"Pokolenia i polskie zmiany. 45 lat badań wzdłuż czasu"

Identyfikator Librowy: 264018

Spis treści

WPROWADZENIE 10

CZĘŚĆ I. KONTEKSTY 16

Rozdział 1. Metodologiczne ramy badań 18

1.1. Specyfika badań podłużnych 18

1.2. Badania wzdłuż czasu w Polsce i zagranicą 22

1.3. Toruńskie podłużne badanie pokoleń 25

1.4. Warsztat analityczny 35

Podsumowanie 36

Rozdział 2. Pokolenia i badanie pokoleń 37

2.1. Kiedy i po co sięgamy do pokoleń? 37

2.2. Karl Mannheim i socjologiczny problem pokoleń 39

2.3. Badanie pokoleń – inspiracje klasyką 42

2.4. Pokolenie, kohorta, wiek i czas – problemy definicyjne i analityczne 45

Podsumowanie 47

Rozdział 3. Społeczno-historyczne tło socjalizacji pokoleniowej – jeden świat, różne perspektywy 48

3.1. Społeczny świat dorastania rodziców 48

3.2. Społeczny świat dorastania dzieci 53

Podsumowanie 59

CZĘŚĆ II. PODSTAWOWE WYMIARY MOBILNOŚCI POKOLEŃ 60

Rozdział 4. Wykształcenie i mobilność edukacyjna 62

4.1. Aktywność edukacyjna pokolenia rodziców 63

4.2. Aktywność edukacyjna pokolenia dzieci 66

4.3. Edukacyjna ruchliwość międzypokoleniowa 67

4.4. Pokoleniowe zmiany i różnice w wartościowaniu wykształcenia 69

Podsumowanie 72

Rozdział 5. Pokoleniowe wędrówki po społecznej drabinie 73

5.1. Statusy, hierarchie i położenia życiowe 73

5.2. Oswajanie merytokracji – dwie prędkości pokoleniowe 74

5.3. Statusy osiągnięte i ich zmiany w czasie 76

5.4. Ruchliwość wewnątrz- i międzypokoleniowa 78

5.5. Kategorie przyciągające i odpychające – podobieństwa i różnice pokoleniowe 80

5.6. Zmiany strukturotwórczej roli wykształcenia 83

Podsumowanie 84

Rozdział 6. Mobilność przestrzenna i przenoszenie kapitału kulturowego 86

6.1. Dwa spojrzenia na migracje 86

6.2. Migracje wieś – miasto: konteksty dawne i nowe 87

6.3. Zmiany miejsca zamieszkania i wzory mobilności 88

6.4. Społeczno-kulturowe korelaty mobilności przestrzennej 90

Podsumowanie 94

CZĘŚĆ III. PRACA I ŻYCIE 96

Rozdział 7. Orientacje życiowe i emergencja wartości kierunkowych 98

7.1. Cele i dążenia życiowe – ciągłość i zmiana 98

7.2. Autocharakterystyki 102

7.3. Cechy pożądane i orientacje życiowe 104

7.4. Przełomowe wydarzenia w życiu i najbardziej angażujące problemy 106

Podsumowanie 111

Rozdział 8. Praca i kariery zawodowe 113

8.1. Mobilność zawodowa i stabilność zatrudnienia 113

8.2. Miejsce pracy i rodzaj zatrudnienia 116

8.3. Opinie o pracy i znaczenie pracy 118

Podsumowanie 119

Rozdział 9. Zmiany materialnych warunków życia 121

9.1. Zmiany sytuacji dochodowej 121

9.2. Zmiany warunków mieszkaniowych i poziomu życia 124

9.3. Zmiany subiektywnych ocen i odczuć 126

Podsumowanie 128

Rozdział 10. Życie rodzinne i czas wolny 129

10.1. Stan cywilny i liczba dzieci – zmiany pokoleniowe 129

10.2. Kobiety i mężczyźni – wykształcenie, praca, zatrudnienie 131

10.3. Obowiązki domowe i napięcia w budżecie czasu 135

10.4. Oceny życia małżeńskiego i rodzinnego – zmiana kryteriów wartościujących 137

10.5. Budżet czasu i zmieniający się status czasu wolnego 138

Podsumowanie 143

Rozdział 11. Praktyki socjalizacyjne w rodzinie i relacje pokoleniowe 144

11.1. Oczekiwania wobec dzieci i style wychowania w rodzinie 144

11.2. Socjalizacja rodzinna i relacje pokoleniowe – młodzi rodzice, bardzo młode dzieci 150

11.3. Relacje pokoleniowe po latach i karuzela pokoleń – starsi rodzice, dorosłe dzieci 154

Podsumowanie 160

CZĘŚĆ IV. W STRONĘ SFERY PUBLICZNEJ 162

Rozdział 12. Samopoczucie w rzeczywistości społecznej i ważne zasoby 164

12.1. Podmiotowość i jej zmiany w biegu życia i w biegu zdarzeń 165

12.2. Zmiany samopoczucia w rzeczywistości społecznej 173

12.3. Poczucie anomii 176

12.4. Religijność 183

Podsumowanie 190

Rozdział 13. Preferencje polityczne – ciągłość i zmiana w czasie ustrojowego przejścia 192

13.1. Profil polityczny pokolenia rodziców z końca epoki PRL 193

13.2. Polityczne wolty i reakcja na zmiany systemu 197

13.3. Kształtowanie się preferencji ustrojowych na nowo 201

13.4. Preferencje ustrojowe dorastających dzieci 205

Podsumowanie 207

Rozdział 14. Oceny transformacji i zmiany preferencji ustrojowych – bilans trzydziestu lat przemian 209

14.1. Ocena skutków transformacji 209

14.2. Zmiany preferencji dotyczących ustroju politycznego i gospodarki 210

14.3. W poszukiwaniu odmienności pokoleniowych 216

14.4. Trwałość preferencji ustrojowych w czasie – analiza przepływów 217

Podsumowanie 220

Rozdział 15. Preferencje wspólnotowe – elementy trwałości i zmiany 221

15.1. Preferencje wspólnotowe na starcie przemian ustrojowych 222

15.2. Preferencje wspólnotowe po latach – trendy i przepływy 225

15.3. Preferencje wspólnotowe a preferencje ustrojowe i sympatie polityczne 236

Podsumowanie 239

Rozdział 16. Między lewicą i prawicą – siła politycznych autoidentyfikacji 240

16.1. Lewica vs. prawica – splątane znaczenia 240

16.2. Autoidentyfikacje polityczne w pokoleniu rodziców i dzieci 242

16.3. Nieprzekładalność autoidentyfikacji politycznych na sympatie i preferencje polityczne 245

16.4. Społeczne zaplecze orientacji lewicowej i prawicowej 247

Podsumowanie 251

16.5. Polityczne identyfikacje a obywatelskie zaangażowanie 251

Rozdział 17. Postawy obywatelskie i obecność w publicznej sferze życia 253

17.1. Socjalizacja obywatelska – odmienności pokoleniowe 253

17.2. Przynależność organizacyjna i zainteresowanie polityką 255

17.3. Deklaracje udziału w wyborach i zapowiedź nieuczestniczenia – kategorie wyborców 258

17.4. Identyfikacje wspólnotowe i zaufanie do instytucji państwa 263

17.5. Typy praktykowanego obywatelstwa – odmienności pokoleniowe 265

Podsumowanie 270

ZAKOŃCZENIE 272

BIBLIOGRAFIA 282