnościach i inwestycjach sektora publicznego 150

3. Analiza zjawiska nierównowag globalnych od strony formułowanych koncepcji 153

3.1. Koncepcje absorpcyjne 154

3.2. Koncepcja Bretton Woods II 155

3.3. Koncepcja global saving glut (globalnej nadobfitości oszczędności) 159

3.4. Koncepcja nadpłynności gospodarki światowej 163

3.5. Kierunek przyczynowości nierównowag globalnych 164

4. Rola czynników finansowych we współczesnych nierównowagach globalnych 166

4.1. Globalne warunki monetarne i monetarny kanał transmisji nierównowag globalnych 166

4.2. Kształtowanie się międzynarodowej pozycji inwestycyjnej w ujęciu globalnym 169

5. Rola ropy naftowej we współczesnej nierównowadze płatniczej 172

5.1. Rola ropy w nierównowagach globalnych i kanały transmisji 172

5.2. Współczesny szok naftowy a nierównowagi globalne 174

6. Alternatywne poglądy na sustainability i mechanizmy korekty współczesnej nierównowagi globalnej 180

6.1. Alternatywne poglądy na sustainability nierównowagi globalnej i jej wpływu na stabilność finansową 180

6.2. Alternatywne scenariusze procesów dostosowawczych współczesnej nierównowagi globalnej 181

6.3. Alternatywne poglądy na kanały dostosowawcze 186

6.3.1. Rola kanału kursowego w procesie dostosowawczym 186

6.3.2. Rola kanału wyceny 188

6.3.3. Rola kanału handlowego 190

7. Główne „osie nierównowag”. Uwarunkowania polityki makroekonomicznej, wskaźniki nierównowag zewnętrznych i rola w globalnej nierównowadze płatniczej 192

7.1. Stany Zjednoczone 192

7.1.1. Kształtowanie się salda CA i międzynarodowej pozycji inwestycyjnej 192

7.1.2. Struktura zagranicznego popytu na amerykańskie aktywa finansowe 200

7.1.3. Implikacje finansowania nierównowag globalnych przepływami kapitału dłużnego 205

7.2. Kluczowe kraje nadwyżkowe 206

7.2.1. Nadwyżkowe kraje azjatyckie 207

7.2.2. Japonia i pozostałe kraje azjatyckie 208

7.2.3. Chiny 211

7.2.3.1. Kształtowanie się zewnętrznej pozycji płatniczej i źródła nadwyżek płatniczych 213

7.2.3.2. Polityka kursowa i monetarna oraz uwarunkowania akumulacji rezerw 217

7.3. UGiW a międzynarodowa nierównowaga płatnicza 222

7.3.1. Zewnętrzna sytuacja płatnicza a nierównowagi płatnicze wewnątrz UGiW 223

7.3.2. Kanały transmisji zagranicznych nierównowag płatniczych do UGiW 225

7.3.3. Korekta nierównowagi globalnej a UGiW 227

8. Podsumowanie 232

Rozdział IV. Rezerwy walutowe w alokacji płynności międzynarodowej 234

1. Rezerwy walutowe a płynność międzynarodowa 236

2. Podaż płynności międzynarodowej. Alternatywne techniki dostarczania walutowej pomocy płynnościowej 239

2.1. Podaż płynności międzynarodowej a globalna dynamika rezerw 245

2.2. Płynność międzynarodowa a zaufanie rynków. Paradoks Triffina 250

3. Popyt na rezerwy walutowe – ewolucja koncepcji teoretycznych 251

3.1. Kierunki ewolucji teorii popytu na rezerwy 251

3.2. Popyt na rezerwy jako czynnik stabilizujący krajowy system finansowy 253

3.3. Koncepcje behawioralne – „Mrs’s Machlup’s Wardrobe” i „Keeping up with the Joneses” 257

4. Współczesne motywy akumulowania rezerw 258

4.1. Współczesna interpretacja motywu przezornościowego 258

4.2. Motyw interwencyjny (“Exchange rate stability”) 261

4.3. Rola rynku finansowego. Popyt na rezerwy jako „Efekt by-pass” i skutek słabego rozwoju rynku finansowego 263

4.4. Akumulacja rezerw walutowych jako przykład niekonwencjonalnej polityki monetarnej 265

5. Miary adekwatności poziomu rezerw 266

6. Determinanty kompozycji rezerw walutowych i czynniki dywersyfikacji 271

7. Akumulacja aktywów zagranicznych netto-źródła pochodzenia i wpływ na gospodarkę 276

7.1. Źródła akumulacji aktywów zagranicznych netto 276

7.2. Akumulacja aktywów zagranicznych jako czynnik chroniący przed dostosowaniami wewnętrznymi. Przypadek rezerw walutowych versus SWF 278

8. Koszty i ryzyka wynikające z polityki akumulacji rezerw walutowych 280

8.1. Koszty i ryzyka dla krajów akumulujących rezerwy 280

8.2. Zagrożenia i ryzyka dla kraju emitującego walutę rezerwową i dla międzynarodowego systemu walutowego 290

9. Podsumowanie 293

Rozdział V. Zjawisko akumulacji rezerw walutowych i jego wpływ na międzynarodowy system walutowy 296

1. Współczesne zjawisko akumulacji rezerw 298

1.1. Skala zjawiska i jego charakterystyka 298

1.2. Badania empiryczne nad motywami współczesnej akumulacji rezerw 303

1.3. Badania empiryczne nad adekwatnością poziomu akumulacji rezerw 306

1.4. Źródła akumulacji rezerw walutowych w gospodarkach realizujących strategie akumulacyjne 309

1.5. Struktura walutowa akumulowanych rezerw 313

2. Współczesne koszty akumulacji rezerw 315

2.1. Koszty i ryzyka dla krajów akumulujących rezerwy 315

2.2. Zagrożenia i ryzyka dla kraju emitującego walutę rezerwową i dla międzynarodowego systemu walutowego 318

2.3. Perspektywy dywersyfikacji rezerw w procesie akumulacji 322

3. Alternatywne wykorzystywanie zakumulowanych aktywów rezerwowych 332

4. Państwowe Fundusze Majątkowe (SWF) jako „bliskie substytuty” rezerw walutowych 334

4.1. Istota i klasyfikacje SWF 334

4.2. Determinanty SWF 343

4.3. Skala funkcjonowania SWF 345

4.4. Potencjalny wpływ SWF na międzynarodowy system finansowy i walutowy 350

4.4.1. Zagrożenia wynikające z funkcjonowania SWF 356

4.4.2. SWF a nierównowagi globalne 358

5. Podsumowanie 359

Rozdział VI. Konsekwencje nierównowagi globalnej dla stabilności międzynarodowego systemu walutowego. Implikacje dla polityk krajowych i międzynarodowych 364

1. Związek nierównowag globalnych z kryzysem finansowym 2007–2009. Alternatywne poglądy i wnioski 366

1.1. Czynniki nierównowag generujące kryzys finansowy 366

1.2. Korekta nierównowagi globalnej w czasie kryzysu i dalsze perspektywy 369

1.3. Kierunki zwiększania stabilności msw jako odpowiedź na zjawisko global imbalances 374

2. Międzynarodowe mechanizmy alokacji płynności – doświadczenia kryzysu 2007–2009 i wnioski na przyszłość 376

2.1. Problem braku płynności walutowej w okresie kryzysu finansowego 376

2.2. Techniki alokacji płynności dewizowej w ramach polityki crisis management w latach 2007–2009 i ich znaczenie 379

2.3. Rola porozumień swapowych w dystrybuowaniu płynności walutowej jako alternatywa dla przezornościowej akumulacji rezerw 380

2.3.1. Warunki zastosowania linii swapowych – spojrzenie od strony dostawcy płynności (swap-provider) 385

2.3.2. Dostęp do linii swapowej – spojrzenie od strony odbiorcy płynności (swap- receiver) 387

2.4. Perspektywy dekumulacji rezerw w kontekście dostępności alternatywnych technik alokacji płynności 390

3. Alternatywne rozwiązania dotyczące podaży waluty rezerwowej 397

3.1. Koncepcja prawdziwie wielodewizowego system walutowego 398

3.2. Koncepcja systemu globalnego 402

3.2.1. System oparty na SDR-ach 402

3.2.2. Ponadnarodowa waluta papierowa 405

4. Działania koordynacyjne w skali międzynarodowej 407

4.1. Zasadność, cele i obszary działań koordynacyjnych 407

4.2. Fora współpracy międzynarodowej w obszarze nierównowag globalnych 410

4.3. Rola MFW w globalnej siatce bezpieczeństwa finansowego 415

4.4. Współpraca banków centralnych w globalnej siatce bezpieczeństwa finansowego 417

5. Implikacje nierównowag globalnych dla działań podejmowanych na szczeblu regionalnym 418

6. Implikacje nierównowag globalnych dla polityk krajowych 420

6.1. Rola USA i Japonii w procesach dostosowawczych 421

6.2. Rola Chin i pozostałych krajów azjatyckich w globalnym procesie dostosowawczym 422

6.3. Implikacje nierównowag globalnych dla krajów emerging markets w Ameryce Łacińskiej 438

6.4. Wpływ polityk gospodarczych korygujących nierównowagi na globalne przepływy kapitałowe 442

7. Propozycje włączenia krajów nadwyżkowych w procesy dostosowawcze 445

7.1. Przegląd koncepcji 445

7.2. Cechy wspólne i rozbieżności między prezentowanymi koncepcjami 450

8. Podsumowanie 451

Zakończenie 460

Bibliografia 464

Spis tabel 476

Spis wykresów 478

Spis rysunków 480

Od Redakcji 482