"Rak tarczycy. Aktualne metody diagnostyki i leczenia"

Spis treści

Wykaz skrótów 13

Przedmowa 15

1. Dlaczego polskie rekomendacje raka tarczycy wymagają aktualizacji? Daria Handkiewicz-Junak 17

2. Wskazania do optymalizacji zakresu leczenia chirurgicznego chorych na zróżnicowane raki tarczycy (DTC) oraz wskazania do interwencji niechirurgicznej Agnieszka Czarniecka Marek Dedecjus 23

2.1. Optymalizacja zakresu i czasu resekcji tarczycy 23

2.2. Minimalnie inwazyjne techniki ablacyjne 26

2.3. Zastosowanie minimalnie inwazyjnych technik termoablacji w raku innym niż raki zróżnicowane (non-DTC) 28

2.4. Operacje układu chłonnego szyi u chorych na DTC 28

2.5. Podsumowanie 30

3. Czy przyszedł już czas na aktywny nadzór w mikroraku brodawkowatym tarczycy? Jolanta Krajewska 35

3.1. Wzrost zachorowań na raka tarczycy. Czy mamy do czynienia z nadrozpoznawalnością raka tarczycy (overdiagnosis)? 35

3.2. Mikrorak brodawkowaty tarczycy 38

3.3. Leczenie PTMC w świetle obecnych wytycznych 39

3.4. Aktywny nadzór (active surveillance, AS) w PTMC 41

3.4.1. AS – kogo kwalifikować? 48

3.4.2. AS – jak monitorować przebieg choroby? 52

3.4.3. AS – kiedy rozpoznać progresję? 52

3.5. Podsumowanie 53

4. Jak przedoperacyjnie przewidzieć raka brodawkowatego tarczycy niskiego ryzyka (low-risk PTC)? Agnieszka Czarniecka Marek Dedecjus 59

5. Monitorowanie chorego po leczeniu pierwotnym raka tarczycy niskiego ryzyka Jolanta Krajewska Konrad Samborski 67

5.1. Definicja raka tarczycy niskiego ryzyka 68

5.2. Ocena odpowiedzi na leczenie u chorych na zróżnicowanego raka tarczycy niskiego ryzyka 71

5.3. Monitorowanie pacjentów z rakiem tarczycy niskiego ryzyka 73

5.3.1. Tyreoglobulina 74

5.3.2. Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (anty-Tg) 76

5.3.3. Tyreotropina (TSH) 76

5.3.4. Badanie ultrasonograficzne szyi (USG szyi) 77

5.3.5. Inne badania diagnostyczne 78

5.3.6. Czas obserwacji 78

5.4. Podsumowanie 79

6. Wskazania do pooperacyjnego leczenia jodem promieniotwórczym w raku tarczycy Daria Handkiewicz-Junak 83

6.1. Przygotowanie chorego do leczenia 131-I 89

6.2. Przyszłość leczenia uzupełniającego jodem promieniotwórczym w zróżnicowanym raku tarczycy – skojarzenie terapii izotopowej z lekami molekularnie ukierunkowanymi 90

7. Postępy w leczeniu zaawansowanego raka tarczycy Jolanta Krajewska Daria Handkiewicz-Junak 97

7.1. Radioterapia 99

7.1.1. Rak anaplastyczny tarczycy 99

7.1.2. Zróżnicowany rak tarczycy 101

7.1.3. Rak rdzeniasty tarczycy 101

7.2. Chemioterapia 102

7.1.4. Radioterapia paliatywna przerzutów odległych 102

7.3. Terapia ukierunkowana na immunologiczne punkty kontroli 103

7.4. Terapia ukierunkowana na cele molekularne 104

7.4.1. Nieselektywne inhibitory wielokinazowe 106

7.4.2. Selektywne inhibitory RET 116

7.4.3. Larotrektynib – selektywny inhibitor genu fuzyjnego NTRK 117

7.4.4. Rak anaplastyczny tarczycy – skojarzona terapia inhibitorami BRAF i MEK 118

7.4.5. Objawy niepożądane 120

7.4.6. Wskazania do terapii ukierunkowanej na cele molekularne w raku tarczycy 122

7.5. Podsumowanie 124

8. Postępy w badaniu i interpretacji predyspozycji dziedzicznej w zróżnicowanych rakach tarczycy Dorota Kula Magdalena Wyciślik Michał Kalemba Daria Handkiewicz-Junak 135

9. Guzy tarczycy o nieznanym potencjale złośliwości Ewa Chmielik 145

9.1. Szkliwiejący guz beleczkowy (hyalinizing trabecular tumour, HTT) 146

9.2. Guz pęcherzykowy o niepewnym potencjale złośliwości (FT-UMP) i dobrze zróżnicowany guz o niepewnym potencjale złośliwości (WDT-UMP) 148

9.3. Nieinwazyjny nowotwór pęcherzykowy z cechami jądrowymi przypominającymi raka brodawkowatego (NIFTP) 151

10. Przegląd kontrowersyjnych przypadków u chorych na raka tarczycy zgłaszających się do Narodowego Instytutu Onkologii w Gliwicach Magdalena Kołton Jolanta Krajewska 159

Przypadek 1 – chora z rozpoznaniem mikroraka brodawkowatego tarczycy 159

Przypadek 2 – pacjentka z rozpoznaniem mikroraka brodawkowatego tarczycy 162

Przypadek 3 – chory z rozpoznaniem niezróżnicowanego (anaplastycznego) raka tarczycy 164

Przypadek 4 – pacjent z rozpoznaniem raka rdzeniastego tarczycy i guza chromochłonnego w przebiegu zespołu MEN 2B (zespołu mnogich nowotworów układu wewnątrzwydzielniczego, multiple endocrine neoplasia) 167

Przypadek 5 – chory z rozpoznaniem zaawansowanego raka rdzeniastego tarczycy w przebiegu zespołu MEN 2B o stabilnym obrazie w ciągu długiej obserwacji – mimo braku leczenia 170

Przypadek 6 – chora z błędnym rozpoznaniem nawrotowej postaci mikroraka tarczycy 173

Podsumowanie 175

11. Postępowanie z chorymi na guzy tarczycy o nieustalonym/niepewnym potencjale złośliwości Agnieszka Kotecka-Blicharz Jolanta Krajewska 177

11.1. Guzy o niepewnym potencjale – definicja 178

11.2. Propozycja algorytmu monitorowania chorych z rozpoznaniem guzów granicznych 179

11.3. Podsumowanie 181

12. Postępowanie w planowaniu leczenia raka tarczycy – jak przewidzieć raka niskiego ryzyka? Aleksandra Ledwon 183

12.1. Wywiad i badanie fizykalne 184

12.2. Rola przedoperacyjnego badania USG szyi 185

12.3. Zastosowanie dodatkowych badań obrazowych 187

12.4. Przedoperacyjna ocena stężenia tyreoglobuliny, przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie i TSH 188

12.5. Rola biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej 191

12.6. Rola diagnostyki molekularnej 192

12.7. Ocena laryngologiczna 193

12.8. Ocena stężenia wapnia całkowitego 193

12.9. Podsumowanie 194

13. Dziedziczny rak rdzeniasty tarczycy: postępy diagnostyki DNA i interpretacja wyników badań Małgorzata Oczko-Wojciechowska Kornelia Hasse-Lazar Konrad Samborski Jolanta Krajewska 199

Skorowidz 203