"Fizjoterapia w ginekologii i położnictwie"

Spis treści

Wprowadzenie - Dariusz Szukiewicz 13

1. Anatomia czynnościowa żeńskich narządów rozrodczych 15

1.1. Narządy płciowe żeńskie zewnętrzne (łac. organa genitalia feminina externa) - Ida Wiszomirska 15

1.1.1. Wzgórek łonowy i wargi sromowe (łac. mons pubis, labia pudendi) 15

1.1.2. Przedsionek pochwy i jego gruczoły (łac. vestibulum vaginae, glandulae vestibulares) 16

1.1.3. Łechtaczka i opuszki przedsionka (łac. clitoris, bulbi vestibuli) 16

1.1.4. Naczynia i nerwy narządów płciowych zewnętrznych 17

1.2. Narządy płciowe żeńskie wewnętrzne (łac. organa genitalia feminina interna) - Ida Wiszomirska 18

1.2.1. Pochwa (łac. vagina) 18

1.2.2. Macica (łac. uterus) 19

1.2.3. Jajowody (łac. tuba uterina) 22

1.2.4. Jajniki (łac. ovaria) 23

1.3. Budowa miednicy kostnej - Ida Wiszomirska 24

1.4. Układ mięśniowo-więzadłowy miednicy mniejszej - Ida Wiszomirska 28

1.5. Zmiany fizjologiczne w organizmie kobiety - Dariusz Szukiewicz 33

1.5.1. Płeć genetyczna i płeć gonadalna 33

1.5.2. Dojrzewanie płciowe 34

1.5.3. Fizjologia cyklu płciowego 36

1.6. Fizjologia ciąży - Dariusz Szukiewicz 41

1.6.1. Implantacja zarodka i czas trwania ciąży 41

1.6.2. Charakterystyka poszczególnych okresów rozwojowych płodu 42

1.6.3. Objawy ciąży 44

1.6.4. Zmiany ciążowe w organizmie kobiety 45

1.7. Poród fizjologiczny i okres połogu - Dariusz Szukiewicz 49

1.7.1. Poród fizjologiczny 49

1.7.2. Okres połogu 53

2. Ginekologia 57

2.1. Zaburzenia cyklu płciowego i bolesne miesiączkowanie (łac. dysmenorrhoea) - Małgorzata Reinholz-Jaskólska 57

2.2. Stany zapalne i zespoły bólowe miednicy mniejszej - Małgorzata Reinholz-Jaskólska 60

2.2.1. Zapalenie sromu 61

2.2.2. Zapalenie pochwy 61

2.2.3. Zapalenie endometrium i trzonu macicy 62

2.2.4. Zapalenie przydatków 62

2.2.5. Zespoły bólowe miednicy mniejszej 63

2.3. Niepłodność - Dariusz Szukiewicz 65

2.3.1. Niepłodność żeńska - czynnik żeński w niepłodności 67

2.3.2. Niepłodność męska - czynnik męski w niepłodności 69

2.4. Klimakterium - zespoły wypadowe - Dariusz Szukiewicz 70

2.5. Zaburzenia statyki narządu rodnego i wybrane zagadnienia z urologii ginekologicznej - Paweł Wypych, Krzysztof Cendrowski 75

2.5.1. Czynniki ryzyka wystąpienia zaburzeń statyki narządu rodnego 76

2.5.2. Zaburzenia statyki narządu rodnego kobiety 77

2.5.3. Nietrzymanie moczu 78

2.5.4. Ogólne zasady leczenia 81

2.6. Postępowanie zachowawcze i operacyjne w ginekologii - Beata Osuch, Agnieszka Timorek-Lemieszczuk 85

2.6.1. Typy operacji ginekologicznych 85

2.7. Podstawy onkologii ginekologicznej - Agnieszka Nalewczyńska, Agnieszka Timorek-Lemieszczuk 88

2.7.1. Rak sromu 88

2.7.2. Rak szyjki macicy 91

2.7.3. Rak błony śluzowej trzonu macicy 94

2.7.4. Rak jajnika 96

3. Położnictwo 99

3.1. Ogólne zasady prowadzenia ciąży - Krzysztof Czajkowski, Maria Rylke-Tym 99

3.1.1. Badania laboratoryjne 100

3.1.2. Badania ultrasonograficzne 101

3.1.3. Ocena ryzyka zaburzeń genetycznych 102

3.1.4. Sposób odżywiania 102

3.2. Prowadzenie porodu fizjologicznego - Krzysztof Czajkowski, Maria Rylke-Tym 103

3.2.1. Cele opieki okołoporodowej 104

3.2.2. Podstawowe pojęcia dotyczące płodu 104

3.2.3. Podstawy anatomiczne porodu 104

3.2.4. Podstawowe dane dotyczące porodu fizjologicznego 106

3.3. Wybrane zagadnienia z patofizjologii ciąży - Dariusz Szukiewicz 109

3.4. Poród patologiczny - Krzysztof Czajkowski 116

3.4.1. Zaburzenia wynikające z nieprawidłowych zwrotów główki 116

3.4.2. Patologie związane z czynnością skurczową macicy i przedwczesnym odpłynięciem płynu owodniowego 117

3.4.3. Patologie związane z rozwieraniem szyjki macicy 119

3.4.4. Dystocja barkowa 120

3.4.5. Zaburzenia czynności serca płodu 120

3.5. Cięcie cesarskie - Krzysztof Czajkowski 121

3.4.6. Zakażenie wewnątrzmaciczne 121

3.4.7. Nadmierna utrata krwi w przebiegu porodu 121

3.5.1. Metody stosowane współcześnie 122

3.5.2. Wskazania 124

3.5.3. Powikłania 125

3.6. Metody znieczulenia stosowane w położnictwie - Elżbieta Nowacka 126

3.6.1. Analgezja porodu 126

3.6.2. Anestezja do zabiegów położniczych 127

3.7. Cele i zadania szkoły rodzenia - Aleksandra Truszczyńska 129

3.7.1. Cele szkoły rodzenia 129

3.7.2. Zadania szkoły rodzenia 130

3.7.3. Przykładowy program szkoły rodzenia 130

4. Miejsce fizjoterapii we współczesnej ginekologii 133

4.1. Fizjoterapia w zaburzeniach cyklu płciowego i bolesnym miesiączkowaniu - Małgorzata Reinholz-Jaskólska 133

4.2. Fizjoterapia w stanach zapalnych i zespole bólowym miednicy mniejszej - Małgorzata Reinholz-Jaskólska 135

4.2.1. Metody stosowane w chorobach zapalnych narządów płciowych 135

4.2.2. Metody stosowane u chorych z zespołem bólowym miednicy mniejszej 137

4.3. Fizjoterapia w niepłodności - Dariusz Szukiewicz 138

4.4. Fizjoterapia w klimakterium - Dariusz Szukiewicz 141

4.5. Fizjoterapia w zaburzeniach statyki narządu rodnego i wysiłkowym nietrzymaniu moczu - Ewa Strupińska-Thor, Krzysztof Cendrowski, Anna Wnuk 148

4.5.1. Zachowawcze leczenie nietrzymania moczu 148

4.6. Fizjoterapia w chirurgii ginekologicznej przed- i pooperacyjna - Beata Osuch, Agnieszka Timorek-Lemieszczuk 162

4.7. Fizjoterapia w onkologii ginekologicznej - Arkadiusz Gawryluk, Agnieszka Nalewczyńska 166

4.7.1. Zasady i cele fizjoterapii w onkologii ginekologicznej 167

4.7.2. Fizjoterapia w szpitalu (postępowanie przed- i pooperacyjne) 169

4.7.3. Fizjoterapia pozaszpitalna 172

4.7.4. Fizjoterapia po radioterapii oraz w opiece paliatywnej 172

4.8. Fizjoterapia w leczeniu chorych na raka piersi - Hanna Tchórzewska-Korba 174

4.8.1. Profilaktyka przeciwobrzękowa 176

4.8.2. Fizjoterapia w warunkach szpitalnych i ambulatoryjnych 178

4.8.3. Fizjoterapia po operacjach odtwórczych 182

4.8.4. Fizjoterapia chorych z obrzękami chłonnymi 183

5. Fizjoterapia w położnictwie 187

5.1. Postępowanie w ciąży prawidłowej - Aleksandra Truszczyńska 187

5.1.1. Ćwiczenia a ciąża 187

5.1.2. Ćwiczenia dla kobiet w ciąży w szkole rodzenia 188

5.1.3. Inne formy rekreacji 195

5.2. Fizjoterapia w łagodzeniu dolegliwości okresu ciąży oraz leczeniu stanów patologicznych - Aleksandra Truszczyńska 196

5.3. Fizjoterapia w okresie porodu - Maria Rylke-Tym, Krzysztof Czajkowski 206

5.3.1. I okres porodu 206

5.3.2. II okres porodu 213

5.3.3. Treningi relaksacyjne 217

5.3.4. Przezskórna elektryczna stymulacja nerwów 218

5.3.5. Masaż odcinka lędźwiowo-krzyżowego 219

5.3.6. Poród w środowisku wodnym 219

5.4. Fizjoterapia a cięcie cesarskie - Krzysztof Czajkowski 221

5.5. Fizjoterapia w okresie połogu - Aleksandra Truszczyńska 222

5.5.1. Bóle kręgosłupa lędźwiowego 222

5.5.2. Kręgosłup szyjny i piersiowy 223

5.5.3. Ćwiczenia po porodzie 223

6. Psychologiczne aspekty pracy fizjoterapeuty w ginekologii i położnictwie - Andrzej Kokoszka 225

6.1. Naturalne reakcje na chorobę 226

6.2. Niestosowanie się do zaleceń terapeutycznych i sposoby przezwyciężania tych problemów 228

6.3. Ocena mechanizmów radzenia sobie ze stresem wywołanym chorobą 229

6.4. Poczucie wpływu na przebieg choroby jako warunek aktywnego stosunku pacjentki do stosowania się do zaleceń terapeutycznych 231

6.5. Negatywny stres jako konsekwencja nieodpowiedniego znaczenia nadawanego problemowi 232

6.6. Postępowanie z osobami z zaburzeniami psychicznymi 235

6.7. Ból 236

6.8. Problemy związane z hospitalizacją 238

6.10. Specyficzne problemy psychologiczne występujące w chorobach ginekologicznych i położniczych 239

6.9. Reakcje dotyczące zabiegów chirurgicznych 239

6.10.1. Usunięcie macicy lub jajników 239

6.10.2. Niepłodność 240

6.10.3. Przewlekłe bóle w obrębie miednicy mniejszej 240

Aneks 241

Piśmiennictwo 244

Skorowidz 248