"Edukacja medialna 3.0. Krytyczne rozumienie mediów cyfrowych w dobie Big Data i algorytmizacji"

Spis treści

Wstęp 10

CZĘŚĆ I Środowisko mediów cyfrowych 20

1. Technologia. Media. Zaangażowanie 22

1.1. W kierunku nowego rozumienia pojęcia „media” 22

1.2. Technologiczne i kulturowe projektowanie zaangażowania 29

1.2.1. Zaangażowanie jako aktywność 29

1.2.2. Projektowanie zaangażowania: afordancje, naturalne odwzorowanie i technologia perswazyjna 35

1.2.3. Emotikony reakcji Facebooka jako przykład zaprojektowanego zaangażowania 47

1.2.4. Aktywni obserwatorzy (active lurkers) 53

1.2.5. Uczestnictwo jako głębszy rodzaj zaangażowania 55

1.3. Podziały cyfrowego społeczeństwa: aktywni cyfrowi tubylcy i bierni cyfrowi imigranci? 61

2. Danetyzacja i identyfikowalność 72

2.1. Cyfrowe ślady, „żywe dane”, digital persona 72

2.2. Ekstrakcja i łączenie danych – Big Data 80

2.3. Uwikłani w algorytmy 87

CZĘŚĆ II Od edukacji medialnej 1.0 do edukacji medialnej 2.0 100

3. Historia i główne zagadnienia edukacji medialnej 102

3.1. Edukacja medialna – rys historyczny 102

3.1.1. Rozwój edukacji medialnej na świecie (wybrane kraje) 103

3.1.2. Rozwój edukacji medialnej w Polsce 113

3.2. Wokół pojęcia „edukacja medialna” 123

3.3. Edukacja medialna – główne podejścia 129

4. Cele edukacji medialnej 136

4.1. Kształcenie kompetencji medialnych (media literacy, media and information literacy) 138

4.2. Kształcenie kompetencji cyfrowych (digital literacy, digital competence, digital skills) 143

4.3. Relacja: kompetencje medialne – kompetencje cyfrowe 153

CZĘŚĆ III Edukacja medialna 3.0. Zarys koncepcji i wybrane zagadnienia 158

5. Edukacja medialna 3.0 – istota i założenia 160

5.1. Edukacja medialna 1.0 i 2.0 160

5.2. Edukacja medialna 3.0 164

6. Władza korporacji nowomedialnych w sieciach komunikacyjnych 168

6.1. Wielka Piątka Technologiczna 168

6.2. Władza komunikacji a tworzenie się koncernów medialno‑technologicznych 173

6.3. Zdolność programowania sieci komunikacyjnych jako źródło władzy 178

6.4. Asymetria informacji, wyzysk i rozhamowanie norm społecznych jako przejawy władzy komunikacji 181

7. Platformy medialne jako nowy typ organizacji medialnych – transformacja rynku medialnego 186

7.1. Platformy medialne – charakterystyka 186

7.2. Wpływ algorytmów na funkcjonowanie przemysłu mediów informacyjnych. Algorytmy jako instytucje oraz izomorfizm instytucjonalny 192

7.3. Próby uregulowania działalności platform medialnych na rynku usług cyfrowych w Europie 203

8. Dane jako informacja. Wykorzystanie danych w marketingu (data-driven marketing) i profilowanie konsumentów 210

8.1. Marketing oparty na danych 210

8.2. Profilowanie konsumentów 213

9. Manipulacja treścią. Propaganda komputacyjna jako nowa forma dezinformacji online 224

9.1. Boty społeczne 226

9.2. Trolling internetowy 232

9.3. Fałszywe wiadomości (fake news) 235

9.4. Propaganda komputacyjna – skala zjawiska i polityka przeciwdziałania 239

CZĘŚĆ IV Kluczowe kompetencje użytkownika w obszarze edukacji medialnej 3.0: zarządzanie prywatnością i krytyczne myślenie 248

10. Zarządzanie prywatnością, czyli jak uchronić się przed śledzeniem danych online 250

10.1. Paradoks, dylemat czy cynizm prywatności? 252

10.2. „Nie bądź głupi – przejmij kontrolę nad własnymi danymi!” 254

10.3. Szacowanie wartości prywatności 257

10.4. Zarządzanie prywatnością w praktyce. Ochrona przed śledzeniem w sieci 259

11. Krytyczne myślenie jako narzędzie demaskowania dezinformacji online 270

11.1. Czym jest krytyczne myślenie? 270

11.2. Krytyczne myślenie jako testowanie rzeczywistości 274

11.3. Psychologia krytycznego myślenia w kontekście dezinformacji online 277

11.4. Krytyczne myślenie w praktyce. Analiza warstwowa przekazu medialnego 286

Zakończenie 298

Bibliografia 306

Dodatek dla edukatorów 348

Spis tabel, schematów i wykresów 352

Summary 354