"Unia Europejska w gospodarce światowej"

Identyfikator Librowy: 247031

Spis treści

Wstęp 9

Rozdział I. Globalizacja a procesy integracyjne w gospodarce światowej 17

Wprowadzenie 17

1. Procesy globalizacji – uwarunkowania, konsekwencje ekonomiczno-społeczne 18

2. Podmiotowy model gospodarki światowej 22

3. Procesy integracyjne w gospodarce światowej – uwarunkowania, etapy, dynamika procesów integracyjnych w różnych regionach gospodarki światowej 31

3.1. Teoretyczne aspekty międzynarodowej integracji gospodarczej 31

3.2. Stan procesów integracyjnych we współczesnej gospodarce światowej 34

Podsumowanie 44

1. Zrównoważony rozwój, ochrona środowiska i gospodarka cyrkularna 47

1.1. Regulacje i działania transnarodowych organizacji globalnych na rzecz ochrony środowiska 47

Rozdział II. Transnarodowe regulacje w gospodarce światowej i europejskiej 47

Wprowadzenie 47

1.2. Zależności między handlem, ochroną środowiska, zmianami klimatu a zrównoważonym rozwojem – UNCTAD 56

1.3. Cele i zasady nowej polityki środowiskowej Unii Europejskiej 58

1.4. Konkluzje z wyników dotychczasowej polityki i przyszłe kierunki aktywności – dotychczasowy model stałego wzrostu gospodarczego w Europie a gospodarka cyrkularna 69

1.5. Wdrażanie zasad gospodarki cyrkularnej w Unii Europejskiej 72

1.6. Nowa Strategia Unii Europejskiej: Europejski Zielony Ład 74

1.7. Kluczowe Konferencje dla przeciwdziałania negatywnym skutkom zmian klimatycznych 79

Podsumowanie 81

2. Inkluzywna polityka społeczna i polityka wobec migracji 83

2.1. Społeczne cele Agendy 2030 dla Zrównoważonego Rozwoju ONZ i ich wdrażanie na poziomie Unii Europejskiej 84

2.2. Porozumienie ONZ w sprawie migracji 87

2.3. Inicjatywa Sekretarza Generalnego ONZ „Global Compact” 90

2.4. Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw 91

2.5. Idea godnej pracy w gospodarce światowej 94

2.6. Rekomendacje dla korporacji transnarodowych na szczeblu międzyrządowym 96

Podsumowanie 98

1. Światowa i europejska polityka technologiczna w odniesieniu do technologii i usług cyfrowych 99

1.1. Wprowadzenie – wpływ technologii cyfrowych na rozwój 99

Rozdział III. Innowacyjność i technologie – aspekty globalne i europejskie 99

1.2. Zróżnicowane tempo rozwoju gospodarki cyfrowej w regionach świata 101

1.3. Wpływ gospodarki cyfrowej na handel, zatrudnienie i kształtowanie nowych umiejętności 102

1.4. Wyzwania polityczne związane z szybkimi zmianami technologicznymi w kierunku gospodarki cyfrowej 104

1.5. Potrzeba międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju gospodarki cyfrowej 106

1.6. Rosnąca rola handlu elektronicznego – E-COMMERCE 107

1.7. Możliwości i wyzwania związane z e-commerce i gospodarką cyfrową 108

1.8. Rosnąca siła GAFAA w gospodarce światowej 111

1.9. Idea i koncepcja Jednolitego Rynku Cyfrowego Unii Europejskiej 112

1.10. Koncepcja Digitalizacji Europejskiego Przemysłu 117

Podsumowanie – możliwości zastosowania wiodących technologii cyfrowych 121

2. Polityka Unii Europejskiej na rzecz wspierania innowacji i badań naukowych 123

2.1. Wprowadzenie 123

2.2. Cele, zadania i instrumenty polityki wspierania innowacji w Unii Europejskiej 123

2.3. Polityka wspierania innowacji w kontekście zachodzących zmian demograficznych w gospodarce światowej 127

2.4. Unijna wizja Cyfrowej Europy 128

Podsumowanie i wnioski na przyszłość 132

3. Pozycja Unii Europejskiej w produkcji i światowym handlu technologiami 133

3.1. Wprowadzenie 133

3.2. Pozycja towarów zaawansowanych technologicznie – poziom globalny i europejski 135

3.3. Produkcja i handel produktami zaawansowanymi technologicznie w Unii Europejskiej 138

3.4. Unijny import produktów zaawansowanych technologicznie 139

3.5. Unijny eksport produktów zaawansowanych technologicznie 142

3.6. Bilans handlowy UE-27 w handlu produktami zaawansowanymi technologicznie 143

Podsumowanie 144

1. Pozycja Unii Europejskiej w globalnej wymianie handlowej. Tendencje w unijnym zewnętrznym i wewnętrznym handlu produktami i usługami 145

1.1. Wprowadzenie 145

Rozdział IV. Pozycja UE w globalnej wymianie handlowej produktami i usługami – wspólna polityka handlowa UE, umowy handlowe 145

1.2. Pozycja UE w globalnym handlu towarami i usługami 146

1.3. Tendencje w unijnym handlu produktami 149

1.4. Tendencje w unijnym handlu usługami 157

Podsumowanie 163

2. Polityka Unii Europejskiej na rzecz wzmocnienia pozycji w handlu międzynarodowym – Wspólna Polityka Handlowa, umowy handlowe 164

2.1. Wprowadzenie 164

2.2. Uwarunkowania globalne Wspólnej Polityki Handlowej Unii Europejskiej – w świetle nowych regulacji i porozumień zawartych w ramach WTO po roku 2010 165

2.3. Cele, zasady i instrumenty Wspólnej Polityki Handlowej Unii Europejskiej 168

2.4. Bariery w handlu zewnętrznym i wewnętrznym Unii Europejskiej 173

2.4.1. Bariery na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej 175

2.4.2. Bariery na rynkach krajów trzecich i ich stopniowa eliminacja 177

2.5. Umowy handlowe i gospodarcze Unii Europejskiej z krajami trzecimi 179

2.6. Umowy preferencyjne UE z krajami trzecimi przyjęte (zakończone negocjacje) lub ratyfikowane (stan na poł. roku 2020) 184

Podsumowanie 189

Rozdział V. Pozycja Unii Europejskiej w globalnych przepływach czynników produkcji 193

Wprowadzenie 193

1. Przepływy czynnika pracy / osób w skali globalnej 194

2. Charakterystyka przepływów osób / czynnika pracy w stosunkach między Unią Europejską a krajami trzecimi 197

3. Polityka imigracyjna Unii Europejskiej 199

4. Przepływy kapitału w gospodarce światowej 203

4.1. Inwestycje portfelowe 204

4.2. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne 207

5. Charakterystyka pozycji Unii Europejskiej w globalnych przepływach kapitałowych 217

5.1. Pozycja Unii Europejskiej w globalnych przepływach inwestycji portfelowych 218

5.2. Pozycja Unii Europejskiej w globalnych przepływach bezpośrednich inwestycji zagranicznych 219

6. Regulacje w odniesieniu do inwestycji zagranicznych na poziomie globalnym 224

6.1. Porozumienie o handlowych aspektach polityki inwestycyjnej w ramach WTO 224

6.2. Regulacje na szczeblu globalnym w odniesieniu do rozstrzygania sporów między inwestorami zagranicznymi a państwami 230

7. Swoboda przepływu kapitału w Unii Europejskiej jako czynnik determinujący wewnątrzunijne przepływy kapitałowe 235

8. Działania na rzecz wzmocnienia pozycji Unii Europejskiej w globalnych przepływach kapitałowych 237

8.1. Wspólna polityka inwestycyjna 237

8.2. Umowy o inwestycjach między UE a krajami trzecimi 240

8.3. Rozstrzyganie sporów między inwestorami a krajami przyjmującymi inwestorów (ISDS) 244

8.4. Regulacje dotyczące wspólnych ram do spraw monitoringu bezpośrednich inwestycji zagranicznych napływających do UE 246

Podsumowanie 249

1. Oczekiwane efekty w Polsce wobec członkostwa w Unii Europejskiej 253

Rozdział VI. Polska w gospodarce światowej i europejskiej – główne wyzwania i perspektywy 253

Wprowadzenie 253

2. Główne efekty ekonomiczne osiągnięte przez Polskę w procesie liberalizacji handlu z Unią Europejską oraz liberalizacji w ramach Światowej Organizacji Handlu po 20 latach integracji (2000–2020) 257

3. Wyniki ekspansji eksportowej Polski jako jednego z podstawowych zadań Programu Rządowego – Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR) przyjętej w Polscedo roku 2020 (z perspektywą do roku 2030) 259

4. Pozycja Polski w międzynarodowym handlu usługami 265

5. Migracje i przepływy czynnika pracy między Polską a krajami członkowskimi Unii Europejskiej i krajami trzecimi 270

5.1. Ewolucja uwarunkowań prawnych 270

5.2. Przepływy osób / czynnika pracy w stosunkach z krajami członkowskimi Unii Europejskiej 271

6. Przepływy kapitałowe między Polską a krajami członkowskimi UE 275

6.1. Ewolucja uwarunkowań prawnych 275

6.2. Inwestycje portfelowe i bezpośrednie inwestycje zagraniczne w gospodarce polskiej 276

Podsumowanie 283

Zakończenie 285

Aneks 295

Bibliografia 301

Spis rysunków 325

Spis tabel 329